Badania psychotechniczne pracownika, który korzysta w pracy z prywatnego samochodu
Czy pracodawca zatrudniający serwisanta dojeżdżającego do klientów prywatnym samochodem ma obowiązek kierowania go na badania psychotechniczne?
Obowiązek poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym dla kierowców wynika z art. 39j i 39k ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1414 z późn. zm.), dalej ustawy. Jednak jej regulacje stosuje się tylko wobec części pracowników, którzy kierują pojazdami w ramach obowiązków służbowych. Przepisy ustawy nie obejmują bowiem przewozu drogowego wykonywanego pojazdami lub zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy). Podobnie wyłączone spod regulacji ustawy są przewozy wykonywane pojazdami przeznaczonymi do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. W efekcie pracownicy wykonujący obowiązki służbowe takimi pojazdami nie podlegają ustawie, poddając się badaniom lekarskim określonym w art. 229 K.p. Nie oznacza to jednak, że fakt kierowania pojazdem w ramach obowiązków służbowych pozostaje bez wpływu na zakres badań lekarskich pracownika. Warto bowiem pamiętać, że są one przeprowadzane na podstawie skierowania wystawionego przez pracodawcę, w którym ma on obowiązek określić nie tylko proponowane lub zajmowane przez pracownika stanowisko, lecz również zagrożenia wiążące się z wykonywaniem określonego rodzaju pracy. W tym kontekście fakt prowadzenia pojazdu w ramach obowiązków służbowych musi zostać ujęty jako jeden z elementów charakteryzujących pracownicze zatrudnienie. Jest to również istotna informacja z perspektywy ustalania ryzyka zawodowego na danym stanowisku, gdyż wiążą się z nią określone zagrożenia, np. ryzyko wypadku drogowego.
Ujęcie w skierowaniu na wstępne lub okresowe badania lekarskie pracownika informacji o kierowaniu pojazdem w ramach obowiązków służbowych powoduje, że lekarz medycyny pracy rozszerzy zakres badań profilaktycznych o konsultację okulistyczną i specjalistyczne badania zjawisk olśnienia i widzenia zmierzchowego. Obowiązek ten wynika z § 4 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców... (Dz. U. z 2013 r. poz. 133). Skierowanie na badania okulistyczne oraz przeprowadzenie badania oceniającego widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia jest obligatoryjne wobec wszystkich osób posiadających prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E, T, kierujących pojazdem w ramach obowiązków służbowych. W związku z taką regulacją konieczność rozszerzenia zakresu badań lekarskich została "oderwana" od rodzaju pojazdu i jego własności, a także częstotliwości korzystania z niego przy wykonywaniu obowiązków służbowych.
| Przykład |
Pracownik wykonuje prace serwisowe u klientów, do których dojeżdża prywatnym samochodem osobowym. Badania lekarskie pracownika zostały wykonane w oparciu o art. 229 K.p., który nie przewiduje obowiązkowych badań psychotechnicznych. Jednakże fakt prowadzenia pojazdu w ramach obowiązków służbowych był odnotowany w treści skierowania na badania. Na tej podstawie lekarz-profilaktyk rozszerzył ich zakres o dodatkowe konsultacje okulistyczne oraz badanie zjawisk olśnienia i widzenia zmierzchowego.
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 7 z dnia 2014-04-01