Jakie przywileje utraciły zakłady pracy chronionej?

Przede wszystkim część zakładów pracy chronionej z dniem 1 stycznia br. utraciła przysługujące im dotąd zwolnienia z opłacania podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego. Obecnie z takiego zwolnienia mogą korzystać tylko ci pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 30% osób niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Podmioty, które tego warunku nie spełnią, nie mogą korzystać ze zwolnień. Pracodawcy podnoszą, iż w związku z tym, że nie wszyscy osiągają wymagany wskaźnik, nie mogą z uzyskiwanych zwolnień zasilać zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). To właśnie pochodzące środki z posiadanych ulg w dużej mierze były podstawą wpłat na ZFRON.

Wielu pracodawców zwraca uwagę, iż niekorzystne dla nich okazały się zmiany dotyczące możliwości dokonywania u nich zakupów obniżających wpłaty na rzecz PFRON. Obecnie, po wprowadzonych w styczniu br. zmianach, wpłaty mogą podlegać obniżeniu tylko z tytułu zakupu usługi, z wyłączeniem handlu, lub produkcji u pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 30%. Przy czym chodzi tu o pracowników będących:

• osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub
  
• osobami niewidomymi, psychicznie chorymi albo upośledzonymi umysłowo lub osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi albo epilepsją - zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Te zakłady pracy chronionej, w których zatrudnienie osób niepełno­sprawnych nie utrzymuje się na podanym poziomie, nie mogą wystawiać zaświadczeń swoim kontrahentom uprawniających do obniżania obowiązujących ich wpłat na PFRON. W związku z tym zakłady pracy chronionej odnotowały spadek ilości zleceń. Pracodawcy podnoszą, też że chętnie zatrudniali by osoby niepełnosprawne ze szczególnymi schorzeniami, ale takich osób na rynku pracy po prostu brakuje.

Zmiana, na którą szczególnie narzekają pracodawcy, weszła w życie z dniem 1 marca 2011 r. i spowodowała, że mniej chętnie zatrudniają oni niepełnosprawnych emerytów. Obecnie nie przysługuje bowiem miesięczne dofinansowanie na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury.

Pracodawcy ze szczególnym niepokojem czekają na nadejście roku 2012. Z dniem 1 stycznia 2012 r. wejdą w życie przepisy zmieniające wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych, warunkujące uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej. Obecnie o taki status może ubiegać się pracodawca prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, zatrudniający nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 6 miesięcy. Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych powinien wynieść:

1) co najmniej 40%, a w tym co najmniej 10% ogółu zatrudnionych muszą stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo

2) co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Od wspomnianej daty status zakładu pracy chronionej będzie przysługiwać m.in. tym pracodawcom, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wyniesie co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych będą stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Drugi z opisanych wskaźników pozostaje bez zmian.

Stopniowemu obniżaniu w nadchodzących latach ulegnie również wysokość dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników (patrz tabela).

Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w serwisie Praca INTERIA.PL

Wszystkie opisane zmiany, wymuszone przede wszystkim złą kondycją finansową PFRON, mogą doprowadzić do tego, że pracodawcy działający obecnie w ramach nadanego statusu zakładów pracy chronionej będą z niego rezygnować, decydując się na działalność w ramach tzw. otwartego rynku. Konsekwencją tego będzie zmniejszenie przywilejów, z jakich mogą obecnie korzystać ich pracownicy (możliwość uzyskania świadczeń z ZFRON czy opieki medycznej).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721)

autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 62 (790) z dnia 2011-08-04

GOFIN podpowiada