Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i TFI

Największy wzrost liczebny odnotowano w grupie funduszy inwestycyjnych zamkniętych; ich liczba wzrosła z 224 w 2009 r. do 298 w 2010 r. Według stanu na 31 grudnia 2010 r. wartość aktywów ogółem zgromadzonych przez fundusze inwestycyjne wyniosła 130 401,1 mln zł (wzrost o 24,9% w stosunku do 2009 r.), z tego aktywa: otwartych funduszy inwestycyjnych wyniosły 76 235,9 mln zł (wzrost w ciągu minionego roku o 17,5%); ich udział w aktywach ogółem zmniejszył się z 62,1% do 58,5%; specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych - 28 827,0 mln zł (wzrost o 35,8%); ich udział w aktywach ogółem zwiększył się do 22,1% (wobec 20,3% przed rokiem); funduszy inwestycyjnych zamkniętych osiągnęły wartość 25 338,3 mln zł (wzrost o 38,2%); udział tej grupy funduszy w aktywach ogółem zwiększył się z 17,6% do 19,4%. Główną pozycję aktywów ogółem funduszy inwestycyjnych stanowiły składniki lokat notowane na aktywnym rynku2, ich wartość zwiększyła się z 66 538,7 mln zł do 80 822,9 mln zł, tj. o 21,5%, a udział tej pozycji w aktywach ogółem zmniejszył się z 63,7% w 2009 r. do 62,0% w 2010 r.

W ubiegłym roku wzrost wartości składników lokat notowanych na aktywnym rynku 1 Dane na temat wyników finansowych funduszy inwestycyjnych udostępnił Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 15 maja 2011 r., dane o wynikach towarzystw funduszy inwestycyjnych pochodzą z badania Głównego Urzędu Statystycznego. 2 Według rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249, poz.1859), przez aktywny rynek rozumie się rynek spełniający łącznie następujące kryteria: instrumenty będące przedmiotem obrotu na rynku są jednorodne, zazwyczaj w każdym czasie występują zainteresowani nabywcy i sprzedawcy, ceny są podawane do publicznej wiadomości. 2 odnotowano we wszystkich rodzajach funduszy: otwartych funduszach inwestycyjnych do kwoty 59 631,6 mln zł (o 20,0%), w specjalistycznych funduszach otwartych do 18 511,2 mln zł (o 24,4%) i w funduszach zamkniętych do 2 680,1 mln zł (o 36,3%). Składniki lokat nienotowane na aktywnym rynku wzrosły ogółem z 30 216,6 mln zł do 40 548,7 mln zł na koniec grudnia 2010 r., tj. o 34,2%, a ich udział w aktywach funduszy inwestycyjnych zwiększył się z 28,9% do 31,1%. Należności funduszy inwestycyjnych wyniosły 2 427,5 mln zł i były niższe o 11,5% w porównaniu z końcem grudnia 2009 r. W 2010 r. należności z tytułu zbytych lokat wzrosły o 33,2% i wyniosły 983,7 mln zł. Wartość należności z tytułu zbytych jednostek uczestnictwa i wydanych certyfikatów inwestycyjnych zmniejszyła się do 536,7 mln zł (o 55,3%). Kwota należności z tytułu udzielonych pożyczek obniżyła się z 390,0 mln zł do 311,3 mln zł, tj. o 20,2%. Odnotowano ponad 4-krotny wzrost w zakresie należności z tytułu dywidend do kwoty 83,2 mln zł.

Na koniec 2010 r. zobowiązania funduszy inwestycyjnych wzrosły do 12 097,5 mln zł (o 60,0%). Zobowiązania z tytułu transakcji przy zobowiązaniu się funduszu do odkupu wyniosły 9 524,4 mln zł (na koniec grudnia 2009 r. - 4 193,1 mln zł). Wartość zobowiązań z tytułu nabytych lokat wyniosła 1 023,1 mln zł (wzrost o 9,4%), a odkupionych jednostek uczestnictwa i wykupionych certyfikatów inwestycyjnych - 712,6 mln zł (spadek o 44%). Zobowiązania z tytułu instrumentów pochodnych obniżyły się z 93,6 mln zł w 2009 r. do 87,1 mln zł w 2010 r. (o 6,9%). Dominowały otwarte fundusze inwestycyjne, których zobowiązania osiągnęły wartość 9 685,9 mln zł (wzrost o 55,1%), co stanowiło 80,1% zobowiązań funduszy inwestycyjnych ogółem. W dniu 31 grudnia 2010 r. aktywa netto funduszy inwestycyjnych ukształtowały się na poziomie 118 303,6 mln zł, tj. o 22,1% wyższym niż na koniec 2009 r. Otwarte fundusze inwestycyjne wykazały w tej pozycji kwotę 66 549,9 mln zł (o 13,5% wyższą niż w 2009 r.), specjalistyczne fundusze otwarte - 27 422,7 mln zł (wzrost o 34,8%) i fundusze zamknięte - 24 331,0 mln zł (wzrost o 36,0%).

