Nowe stawki mandatów

Regulacja dotyczy funkcjonariuszy organów uprawnionych do kontroli ruchu drogowego, w szczególności poprzez wskazanie właściwych podstaw prawnych w zakresie naruszania przepisów o używaniu świateł zewnętrznych pojazdów. W zakresie dotyczącym mandatów karnych nakładanych za nieuprawnione parkowanie na miejscach przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych, regulacja powinna przyczynić się do poprawienia dostępu osób niepełnosprawnych do urzędów oraz innych obiektów użyteczności publicznej.

Zmiany wynikają głównie z ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o zmianie ustawy o ruchu drogowym. W efekcie tej nowelizacji wprowadzono nowe przepisy dotyczące zachowania bezpiecznego odstępu między pojazdami podczas zatrzymania w tunelu oraz zmieniono niektóre przepisy dotyczące używania świateł zewnętrznych pojazdów. Wobec tego uznano za zasadne określenie wysokości mandatu karnego za niezachowanie wymaganego odstępu za poprzedzającym pojazdem podczas zatrzymania w tunelu. Mając na uwadze cel regulacji, wydaje się, że przewidywana kwota 100 zł jest wystarczająca dla zdyscyplinowania kierujących pojazdami do przestrzegania porządku prawnego w tym zakresie. Ponadto mając na uwadze potrzebę dyscyplinowania kierujących motorowerami do używania świateł w okresie od zmierzchu do świtu, zrezygnowano z odrębnego uwzględniania tej grupy kierujących pojazdami, tym samym w razie konieczności mandat będzie wymierzany w wysokości 100 zł.

Biorąc pod uwagę realizację uchwały Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych oraz wobec wielu postulatów zasadnym było skonkretyzowanie wysokości mandatu karnego nakładanego na kierującego pojazdem parkującego bez uprawnienia na miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej. Dotychczas wykroczenie to nie było ujęte w tabeli B załącznika do rozporządzenia, a więc na jego sprawcę mógł być nałożony mandat karny w wysokości ustawowo przewidzianej od 20 do 500 zł. Tak duża rozpiętość możliwej sankcji stwarzała niejednokrotnie wrażenia, że za to wykroczenie, o znacznym ładunku społecznej szkodliwości, sprawca karany jest znacznie łagodniej niż w przypadku naruszenia innych przepisów dotyczących parkowania. Dążąc do zaspokojenia zrozumiałych oczekiwań określonych środowisk oraz mając na celu ograniczenie zjawiska nieuprawnionego zajmowania miejsc postojowych przeznaczonych dla pojazdów osób niepełnosprawnych, zasadnym zostało określenie wysokości mandatu na 500 zł. Stanowi to wyraz zrozumienia dla prawa osób niepełnosprawnych do życia bez barier, w tym dostępu m.in. do urzędów i obiektów użyteczności publicznej, o czym mowa w przywołanej Karcie.

Doświadczenia wynikające z kilku już lat stosowania rozporządzenia wykazują, że przewidziana dotychczas konkretna - 250 zł - wysokość mandatu karnego nakładanego na pieszego niestosującego się do sygnałów świetlnych jest zbyt duża i często jest powodem odmowy przyjęcia mandatu. Mając to na uwadze, uznano za zasadne obniżenie kwoty mandatu do 100 zł. Ponadto uwzględniono w rozporządzeniu wykroczenia polegającego na niestosowaniu się do sygnałów świetlnych przez kierującego pojazdem. Dotychczasowa możliwość nałożenia za to wykroczenie mandatu karnego w wysokości od 20 do 500 zł nie korespondowała w pełni z wagą czynu i to zarówno, gdy sprawcą jest kierujący pojazdem silnikowym, jak i innym pojazdem, np. rowerem. Z tego też względu, mając na uwadze nagminność niestosowania się przez kierujących pojazdami do sygnałów świetlnych, określono mandat karny w górnej wysokości. Mandat za jazdę bez wymaganych świateł w tunelu wynosi 200 zł. Z kolei rowerzyści za jazdę po chodniku lub po przejściu dla pieszych będą płacić 100 zł, nie jak dotąd 50 zł.

Wprowadzono w tabeli B nowy wiersz "VI. Spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym" i dodano pozycje określające wysokość mandatu karnego w przypadku zakwalifikowania czynu jako wykroczenie z art. 86 Kodeksu wykroczeń, który stanowi, że "kto, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny". Dotychczas wykroczenie polegające na spowodowaniu zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym to nie było uwzględnione w tabeli B. Zastosowane rozporządzeniu rozwiązania przewidują określanie wysokości mandatu na podstawie mandatu przewidzianego za naruszenie stanowiące przyczynę zaistnienia wykroczenia, którego kwota jest powiększona o wysokość 200, jeżeli sprawca jest trzeźwy, lub 300 zł, jeżeli jest w stanie po spożyciu alkoholu lub podobnie działającego środka. Jest oczywistym, że łączna wysokość mandatu określona w ten sposób nie może przekroczyć wysokości 500 zł. Przykładowo, jeżeli pieszy nie zastosuje się do czerwonego sygnału świetlnego i wkroczy na przejście powodując zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu, może otrzymać mandat w wysokości 300 zł (100+200), a jeżeli jest w stanie po użyciu alkoholu - 400 zł (100+300).