Niższy ZUS dla początkującego przedsiębiorcy
Zakładając własną firmę potrzeba niemałych środków finansowych w początkowym okresie jej prowadzenia. Wydatki związane ze składkami ZUS również są spore. Jednak początkujący przedsiębiorca może liczyć na pewne ulgi. Taka osoba może bowiem opłacać składki społeczne od dużo niższej podstawy wymiaru, aniżeli powszechnie obowiązująca.
Wszyscy przedsiębiorcy mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty. Generalnie jednak zadeklarowana przez nich kwota nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych na dany rok kalendarzowy. W 2011 r. minimalna podstawa wymiaru wynosi 2.015,40 zł. Natomiast dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych jest znacznie niższa. Wynosi ona bowiem tylko 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
W 2011 r. minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych dla "nowych" przedsiębiorców wynosi 415,80 zł.
Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru nie przysługuje wszystkim osobom "startującym" w biznesie. Tylko bowiem osoby, które rozpoczynają działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, mogą opłacać składki społeczne od niższej kwoty. Do osób, które nie mogą korzystać z tej ulgi zalicza się przedsiębiorców, którzy:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności prowadzili inną pozarolniczą działalność,
- wykonują na rzecz byłego pracodawcy takie same czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywali w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.
Z ulgi nie mogą też skorzystać m.in. wspólnicy spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Okres, przez który przedsiębiorca może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, jest ograniczony. Trwa on 24 miesiące kalendarzowe. Liczy się go od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Przy ustalaniu czasu trwania ulgi (czyli okresu opłacania składek społecznych od niższej podstawy) bierze się pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe (patrz: przykład 1).
Do okresu korzystania z ulgi wlicza się czas, w którym przedsiębiorca nie miał obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, np. z powodu zawieszenia działalności gospodarczej, podlegania tym ubezpieczeniom z innego tytułu (patrz: przykład 2).
Jednym z warunków korzystania przez przedsiębiorcę z "ulgowego" opłacania składek społecznych jest niewykonywanie działalności na rzecz byłego pracodawcy. Warunek ten trzeba spełniać przez cały okres korzystania z uprawnienia, a nie tylko w pierwszym dniu bądź w pierwszym roku prowadzenia działalności.
Jeśli przedsiębiorca w trakcie korzystania z ulgi będzie w ramach działalności świadczył usługi na rzecz byłego pracodawcy i będą to takie same czynności, które wcześniej wykonywał na podstawie umowy o pracę - utraci do niej prawo. Wówczas od dnia podjęcia pracy na rzecz byłego pracodawcy będzie musiał opłacać składki społeczne na ogólnych zasadach, czyli od podstawy wymiaru nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych.
Przedsiębiorca miałby prawo nadal opłacać składki społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, gdyby w ramach działalności wykonywał inne czynności niż wcześniej świadczone przez niego w ramach stosunku pracy.
Wśród osób, które nie mogą skorzystać z ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, nie wymienia się takich, które przed rozpoczęciem działalności gospodarczej wykonywały pracę na podstawie umowy zlecenia (bądź innej umowy cywilnoprawnej, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia). Jeśli więc dana osoba przed dniem rozpoczęcia działalności pracowała wyłącznie na podstawie umowy zlecenia, wówczas może ona skorzystać z ulgi przewidzianej dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Z preferencji tej może korzystać nawet wtedy, gdy w zakresie prowadzonej obecnie działalności gospodarczej wykonuje na rzecz byłego zleceniodawcy ten sam rodzaj pracy, którą świadczyła wcześniej na podstawie zawartej umowy zlecenia.
|
Przykład 1 Przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą 1 kwietnia 2009 r. Od dnia rozpoczęcia działalności opłacał składki na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W tym przypadku prawo do opłacania składek społecznych od niższej podstawy wymiaru przysługiwało przedsiębiorcy za okres od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2011 r. włącznie. Gdyby przedsiębiorca rozpoczął działalność chociaż dzień później, tj. 2 kwietnia 2009 r., to wówczas prawo do opłacania składek społecznych od niższej podstawy wymiaru przysługiwałoby mu za okres od 2 kwietnia 2009 r. do 30 kwietnia 2011 r. włącznie. W tym bowiem przypadku upływ pełnych miesięcy kalendarzowych liczyłby się od 1 maja 2009 r. do 30 kwietnia 2011 r. Przykład 2 Przedsiębiorca mający prawo do opłacania składek społecznych od obniżonej podstawy wymiaru rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 18 maja 2009 r. W okresie od 1 października 2009 r. do 31 stycznia 2010 r. zawiesił prowadzenie tej działalności. W tym przypadku przedsiębiorca ma prawo korzystać z ulgi od 18 maja 2009 r. do 31 maja 2011 r. |
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 29 (757) z dnia 2011-04-11