Kiedy paragon będzie uznany za fakturę?

W świetle obowiązujących przepisów wystawienie dla nabywcy (podatnika podatku VAT) faktury z tytułu sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej jest uzależnione od zamieszczenia na paragonie dokumentującym tę sprzedaż jego NIP. Jak wynika bowiem z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Ponadto, jak przewiduje art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT, w przypadku gdy wartość paragonu (kwota ogółem) nie przekracza kwoty 450 zł lub 100 euro i paragon ten nie zawiera danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11-14 ustawy o VAT, wówczas na jego podstawie można określić wartość podatku VAT dla poszczególnych stawek - stanowi on fakturę uproszczoną. Elementy, jakie powinien zawierać paragon, aby uznać go za fakturę uproszczoną, są następujące:

- data wystawienia,unikalny kolejny numer,
- NIP sprzedawcy i nabywcy,
- nazwa (rodzaj) towaru lub usługi,
- data sprzedaży,
- kwota należności ogółem,
- kwota wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty,
- dane pozwalające określić kwotę podatku dla poszczególnych stawek (jeśli nie zawiera danych wymienionych w art. 106e ust. 1 pkt 8-9, 11-14 ustawy o VAT).

W porównaniu do zwykłej faktury faktura uproszczona nie musi zawierać:

- imion i nazwisk lub nazwy nabywcy towarów lub usług oraz jego adresu,
- miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług,
- ceny jednostkowej netto,
- wartości sprzedaży netto,
- stawki podatku,
- sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
- kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek.

Ustawodawca przewidział sytuacje, kiedy to podatnik nie ma możliwości wystawienia faktury uproszczonej. Faktura uproszczona nie może dokumentować sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju, WDT, dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz podmiotów z państw członkowskich (innych niż Polska), gdy zobowiązanym do zapłaty podatku jest nabywca.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe oraz Ministerstwo Finansów w przypadku wystawienia paragonu z NIP nabywcy spełniającego warunki do uznania go za fakturę uproszczoną, sprzedaż taka nie powinna być dodatkowo dokumentowana fakturą do paragonu, ze względu na to, że paragon taki sam w sobie stanowi fakturę.

Zatem paragon dokumentujący sprzedaż do kwoty 450 zł brutto lub 100 euro, zawierający NIP nabywcy oraz pozostałe dane wymagane dla faktury z wyłączeniem danych wskazanych w art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT, stanowi fakturę uproszczoną, traktowaną jak zwykła faktura. Faktury uproszczone, na takich samych zasadach jak zwykłe faktury, uprawniają nabywcę do odliczenia wykazanego w nich podatku VAT.

Na podstawie art. 106j ust. 1 ustawy o VAT faktury korygujące wystawia się, gdy po wystawieniu faktury m.in. dokonano zwrotu podatnikowi towarów. Zatem w sytuacji, gdy mamy do czynienia ze zwrotem części zakupionych towarów, sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury korygującej.  Tak więc to, że sprzedaż została udokumentowana fakturą uproszczoną, nie zwalnia sprzedawcy towaru z wystawienia korekty faktury uproszczonej, w sytuacji gdy nabywca towaru dokonał jego częściowego zwrotu.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 1 października 2020 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.493.2020.1.PRM, wyjaśnił, iż logiczne jest, że skoro faktura uproszczona może nie zawierać danych nabywcy, to takich danych może również nie zawierać wystawiona do niej faktura korygująca. Nie oznacza to jednak, że zamieszczenie na fakturze korygującej wystawionej do faktury uproszczonej danych nabywcy wypaczałoby praktyczny sens instytucji faktury uproszczonej czy też umieszczenie danych nabywcy na fakturze korygującej w takim przypadku byłoby postępowaniem sprzecznym z art. 106j ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT. Zatem w przypadku wystawiania faktury korygującej do faktury uproszczonej, faktura korygująca może nie zawierać danych nabywcy, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie dane były w tej fakturze zawarte.

Podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT w takim zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zasadniczo dokumentem uprawniającym podatników do odliczania VAT są faktury dokumentujące zakupy towarów lub usług. Jak bowiem określa art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Przez fakturę, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na tej podstawie.

Przy czym, w myśl § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2013 r. poz. 1485), na równi z fakturą traktowane są dokumenty potwierdzające przejazd autostradą płatną lub przejazd na odległość nie mniejszą niż 50 km, wystawiane w formie biletu jednorazowego przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami, pod warunkiem, że zawierają one dane wskazane w tym przepisie. Dokument ten powinien zawierać takie dane, jak:

- numer i data wystawienia,
- imię i nazwisko lub nazwa podatnika,
- NIP podatnika,
- informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi,
- kwota podatku,
- kwota należności ogółem.

Oznacza to, że w przypadku gdy np. paragon za przejazd autostradą płatną zawiera powyższe dane, podatnik ma prawo do odliczenia wynikającego z niego VAT.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT faktura powinna zawierać kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę. Kolejny numer paragonu należy traktować jak numer, o którym mowa w art. 106e ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, który w jednoznaczny sposób identyfikuje paragon uznany za fakturę uproszczoną.

Z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 12 maja 2020 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.257.2020.1.ISK

Podstawa prawna:  Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.)

Aleksandra Węgielska

Gazeta Podatkowa nr 7 (1778)

z dnia 2021-01-18