Faktury korygujące obniżające VAT

Kiedy wystawia się fakturę korygującą?

Treść faktury korygującej oraz przypadki, w których jest ona wystawiana, wynikają z § 13-14 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur. W myśl tych przepisów wystawia się je m.in. w przypadku:

• udzielenia rabatu po wystawieniu faktury pierwotnej,
   
• zwrotu sprzedawcy towarów,
   
• zwrotu nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w ustawie o cenach,
   
• zwrotu nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat podlegających opodatkowaniu,
   
• stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub w kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Potwierdzenie odbioru faktury

Aby wystawca faktury korygującej mógł dokonać obniżenia kwoty obrotu i wynikającego z niej podatku należnego, musi posiadać potwierdzenie jej odbioru. Wynika to z art. 29 ust. 4a i 4c ustawy o VAT. Zgodnie z tymi przepisami, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym kontrahent otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania przez niego korekty faktury.

Jeżeli natomiast podatnik uzyska to potwierdzenie po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, to będzie mógł uwzględnić korektę faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskał.

Tę samą zasadę stosuje się w przypadku stwierdzenia pomyłki na fakturze pierwotnej, skutkującej zawyżeniem kwoty podatku należnego.

Zatem rozliczenie przez wystawcę faktury korygującej powodującej zmniejszenie kwoty VAT należnego uzależnione jest od momentu otrzymania:

• tej faktury przez nabywcę,
   
• przez dostawcę potwierdzenia odbioru tej faktury od nabywcy.

Przykład

Spółka A wystawiła w dniu 20 stycznia 2010 r. na rzecz spółki B fakturę korygującą powodującą zmniejszenie podstawy opodatkowania. Spółka B fakturę tę otrzymała 22 stycznia 2010 r. Jeżeli potwierdzenie jej odbioru wpłynie do wystawcy faktury korygującej do dnia 25 lutego 2010 r., czyli przed terminem złożenia deklaracji za styczeń (tj. za miesiąc, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą), wówczas obniżenia podatku należnego spółka A powinna dokonać w rozliczeniu za styczeń.

W sytuacji gdy potwierdzenie to wpłynie do podatnika w dniach 26-28 lutego 2010 r., wówczas zmniejszenie VAT należnego nastąpi w deklaracji za luty.

Ustawodawca w art. 29 ust. 4b ustawy o VAT wskazał, kiedy posiadanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej nie jest konieczne. Wystąpi to:

1) w przypadku eksportu towarów, WDT oraz dostawy towarów, dla której miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju, a także

2) wobec nabywców, na których rzecz jest dokonywana sprzedaż: energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3 do ustawy, tj. dostawy wody, wywozu nieczystości, a także świadczenia usług sanitarnych i pokrewnych.

W tych sytuacjach wystarczy samo wystawienie faktur korygujących, by możliwe było ich ujęcie w stosownych ewidencjach, a następnie deklaracji podatkowej.

Podkreślić także należy, że przepisy rozporządzenia w sprawie m.in. wystawiania faktur, pomimo że określają zasady wystawiania faktur korygujących, nie regulują sposobu, w jaki podmiot, który otrzyma fakturę korygującą, powinien ją potwierdzić. W praktyce dopuszczalne są różne formy ich potwierdzania. Są to m.in.: własnoręczny podpis odbiorcy faktury korygującej złożony na kopii faktury korygującej, wysłanie faktury korygującej wraz z kopią i zwrotne odesłanie podpisanej kopii tej faktury bądź też wysłanie faktury pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, przy czym z tego potwierdzenia wynikać powinno, jaka była zawartość przesyłki. Takie formy potwierdzania odbioru faktur akceptują organy podatkowe.

Czy konieczne jest potwierdzenie odbioru?

Warto wskazać, że na temat obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej zmniejszającej VAT należny, negatywnie wypowiedział się WSA w Warszawie. W wyroku z dnia 5 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 851/09 (orzeczenie nieprawomocne) Sąd uznał, że wystawienie faktury korygującej oraz jej doręczenie klientowi, a następnie dołączenie do posiadanej dokumentacji dowodu odbioru faktury korygującej przez klienta jest jedynie wymogiem technicznym, a nie warunkiem powstania prawa do zmniejszenia obrotu i w konsekwencji zmniejszenia podatku VAT. W sprawie chodziło o zapis art. 29 ust. 4a ustawy o VAT.

Zdaniem Sądu, przepisy Dy­rektywy Rady 2006/112/WE nie wprowadzają jako warunku powstania prawa do obniżenia obrotu, a co za tym idzie, obniżenia podatku VAT, obowiązku posiadania dowodu doręczenia faktury korygującej nabywcy towaru lub usługi.

Sąd stwierdził, że warunek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę, od którego uzależniona jest możliwość obniżenia podstawy opodatkowania, stanowi środek krajowy naruszający w nadmiernym stopniu cele i treść Dyrektywy. Brak jego spełnienia powoduje obciążenie podatnika ciężarem VAT, w oderwaniu od jego rzeczywistej sytuacji podatkowej, naruszając podstawowe zasady VAT.

Stanowisko to jest bardzo korzystne dla podatników, jednak nie jest akceptowane przez organy podatkowe, które uznają, że obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktur korygujących służy zapewnieniu poprawności rozliczania podatku, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 13 sierpnia 2009 r., nr IPPP1-443-511/09-2/JL.

Należy także dodać, że WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 9 września 2009 r., sygn. akt I SA/Po 632/09 (orzeczenie nieprawomocne), uznał art. 29 ust. 4a ustawy o VAT za zgodny z Dyrektywą.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.),
   
• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28.11.2008 r. w sprawie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur… (Dz. U. nr 212, poz. 1337 ze zm.).

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa Nr 638 z dnia 2010-02-18

GOFIN podpowiada