Sprzedaż samochodu osobowego a prawo do zwolnienia z VAT
Ustawodawca przewidział możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego. Obejmuje ono tzw. drobnych przedsiębiorców, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim, jak i w bieżącym roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Według fiskusa wystarczy jedna czynność, aby prawo to utracić. Chodzi o sprzedaż samochodu osobowego. Planowane są jednak zmiany przepisów w tym zakresie.
Zwolnienie podmiotowe
Według ogólnej reguły zawartej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Natomiast podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w trakcie roku podatkowego zwolnieni są z tego podatku, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy ww. kwoty w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.
Istnieje jednak kilka sytuacji, których wystąpienie, mimo nieprzekroczenia ww. limitów spowoduje, że przedsiębiorca musi się zarejestrować jako czynny podatnik VAT (patrz ramka).
|
Z prawa do zwolnienia podmiotowego wyłączeni są podatnicy: 1) dokonujący dostaw: a) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0) i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, c) nowych środków transportu, d) terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę; 2) świadczący usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie; 3) nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju. |
Sprzedaż towarów akcyzowych
Zwolnienia podmiotowego nie stosuje się m.in. do podatników dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0) i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. Wynika to z art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy o VAT. Przepis ten budzi sporo wątpliwości wśród podatników, o czym świadczą kierowane do organów podatkowych wnioski o interpretację w tej sprawie, zwłaszcza w sytuacji, gdy podatnik zwolniony podmiotowo z VAT zamierza sprzedać samochód osobowy. Pojawia się wówczas pytanie, czy czynność ta powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego.
Organy podatkowe nie prezentują w tej kwestii jednolitego stanowiska. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 2 września 2010 r., nr IPPP2/443-364/10-2/JW, uznał, że jeżeli samochód osobowy jest towarem podlegającym opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, to jego sprzedaż powoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT. Nie jest w tym przypadku istotna wartość sprzedaży ani fakt, czy samochód stanowił u podatnika środek trwały.
Podobne stanowisko w tej kwestii prezentują sądy administracyjne, np. WSA w Bydgoszczy w prawomocnym wyroku z dnia 21 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Bd 648/07, a także NSA w wyroku z dnia 21 lutego 2008 r., sygn. akt I FSK 239/07.
Nadzieję na zmianę stanowiska w sprawie, ale na krótko, dało korzystne dla podatników rozstrzygnięcie zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 stycznia 2012 r., nr ILPP2/443-1412/11-2/EN. Jednak dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2012 r., nr IPTPP1/443-226/12-2/IG przedstawił stanowisko odmienne. Wkrótce po nim podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 3 lipca 2012 r., nr IPPP2/443-544/12-2/DG.
Zmiana przepisów
Niejednolite stanowisko organów podatkowych w zakresie możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego w przypadku sprzedaży samochodów osobowych zainteresowało jednego z posłów, który skierował w tym zakresie zapytanie poselskie (nr 1655).
Minister Finansów w odpowiedzi na to zapytanie poinformował, że w ustawie o VAT wprowadzane są obecnie zmiany, na podstawie których art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy o VAT nie będzie miał zastosowania do samochodów osobowych innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji. Projektowana nowelizacja według resortu powinna skutecznie wyeliminować omawiany problem. Przewiduje się, że zmiany w tym zakresie wejdą w życie w dniu 1 stycznia 2013 r.
Resort w swoim piśmie zwrócił uwagę, że w obecnym stanie prawnym nie jest możliwe dokonanie takiej interpretacji art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy o VAT, aby na jej podstawie podatnik dokonujący dostawy używanego samochodu osobowego nie utracił prawa do zwolnienia podmiotowego określonego limitem wartości sprzedaży do 150.000 zł. Literalne brzmienie tego przepisu nie dopuszcza bowiem w omawianym przypadku jego odmiennej wykładni. Dotyczy to zarówno spraw, w których już została (lub będzie) wydana interpretacja indywidualna, jak również spraw, w których nie złożono wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Według resortu jedynie nowelizacja obowiązującego prawa pozwoli podatnikom dokonującym transakcji zbycia używanego samochodu osobowego na zachowanie prawa do zwolnienia podmiotowego.
Wobec powyższego podatnicy, którzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego, a noszą się z zamiarem sprzedaży samochodu osobowego, powinni rozważyć wstrzymanie się z tą transakcją do nowelizacji przepisów ustawy o VAT. Oczywiście pod warunkiem, gdy chcą nadal korzystać z tego zwolnienia. W przeciwnym razie, zgodnie ze stanowiskiem resortu, sprzedaż samochodu dokonana w tym roku spowoduje utratę prawa korzystania ze zwolnienia.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054)
autor: Małgorzata Smolnik
Gazeta Podatkowa nr 82 (914) z dnia 2012-10-11