Sprawdź, czy nie masz długu w ZUS lub US. Kilka kliknięć może uratować od sporej grzywny

Najprostszym sposobem na sprawdzenie zadłużenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jest skorzystanie z Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS). Po zalogowaniu się na konto płatnika należy przejść do zakładki "Należne składki i wpłaty", gdzie w kolumnie saldo WN widoczne będą informacje o zaległościach, w tym również o wysokości naliczonych odsetek.

Dodatkowe informacje na temat zaległości możemy znaleźć w zakładkach "Salda miesięczne" (tam znajdują się informacje o zaległościach na poszczególne miesiące i fundusze) oraz "Podział wpłat" (znajdziemy tam informacje dotyczące tego, w jaki sposób ZUS rozlicza wpłaty przedsiębiorcy).

Zaległości w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych można również sprawdzić osobiście, w dowolnej placówce ZUS-u. Wówczas wystarczy poprosić o informację o stanie składek.

Jeżeli podatnik nie jest w stanie spłacić zaległości jednorazowo, może złożyć wniosek o rozłożenie płatności na raty. Składa się go elektronicznie za pomocą portalu PUE ZUS, osobiście w dowolnej jednostce ZUS lub drogą pocztową.

We wniosku należy podać informacje takie jak:

●      dane wnioskodawcy wraz z aktualnym adresem,

●      zakres zadłużenia,

●      proponowane warunki spłaty (liczbę rat, wysokość miesięcznej wpłaty oraz proponowany dzień płatności),

●      uzasadnienie wniosku - opis trudności, które uniemożliwiają jednorazową spłatę zaległości.

Ponadto do wniosku należy dołączyć wymagane załączniki, które będą zależeć od formy prowadzonej działalności i wybranego sposobu opodatkowania.

Opłacanie składek do ZUS-u jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy oraz pracodawcy zatrudniającego pracowników. Brak terminowego regulowania składek może skutkować poważnymi konsekwencjami, zarówno finansowymi, jak i prawnymi. Za nieopłacanie składek ZUS grożą m.in.

●      kara grzywny (do 5 000 zł),

●      konieczność zapłaty odsetek za zwłokę,

●      opłaty dodatkowe - jeżeli podatnik nie opłaca składek ZUS lub opłaca je w zaniżonej wysokości, to wówczas ZUS może nałożyć na niego opłatę dodatkową w wysokości 100 proc. nieopłaconych składek,

●      zablokowanie dostępu do świadczeń - m.in. zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego.

Jeżeli zaległości nie zostaną uregulowane przez dłuższy czas, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może również wszcząć wobec dłużnika postępowanie egzekucyjne.

Stan zaległości w urzędzie skarbowym można z kolei sprawdzić na portalu e-Urząd Skarbowy. Po zalogowaniu się na swoje konto wystarczy przejść do zakładki "Rozliczenia", gdzie dostępne będą informacje o saldzie początkowym oraz ewentualnych zaległościach.

Podatnicy mogą również złożyć wniosek do US o wydanie zaświadczenia potwierdzającego aktualną sytuację podatkową. We wniosku należy wskazać, jakie informacje urząd ma potwierdzić w takim zaświadczeniu (czy brak zaległości w podatkach, czy stan zaległości). Następnie wniosek składa się osobiście w urzędzie skarbowym, przez e-Urząd Skarbowy, portal ePUAP lub drogą pocztową.

Osoby, które nie zapłaciły podatku w wyznaczonym terminie, w pierwszej kolejności zostają obarczone odsetkami za zwłokę. Wówczas podatnik jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia i uregulowania odsetek, razem z zaległym podatkiem. Co istotne, urząd skarbowy nie informuje podatnika o wysokości naliczonych odsetek ani nie wysyła wezwania do ich uiszczenia.

Podatnik, który uporczywie uchyla się od opłacania podatku w terminie, podlega również karze grzywny za wykroczenia skarbowe. Zgodnie z przepisami od 1 stycznia 2025 r. wysokość kary grzywny za wykroczenia skarbowe wynosi od 466,60 zł do aż 93 320 zł. W takim przypadku zaległości podatkowe zostają objęte egzekucją skarbową.

Jeżeli jednak podatnik przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie ureguluje w całości należny podatek, to wtedy sąd może zadecydować o odstąpieniu od wymierzenia kary.

Podatnik, który posiada zaległości podatkowe w urzędzie skarbowym, może skorzystać z instytucji nazwanej czynnym żalem. Czynny żal polega na dobrowolnym przyznaniu się do czynu zabronionego, w tym przypadku opóźnienia w zapłacie podatku, a następnie uregulowaniu zaległości podatkowej wraz z należnymi odsetkami.

W zawiadomieniu należy szczegółowo wyjaśnić okoliczności, tj. wskazać, jakie obowiązki podatkowe zostały naruszone oraz wskazać przyczynę opóźnienia. Czynny żal, aby był skuteczny, musi być złożony zanim organ podatkowy podejmie wobec podatnika czynności sprawdzające, kontrolne lub egzekucyjne.

Czynny żal wysyła się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby działalności gospodarczej.

Podatnicy, którzy nie są w stanie jednorazowo uregulować zobowiązania podatkowego lub powstałej zaległości, mają możliwość (podobnie jak w przypadku zaległości w ZUS-ie) złożenia wniosku o rozłożenie płatności na raty.

Wniosek ten najlepiej złożyć jeszcze przed terminem płatności podatku, niemniej jednak może być on również złożony, gdy termin zapłaty już minął. Warto pamiętać, że od zaległości naliczane są wtedy odsetki za zwłokę.

Wniosek o rozłożenie podatku na raty należy kierować do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Wniosek składa się osobiście w urzędzie skarbowym, listownie albo elektronicznie za pomocą ePUAP lub systemu e-Deklaracje.

Do wniosku dodatkowo warto dołączyć m.in.:

●      oświadczenie o sytuacji finansowej, rodzinnej i majątkowej,

●      dokumenty potwierdzające możliwość spłaty w ratach,

●      druk ORD-HZ  (oświadczenie o nieruchomościach i prawach majątkowych).

Jeżeli urząd skarbowy pozytywnie rozpatrzy wniosek, podatnik będzie zobowiązany do terminowego uregulowania ustalonych rat. W przypadku opóźnień w spłacie urząd może cofnąć decyzję i zażądać natychmiastowego uregulowania całego długu.

WB