Na koniec 2010 r. kapitał i zakumulowany wynik z operacji funduszy inwestycyjnych wyniósł 118 303,6 mln zł (wzrost o 22,1% w stosunku do 31 grudnia 2009 r.). W strukturze tej pozycji, podobnie jak w 2009 r. największy udział miały otwarte fundusze inwestycyjne (56,3%, przed rokiem - 60,5%), specjalistyczne fundusze otwarte - 23,2% (21% w 2009 r.), a fundusze inwestycyjne zamknięte - 20,6% (18,5% na koniec grudnia 2009 r.). Stan lokat funduszy inwestycyjnych na koniec grudnia 2010 r. zwiększył się z 97 257,4 mln zł do 122 347,0 mln zł (wzrost o 25,8%). W portfelu inwestycyjnym funduszy ogółem największą wartość osiągnęły akcje - 55 577,9 mln zł (wzrost o 21,3%). Dłużne papiery wartościowe wyniosły 50 846,4 mln zł (o 30,7% więcej niż na koniec 2009 r.), w tym obligacje -47 021,7 mln zł (wzrost o 29,1%).

W 2010 r. stan lokat w tytułach uczestnictwa emitowanych przez instytucje wspólnego inwestowania o statusie nierezydenta osiągnął wartość 7 431,3 mln zł (wzrost o 24,5% w stosunku do stanu na koniec 2009 r.), depozyty zwiększyły się do 1 898,3 mln zł (o 28,6%). Udział akcji i dłużnych papierów wartościowych w stanie lokat wyniósł odpowiednio 45,4% i 41,6%. W 2010 r. wartość dłużnych papierów wartościowych w lokatach otwartych funduszy inwestycyjnych wyniosła 34 995,0 mln zł (o 26,1% więcej niż na koniec grudnia 2009 r.), a akcji - 31 850,2 mln zł (wzrost o 12,1%). W portfelu inwestycyjnym specjalistycznych funduszy otwartych dominowały dłużne papiery wartościowe, które wyniosły 14 130,9 mln zł (wzrost 3 o 36,5%), w tym obligacje na kwotę 13 398,7 mln zł (o 32,1% więcej niż w 2009 r.). W lokatach funduszy inwestycyjnych zamkniętych dominowały akcje na kwotę 15 159,2 mln zł i stanowiły one 63,9% ogólnej wartości stanu lokat tych funduszy. Przychody z lokat funduszy inwestycyjnych na koniec grudnia 2010 r. wyniosły 3 822,6 mln zł (o 6,6% więcej niż w 2009 r.).

Główną ich pozycją były przychody odsetkowe, które osiągnęły wartość 2 051,1 mln zł i stanowiły 53,7% przychodów ogółem z lokat. Koszty funduszy inwestycyjnych wzrosły w analizowanym okresie do 2 715,9 mln zł (wzrost o 7,1%), przede wszystkim ze względu na wyższe o 4,2% (1 842,7 mln zł) wynagrodzenia dla towarzystw zarządzających funduszami inwestycyjnymi. Koszty netto funduszy inwestycyjnych ogółem (po uwzględnieniu kosztów pokrywanych przez towarzystwo) wyniosły 2 707,2 mln zł i były wyższe o 6,7%. W 2010 r. fundusze inwestycyjne ogółem wykazały dodatni wynik z operacji w kwocie 10 888,8 mln zł (spadek o 36,8% w porównaniu z 2009 r.).

Odnotowano mniejszy zysk z tytułu wyceny lokat (6 989,1 mln zł, przed rokiem - 21 840,6 mln zł), równocześnie zysk z tytułu zbytych lokat wyniósł 2 784,3 mln zł, przy stratach na poziomie 5 655,6 mln zł w 2009 r.

*** W końcu 2010 r. działało 50 towarzystw funduszy inwestycyjnych wobec 43 rok wcześniej. Na koniec 2010 r. aktywa towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI) wyniosły 1 465,5 mln zł (o 9,1% więcej niż w 2009 r.), w tym 1 301,8 mln zł stanowiły aktywa obrotowe, których udział wyniósł 88,8%. Wartość aktywów obrotowych składała się głównie z aktywów finansowych, które wzrosły o 3,3% do 1 005,8 mln zł.

W strukturze tej pozycji największy udział miały środki pieniężne i inne aktywa pieniężne (67,3%). W pasywach towarzystw funduszy inwestycyjnych największy udział (80,3%) miały kapitały własne, których wartość wyniosła 1 176,4 mln zł (wzrost o 8,0% w stosunku do grudnia 2009 r.). Zwiększyły się także zobowiązania i rezerwy na zobowiązania z 253,8 mln zł do 289,1 mln zł (o 13,9%). Kapitał zakładowy pozostał na podobnym poziomie jak w 2009 r., natomiast zmniejszył się w nim o 2,5 pkt. proc. udział inwestorów zagranicznych. W 2010 r. przychody z działalności operacyjnej towarzystw funduszy inwestycyjnych wyniosły 2 323,4 mln zł (o 27,7% więcej niż na koniec grudnia 2009 r.), głównie za sprawą wzrostu wartości wynagrodzeń za zarządzanie funduszami. Koszty działalności operacyjnej TFI zwiększyły się z 1 429,0 mln zł do 1 795,6 mln zł (o 25,7%). W strukturze kosztów największy udział miały usługi obce - 62,1%.

Wynik finansowy brutto na koniec grudnia 2010 r. wyniósł 553,3 mln zł (wzrost o 22,6%). Na wynik finansowy netto w wysokości 442,6 mln zł złożyły się zyski 35 towarzystw funduszy inwestycyjnych o łącznej wartości 457,6 mln zł, pomniejszone o straty 15 towarzystw funduszy inwestycyjnych w łącznej kwocie 14,9 mln zł.