Wyroki skazujące za włamania na konta bankowe; straty przekroczyły 1,6 mln zł

Ich wspólnik, który pomagał legalizować lub ukrywać tak ukradzione pieniądze, ale potem współpracował z organami ścigania w postępowaniu przygotowawczym, skazany został na półtora roku więzienia w zawieszeniu na pięć lat oraz 10 tys. zł grzywny.

Wyrok nie jest prawomocny; został wydany bez przeprowadzania rozprawy wskutek wniosku o kary uzgodnionego przez oskarżonych z Prokuraturą Regionalną w Białymstoku i zaakceptowanego przez sąd.

Przestępcy dostęp do kont bankowych uzyskiwali poprzez infekowanie wirusami komputerów lub telefonów. Najczęściej - na zdobyte legalnie i nielegalnie adresy mailowe - wysyłali wiadomości, np. z fikcyjnym wezwaniem do uregulowania jakiegoś zobowiązania finansowego, załączając link lub załącznik. Po udanym zainfekowaniu urządzenia mogli np. odczytywać ciągi znaków z klawiatur używane do logowania i zdobywali hasła do bankowości elektronicznej.

Po uzyskaniu dostępu do komputera aktywowali usługę umożliwiającą m.in. odczytywanie smsów; w ten sposób przechwytywali wiadomości zawierające np. bankowe kody jednorazowe.

Potem realizowali zlecenia wypłat w bankomatach czy przelewów - m.in. na konta w tym samym banku osób, których dane zdobyli wysyłając fikcyjne oferty pracy, albo za pośrednictwem specjalnych usługodawców przelewali je na tzw. giełdy bitcoinowe. Ingerowali też w przelewy na kontach, do których uzyskali dostęp i zmieniali docelowe numery kont na swoje.

Operacje przeprowadzane były głównie w nocy, a dokładnie tuż przed północą po to, by kolejne przelewy (limity dobowe transakcji) były możliwe następnego dnia. Do tego właściciele czy prawni dysponenci rachunków dopiero rano dowiadywali się o przelewach, których nie zlecali. Gdy reklamowali to w banku, na zatrzymanie procedury wypłaty pieniędzy było już najczęściej za późno.

Największa kwota, jaką udało się im w ten sposób wypłacić, to 130 tys. euro z konta jednej z olsztyńskich firm, gdzie udało się przestępcom "przejąć" przelew na taką kwotę. Ale - jak wynika z listy osób i firm pokrzywdzonych, którym skazani mają naprawić szkodę - zdarzały się też kwoty niewielkie, po kilkadziesiąt zł.

Sprawa była bardzo obszerna, śledztwo trwało od połowy 2015 roku i stopniowo dołączano do niego kolejne wątki (np. podejmowano śledztwa z innych części kraju, umorzone z powodu niewykrycia sprawców). Łącznie ustalono ponad dwieście osób pokrzywdzonych, z czego 120 straciło pieniądze (pozostałe przypadki to usiłowania). Straty materialne sięgnęły 1,6 mln zł, z czego udało się odzyskać ok. 500 tys. zł. Sprawcy próbowali wyłudzić jeszcze 2 mln zł na szkodę 23 kolejnych podmiotów gospodarczych.

W ustnym uzasadnieniu wyroku sędzia Sławomir Cilulko zwracał uwagę, że głównym podmiotem pokrzywdzonym jest jeden z banków, bo sposób działania przestępców był taki, iż stronom umów z tym bankiem dotyczących prowadzenia rachunków bankowych, z których znikały pieniądze, trudno zarzucić naruszenie prawa. Chodzi np. o konieczność autoryzacji przez bank zgodności numeru rachunku z danymi odbiorcy przelewu. Sędzia zaznaczył, że część pokrzywdzonych otrzymała zwrot pieniędzy od banku, część wygrała cywilne sprawy sądowe.

Odnosząc się do kar podkreślał, że stopień winy i społecznej szkodliwości czynów był "więcej, niż znaczny". Zwracał uwagę na długi czas działania, wykorzystanie narzędzi informatycznych, specjalistycznej wiedzy czy narzędzi do ukrywania działalności w sieci. Do okoliczności łagodzących zaliczył to, że cała trójka przyznała się i składała wyjaśnienia, a dwaj oskarżeni nie byli wcześniej karani.

***