Zwrot VAT z budownictwa z kłopotem

Zwrot VAT za wydatki związane z budownictwem mieszkaniowym przysługuje tylko od niektórych materiałów budowlanych. Lista tych materiałów została opublikowana w formie obwieszczenia ministra budownictwa w oparciu o symbole Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Urzędy skarbowe przy składaniu wniosków o zwrot nakazują podawanie przez podatników symbolu PKWiU. Tymczasem w ustawie o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym takiego wymogu nie ma.

Wezwanie z urzędu

Składając wniosek o zwrot VAT, podatnicy są przymuszani do podawania na fakturach symboli PKWiU, które nie są obligatoryjnie wpisywane przez sprzedawców materiałów budowlanych. Na fakturze VAT nie ma symbolu PKWiU, bo towary są objęte 22-proc. stawką podatku. Przy tej stawce nie ma obowiązku podawania przez sprzedawcę symbolu PKWiU. Nieświadomi podatnicy zazwyczaj nie żądają tego od sprzedawców. Problem zaczyna się, gdy podatnicy chcą skorzystać z przysługującego im z ustawy prawa do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z budową, rozbudową remontem budynku lub lokalu mieszkalnego. Urzędy skarbowe wzywają do uzupełnienia wniosku poprzez podanie symbolu PKWiU, który nie jest określony jako jeden z warunków zwrotu. W załączonych do wniosków kopiach faktur VAT organy podatkowe nakazują podawać symbol PKWiU, który nie musi być znany podatnikowi jako osobie niezajmującej się obrotem profesjonalnym.

Zwrot wydatków

Zwrot dotyczy wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturami wystawionymi od dnia 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. Dotyczy on wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką VAT w wysokości 7 proc., a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane 22-proc. VAT. Przepisy nic nie mówią o określeniu symbolu PKWiU na składanych do urzędu skarbowego wraz z wnioskiem kopiach faktur.

Jednak zastosowanie się do urzędowego wezwania i określenie symbolu PKWiU powoduje określone konsekwencje w zakresie zwrotu, ale też i odpowiedzialności karnej skarbowej. Podatnik, uzupełniając wniosek o symbole PKWiU, może mieć więcej nieprzyjemności z tego tytułu niż korzyści. Z kolei nieuzupełnienie wniosku naraża go na argumentację urzędnika, że jego wniosek będzie rozpatrzony w ostatniej kolejności, a nawet zostanie odrzucony. Nie pierwszy to raz podatnik stoi wobec poważnego problemu. Ma prawo do zwrotu, ale skorzystanie z tego prawa skutecznie jest ograniczane przez praktykę stosowaną przez urzędy skarbowe. Dylemat, który się pojawia, niestety podatnik musi rozstrzygnąć sam, bo ustawa o zwrocie VAT nie odnosi się do takich niuansów.

Wpisanie własnoręcznie symbolu PKWiU przenosi całkowicie na podatnika odpowiedzialność (podatkową i karną skarbową) za podanie właściwych danych w złożonym wniosku. W razie uznania, że wnioskodawca nieprawidłowo podał PKWiU towaru, który nie mieści się na liście uprawniającej do zwrotu, urząd skarbowy odrzuci wniosek w całości lub w części. Jednak to nie wszystko. Za narażenie na nienależny zwrot poprzez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy i wprowadzenie w błąd organu podatkowego grozi kara grzywny. Przepisy przewidują nawet za takie przestępstwo karę więzienia.

Odpowiedzialność karna

Niepodanie symbolu PKWiU nie przenosi na podatnika odpowiedzialności karnej skarbowej. W razie wątpliwości organu podatkowego, czy za dany materiał przysługuje zwrot VAT, może on przeprowadzić postępowanie wyjaśniające poprzez odebranie od podatnika wyjaśnień o cechach i przeznaczeniu kupionego materiału. To powinno wystarczyć na rozwianie wątpliwości, czy dany materiał budowlany pomimo braku PKWiU jest materiałem określonym w wykazie ministra budownictwa czy nie.

Bogdan Świąder