Proces o usiłowanie kradzieży sałatki za 2,99 zł

Policja i rzecznik sądu tłumaczą, że postępowanie toczy się prawidłowo, zgodnie z przepisami. Wiceszef Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Adam Bodnar wskazuje, że w prawie brak jest możliwości umorzenia postępowania o wykroczenie z powodu znikomej szkodliwości czynu. "Za koszty tego procesu można by kupić sałatki dla wszystkich potrzebujących ze Świdnika" - dodał.

Do zdarzenia doszło w sklepie Stokrotka w Świdniku w połowie stycznia tego roku. Pracownicy sklepu wezwali policję, gdy zauważyli, że kobieta chce wynieść ze sklepu sałatkę. Została ona obwiniona o usiłowanie kradzieży sałatki warzywnej o wartości 2,99 zł. Za takie wykroczenie grozi kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Po ustaleniu okoliczności policja skierowała do Sądu Rejonowego Lublin-Wschód z siedzibą w Świdniku wniosek o ukaranie 75-letniej emerytki. We wniosku policja podała, że kobieta leczy się kardiologicznie oraz na chorobę Alzheimera. Jest emerytką, miesięcznie otrzymuje około tysiąca zł.

Sąd w Świdniku rozpoczął proces. Powołał biegłego psychiatrę do zbadania stanu zdrowia obwinionej oraz wyznaczył jej obrońcę z urzędu. Terminu kolejnego posiedzenia jeszcze nie ma, zostanie wyznaczony po sporządzeniu pisemnej opinii przez biegłego - poinformowano PAP w biurze prasowym Sądu Okręgowego w Lublinie.

Rzeczniczka Powiatowej Komendy Policji w Świdniku Magdalena Szczepanowska powiedziała PAP, że policja nie mogła tej sprawy zakończyć sama i musiała skierować ją do sądu. To wynikało z ustalonych na miejscu okoliczności i obowiązujących przepisów, pojawiły się bowiem wątpliwości, czy wobec choroby, o której powiedziała kobieta, może ona odpowiadać przed sądem za swój czyn.

- Policjant nie mógł ocenić, czy kobieta była świadoma swojego postępowania i czy zdawała sobie sprawę, jakie konsekwencje prawne jej grożą. To może zrobić sąd, dlatego skierowany został wniosek do sądu, z odpowiednimi informacjami - podkreśliła Szczepanowska.

Policjant może w przypadku wykroczeń wypisać mandat albo nawet tylko pouczyć sprawcę. Jednak w tym przypadku, zdaniem Szczepanowskiej, nie można było tak postąpić. - Gdyby policjant pouczył tę kobietę, to oznaczałoby, że uznał ją winną wykroczenia, tego nie mógł zrobić - wyjaśniła policjantka.

Jak ujawniła, kobieta ta była już wcześniej karana za kradzież sklepową - w marcu ubiegłego roku sąd w Świdniku wymierzył jej 100 zł grzywny.

Rzecznik Sądu Okręgowego w Lublinie Artur Ozimek pytany o sprawę podkreślił, że kradzież jest ścigana z urzędu, niezależnie od wartości skradzionej rzeczy. - W przypadku wykroczeń nie można odwołać się do znikomej szkodliwości społecznej czynu, bo tu z zasady ta szkodliwość nie jest wysoka. Takie są przepisy, to wynika z zasady legalizmu - powiedział Ozimek.

Powołanie biegłego i wyznaczenie obrońcy z urzędu w tej sprawie, pociągające za sobą koszty, to naturalna konsekwencja tego, że chodzi o osobę z chorobą Alzheimera. Nie ma tu znaczenia, że wartość ukradzionej rzeczy jest niewielka - zaznaczył Ozimek. - Kwestia odpowiedzialności karnej jest bezcenna, nie można jej przeliczać na pieniądze - podkreślił rzecznik sądu.

- Hollywoodzcy reżyserowie nie chcą przyjeżdżać do Polski i kręcić tu filmów dziejących się w naszych miastach. Może więc zachęcać ich, żeby przyjrzeli się sprawom sądowym? To czasem gotowe scenariusze slapstickowych komedii - powiedział PAP dr Adam Bodnar, wiceszef HFPC. - A na poważnie, to jest problem, że przepisy o wykroczeniach nie pozwalają umorzyć sprawy o znikomej szkodliwości społecznej. Przecież koszty tego postępowania będą kilkaset razy większe niż ta sałatka za 2,99. Trzeba będzie zapłacić za opinię biegłego, adwokata z urzędu i co najmniej dwie rozprawy sądowe - wskazał.