Czy zaliczka jest przychodem?
Jeśli zaliczka dotyczy dostaw towarów i usług, jej otrzymanie nie będzie rodziło obowiązku podatkowego.
Inaczej będzie w przypadku zaliczek na poczet częściowego wykonania usługi; jej otrzymanie będzie rodziło obowiązek podatkowy, o ile strony ustaliły kwoty należności za poszczególne etapy wykonania usługi. Przychodem będzie także zaliczka otrzymana w związku ze zbyciem praw majątkowych.
Pojęcie przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej zostało wyjaśnione w art. 14 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem za przychód uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Datą uzyskania przychodu jest z kolei co do zasady dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usług, nie później jednak niż dzień (art. 14 ust. 1c ustawy o PIT):
1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
Powyższa definicja może sugerować, że przychód powstaje między innymi z chwilą uregulowania należności. Z kontekstu może bowiem wynikać, że chodzi tutaj o taką należność, która otrzymywana jest przed dniem wydania rzeczy lub wykonania usługi, a więc o zaliczkę. Tymczasem, jak wynika z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, do przychodów podatkowych nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (zaliczki).
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że Ministerstwo Finansów w piśmie z 26 kwietnia 2007 r. (DD6-8213-373/MD/07) uznało, że zapłata z góry za wykonanie usługi w następnych okresach rozliczeniowych, mająca ostateczny i definitywny charakter, nie może być potraktowana jako nieuznana za przychody podatkowe zaliczka na poczet usług, które będą wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Otrzymana zapłata (uregulowana należność) niemająca charakteru zaliczki (przedpłaty), niepodlegająca w późniejszym terminie rozliczeniu lub zwrotowi jest więc przychodem.
Ustawodawca wyłączył z przychodów wyłącznie zaliczki na dostawy towarów i usług. Nie wyłączył natomiast zaliczek na poczet częściowego wykonania usługi (np. duży projekt budowlany rozliczany po wybudowaniu określonej części budynku). W tym przypadku wpłata zaliczki będzie generowała przychód, od którego należy odprowadzić podatek o ile strony ustalą kwotę należną za częściowe wykonanie usługi. Jeśli jednak strony nie ustaliły kwot należności za poszczególne etapy wykonanych usług, a zaliczki wpływają na konto podatnika, przychodu z tego tytułu nie trzeba wykazywać.
Z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, wynika, że przychodem nie są otrzymane zaliczki na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (zaliczki). W przepisie tym nie ma mowy o prawach majątkowych. To oznacza, że jeżeli podatnik dokonuje zbycia prawa majątkowego (np. prawo do firmy), wpływ zaliczki z tego tytułu będzie generować przychód.
Małgorzata Jawińska
księgowa Tax Care
