Czy fotowoltaika się opłaca?

Dynamiczny rozwój rynku fotowoltaicznego w Polsce, a także - obowiązek wdrożenia unijnej dyrektywy (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE), spowodowały konieczność wprowadzenia zmian w dotychczasowym systemie rozliczeń prosumentów. Co istotne, zmiany obejmują również stosowane dotąd rozwiązania - pojawiają się kategorie prosumenta zbiorowego (produkującego i wykorzystującego energię z instalacji fotowoltaicznej, przynależącej do budynku wielolokalowego) i prosumenta wirtualnego (wykorzystującego energię z instalacji fotowoltaicznej na własne potrzeby, ale pochodzącą z instalacji zamontowanej w innej lokalizacji, niż ma miejsce pobór tej energii). 

Warto mieć na uwadze, że zmiany będą wprowadzane etapami - w pełni będą obowiązywały dopiero od lipca 2024 roku, a osoby, które wniosek o przyłączenie mikroinstalacji do sieci złożyły po 1 kwietnia 2022 roku, do końca czerwca 2022 były rozliczane na starych zasadach. 

Zdarza się, że instalacja fotowoltaiczna produkuje nadwyżki energii elektrycznej. W nowym systemie rozliczeń energia, której prosument nie zużyje w czasie rzeczywistym, będzie sprzedawana bezpośrednio do sieci, środki z transakcji trafią natomiast do tzw. depozytu prosumenckiego. Będą mogły być wykorzystane w dowolnym momencie na zakup dodatkowej energii z sieci w ciągu 12 miesięcy od daty przypisania jej, jako depozyt prosumencki, rozumiany jako konto prosumencie. Wspomniane konto prosumencie będzie prowadzone przez sprzedawcę i zasilane wartością energii elektrycznej. Warto zaznaczyć, że za energię elektryczną, pobraną z sieci, prosument będzie płacił według stawek operatora. 

W sytuacji niewykorzystania zgromadzonych środków, prosument może uzyskać ich zwrot od sprzedawcy, w wysokości do 20% wartości zgromadzonej wartości energii elektrycznej, wprowadzonej do sieci w danym miesiącu kalendarzowym. Zwrot nastąpi najpóźniej do końca 13 miesiąca. Zaletą takiego rozwiązania jest zwolnienie nadpłaty z podatku dochodowego od osób fizycznych. 

Dotychczas funkcjonujący system opustów pozwalał prosumentom rozliczać energię wyprodukowaną przez instalację fotowoltaiczną przez 15 lat od momentu przyłączenia instalacji do sieci. Dodatkowo prosument nie ponosił kosztów za część opłat dystrybucyjnych i mógł odebrać nadwyżki energii w okresie do 12 miesięcy. Co zmienia nowy system rozliczeń?

System net-billingu (dostępny również dla prosumentów dotąd funkcjonujących w systemie opustów) daje możliwość rozliczenia wartości nadwyżek wyprodukowanej energii w okresie do 12 miesięcy, dodatkowo - jest zwolniony z odprowadzania podatku dochodowego PIT, akcyzy i VAT. 

Nowy system a opłacalność fotowoltaiki Wiele osób, rozważających montaż instalacji fotowoltaicznej zastanawia się, na ile zaproponowane zmiany są korzystne. Odpowiedź jest jednoznaczna - fotowoltaika wciąż się opłaca, a najwięcej na takiej inwestycji mogą zyskać te gospodarstwa domowe, które zmaksymalizują tzw. autokonsumpcję. Wówczas oszczędności w skali roku mogą sięgać nawet 79%.