Kobieta pracownikiem poszukiwanym
W Polsce bezrobocie będzie spadać, a pracodawcy będą odczuwali kurczące się zasoby na rynku pracy. To wymaga od firm zmiany dotychczasowego podejścia do zatrudniania kobiet.
Doświadczenia zachodnie pokazują, że strategie równych szans warto stosować nie tylko z powodów etycznych, czy prawnych, ale przede wszystkim biznesowych. Z badań przeprowadzonym dla KE w 2005 roku wynika, że według 83 proc. firm stosowanie takiej strategii ma korzystny wpływ na ich efektywność i konkurencyjność.
W Polsce obserwujemy bardzo niepokojące trendy demograficzne - niski wskaźnik urodzin, starzejące się społeczeństwo, mała aktywność zawodowa kobiet (najniższa spośród nowych krajów UE). Kobiety ciągle mają utrudniony dostęp do wyższych stanowisk, ich płace są niższe od zarobków mężczyzn średnio o 20%. Reprezentacja kobiet w polskim sejmie wynosi 10%, w senacie 11%.Udział kobiet w samorządach jest jeszcze niższy. W biznesie jedynie 7,7% stanowisk kierowniczych pełnionych jest przez kobiety, a jedynie 2% to najwyższe stanowiska.
Obecnie sprawą pierwszoplanową jest ułatwianie, szczególnie kobietom ? młodym matkom trwałej obecności na rynku pracy oraz zapewnienie możliwości godzenia obowiązków zawodowych z obowiązkami rodzinnymi, a nie, jak to się proponuje w nowelizowanych ustawach, wypychanie ich z tego rynku. Przykładem takiego mechanizmu obniżającego szanse młodych kobiet na rynku pracy są projekty zbyt restrykcyjnych przepisów prawa pracy związane z rodzicielstwem, m.in. wprowadzenie przymusowej ochrony kobiet przed zwolnieniem po urlopie macierzyńskim. Pomysły takie zamiast chronić kobiety, będą stanowiły istotną barierę w ich zatrudnianiu. Kraje europejskie, w których więcej kobiet pracuje, a wskaźnik dzietności rośnie, postulują rozwiązania takie jak np. elastyczne formy pracy, zachęcanie mężczyzn do dzielenia się z kobietami opieką nad dziećmi i rodziną, wspieranie rozwoju instytucjonalnego system opieki nad dziećmi.
Przeciętny pracodawca nie wie, że pomagając zatrudnionej kobiecie, zyskuje w rezultacie zadowolonego z pracy, oddanego i efektywnego pracownika. Dlatego należy tworzyć odpowiednie rozwiązania nie tylko dla kobiet, które są wyłącznie zorientowane na pracę i często pozostają bezdzietne, ale również tych, które mają rodziny i chcą korzystać z elastycznych form pracy, ale także dla kobiet, które rozpoczynają karierę zawodową w bardziej dojrzałym wieku, kiedy ich dzieci są już samodzielne ? powiedziała Henryka Bochniarz, prezydent PKPP Lewiatan otwierając konferencję Równe szanse ? wyższa efektywność, poświęconą równouprawnieniu w miejscu pracy. W opinii Bochniarz nowoczesne rozwiązania powinny być neutralne ze względu na płeć i umożliwiać również mężczyznom angażowanie się w opiekę nad dziećmi. - Polityka równościowa w dłuższej perspektywie przynosi korzyści zarówno dla pracodawców/ przedsiębiorców, czyniąc ich firmy bardziej efektywne i konkurencyjne, jak również dla całej gospodarki. Nasi dzisiejsi goście z europejskich organizacji pracodawców i firm podzielą się swoimi doświadczeniami w tym zakresie ? dodała Bochniarz.
Nie wykorzystujemy w pełni potencjału ludzi na rynku pracy i naszych pracowników. Brakuje nam kompetentnych i utalentowanych liderów. Nie promując kobiet na stanowiska kierownicze, wykorzystujemy jedynie 50% dostępnego potencjału. Tymczasem to kobiety są dominującą grupą wśród studiujących w wyższych szkołach, na studiach podyplomowych, doktorskich, czy MBA. Jest ich też więcej wśród absolwentów wyższych uczelni. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez firmę Catalyst, zajmującą się consultingiem w dziedzinie zarządzania, firmy z najlepszymi wynikami z Listy Fortune 500 zatrudniają więcej kobiet na stanowiskach średnich i wyższych kierowniczych. Firmy w krajach europejskie wykazują podobny trend, a analiza ich działalności dowodzi, że mają one lepsze wskaźniki zwrotu z kapitału im więcej kobiet zajmuje w nich wyższe stanowiska kierownicze.
Stosowanie zasady równości w firmie, stwarzanie kobietom szansy do rozwoju i awansu, opłaca się z wielu powodów. Pracodawcy europejscy pytani w badaniach prowadzonych w 2005 r. dla KE o korzyści z takiej strategii wymieniali m.in.:
- możliwość wybierania lepszych pracowników podczas selekcji i rekrutacji z większej grupy talentów
- otrzymywanie więcej aplikacji
- anty-dyskryminacyjne zatrudnianie może przyciągać lepszych kandydatów
- biznes może korzystać z większej różnorodności doświadczeń i umiejętności zatrudnianych ludzi
- wspomaga budowę pozytywnego wizerunku firmy
- uzupełnia deficyt wykwalifikowanych męskich liderów
- wzrost kreatywności i wydajności
- mniejsza fluktuacja kadr
- poprawa zdolności do wprowadzania zmian
- pozytywne reakcje klientów
- pozytywna reputacja
Dlatego absolutnie niezbędne jest zastosowanie przez administracje rządową i przedsiębiorstwa instrumentów wspierających kobiety pracujące zawodowo. Administracja powinna zapewnić systemy opieki dziennej nad dziećmi, a przedsiębiorstwa muszą oferować bardziej elastyczne warunki pracy, a także takie możliwości zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, które nie będą marginalizowały kobiet zawodowo lecz będą pełnowartościowymi stanowiskami pracy w sensie ścieżki kariery zawodowej.