Jak uniknąć płacenia odsetek do ZUS?

Płatnik opłacający składki ubezpieczeniowe po obowiązującym go terminie płatności powinien wiedzieć, że każdy dzień spóźnienia to dla niego dodatkowe obciążenia finansowe. Odsetki od zaległości z tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych należne są bowiem za każdy dzień zwłoki. Naliczane one są już od następnego dnia po upływie terminu płatności, w którym należało dokonać wpłaty składek na rachunek bankowy ZUS, do dnia wpłacenia zaległości włącznie.

Wyliczoną kwotę odsetek za zwłokę zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, natomiast końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy - podwyższa się do pełnych złotych.

W niektórych przypadkach od nieterminowo wpłacanych do ZUS zobowiązań płatnik może naliczyć odsetki za zwłokę według obniżonej stawki. Ma to miejsce wtedy, gdy dopłaca różnicę składek ubezpieczeniowych powstałą w wyniku złożenia przez niego korekty dokumentów rozliczeniowych. W przypadku bowiem złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej (składkowej), stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% podstawowej stawki odsetek. Tak wynika z art. 56 § 1a Ordynacji podatkowej.

Do nieterminowo wpłacanej kwoty składek ubezpieczeniowych płatnik nie musi doliczać odsetek za zwłokę wtedy, gdy ich wysokość jest zbyt niska. Odsetek za zwłokę od nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne nie nalicza się bowiem, jeżeli ich wysokość nie przekracza 6,60 zł (art. 23 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Dopiero gdy przekraczają one 6,60 zł (np. wynoszą 6,61 zł), zaokrągla się je do pełnych złotych i przekazuje do ZUS. Zasadę tę należy również stosować podczas wyliczania odsetek za zwłokę od nieterminowo opłacanych składek na Fundusz Pracy i FGŚP.

Z kolei w przypadku naliczania odsetek za zwłokę od opłacanej po terminie składki zdrowotnej, stosuje się zasady, które zostały określone dla zaległości podatkowych (art. 87 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). W takim przypadku należy stosować art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, odsetek za zwłokę od nieterminowo opłaconych składek zdrowotnych nie należy naliczać, gdy ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez "Pocztę Polską" za polecenie przesyłki listowej. Aktualnie opłata za poleconą przesyłkę listową wynosi 2,20 zł. Odsetek od zaległej składki na ubezpieczenie zdrowotne płatnik nie nalicza więc, jeżeli ich wysokość również nie przekracza 6,60 zł (tj. 3 × 2,20 zł).

Przykład

Zaległą składkę za październik 2010 r. w kwocie 856 zł spółka z o.o. opłaciła 6 grudnia 2010 r. Termin płatności tego zobowiązania upłynął 15 listopada br. Do kwoty wpłacanych składek spółka nie doliczyła odsetek za zwłokę, ponieważ po dokonanych wyliczeniach były one niższe niż 6,60 zł. Wyliczenia spółki były następujące:

• stawka odsetek za zwłokę w stosunku rocznym - 12%,

 
• liczba dni zwłoki - 21 dni,

Płatnik "uniknie" płacenia odsetek za zwłokę w przypadku, gdy termin, w którym powinien ostatecznie uregulować zobowiązania do ZUS, będzie przypadał w sobotę lub święto. Jeżeli bowiem ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, to za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy (czyli pierwszy dzień "roboczy"). Dopiero od następnego dnia po jego upływie nalicza się odsetki za zwłokę. Wynika to z art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej.

Oblicz swoje zobowiązania podatkowe i zaległości ustawowe

Płatnik nie zapłaci odsetek za zwłokę, jeśli ZUS udzieli mu zgody na odroczenie terminu płatności składki. Zostanie mu jednak naliczona opłata prolongacyjna (na zasadach i w wysokości określonej w Ordynacji podatkowej dla podatków stanowiących dochód budżetu państwa). Pomimo tego takie rozwiązanie jest i tak korzystne dla płatnika. Zdecydowanie zmniejsza bowiem koszty zobowiązań wobec ZUS. Opłatę tę oblicza się w oparciu o połowę stawki odsetek podatkowych obowiązującej w dniu wydania decyzji odraczającej termin płatności.

Z kolei płatnik składek, który nie jest w stanie jednorazowo uregulować należności składkowych (nawet przy odroczonym terminie płatności) lub posiada w ZUS zaległości składkowe za kilka miesięcy, powinien rozważyć możliwość wystąpienia do tej instytucji z wnioskiem o rozłożenie zaległości na raty. Wówczas odsetki za zwłokę są naliczane tylko do dnia złożenia tego wniosku. Do zawartego układu ratalnego naliczana jest natomiast opłata prolongacyjna (również na zasadach i w wysokości określonej w Ordynacji podatkowej).

Może się zdarzyć, że ZUS odmówi płatnikowi składek udzielenia ulgi w postaci odroczenia terminu płatności należnych zobowiązań lub rozłożenia ich na raty. Jeżeli powiadomi płatnika o tym fakcie po upływie dwóch miesięcy od dnia złożenia przez niego wniosku w tej sprawie, odsetki za zwłokę naliczane są wtedy jako dalsze. Wyłączeniu podlega jednak okres od dnia następującego po dniu złożenia wniosku do dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie udzielenia ulgi, łącznie z tym dniem.

Wynika to z § 10 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej… (Dz. U. z 2005 r. nr 165, poz. 1373 ze zm.).

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej… (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa Nr 721 z dnia 2010-12-06

GOFIN podpowiada