Posiłki w stołówce szkolnej wolne od VAT?
W Polsce większość szkół w celu realizacji zadań opiekuńczych i wspomagania właściwego rozwoju uczniów prowadzi stołówki szkolne, dzięki czemu każde dziecko i pracownik szkoły może codziennie spożyć gorący posiłek. W związku z tym nasuwają się pytania - czy takie wydawanie (sprzedaż) posiłków może być zwolnione od opodatkowania VAT.
W pierwszej kolejności należałoby zwrócić uwagę na treść artykułu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej jako "ustawa o VAT"), zgodnie z którym opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi świadczone przez:
a) jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania,
b) uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo -rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym
- oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.
Należy również powołać się na art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), w myśl którego zwolnione jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.
W myśl art. 43 ust. 17a ustawy o VAT, analizowane zwolnienie ma zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.
Istotne znaczenie ma również przepis art. 67a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), zgodnie z którym w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne - zgodnie z art. 67a ust. 2 ww. ustawy. Stosownie do art. 67a ust. 3 tej ustawy, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.
Powołane przepisy przewidują możliwość prowadzenia przez szkoły publiczne stołówek. Celem ich prowadzenia nie jest świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wypełniają one funkcje socjalno-bytowe, polegające na zapewnieniu żywienia w ramach realizowanych funkcji edukacyjnych. Możliwość prowadzenia przez szkoły stołówki szkolnej jest przykładem realizacji przez jednostki objęte systemem oświaty zadań, do jakich zostały powołane, w szczególności zadań wychowawczych i opiekuńczych Dlatego też usługi wyżywienia, zapewniane przez stołówki szkolne zarówno uczniom, jak i nauczycielom, uznać należy za usługi ściśle związane z usługami edukacyjnymi, ponieważ mają one charakter pomocniczy w stosunku do działalności edukacyjnej, która stanowi świadczenie główne. Mając na uwadze powyższe można stwierdzić, iż od sprzedawanych posiłków w stołówce szkolnej dla uczniów i nauczycieli nie odprowadza się podatku VAT.
Tak też uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 12 sierpnia 2011 (sygn. ILPP4/443-358/11-4/BA): "sprzedaż posiłków przygotowywanych przez stołówkę szkolną na rzecz uczniów i nauczycieli tej placówki korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Takie rozstrzygnięcie wpisuje się w dyspozycję normy zawartej w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy. Pozostały personel Szkoły (tj. dział administracji czy obsługi technicznej - sprzątaczki, woźni itp.) ma natomiast zapewnić prawidłową realizację tych zadań, a zatem wydawanie posiłków pozostałym pracownikom Szkoły nie może korzystać ze zwolnienia od podatku".
Podsumowując, sprzedaż posiłków w stołówkach szkolnych jest zwolniona od opodatkowania podatkiem VAT ale tylko wtedy, gdy posiłki są wydawane uczniom i nauczycielom uczącym w danej szkole. Natomiast sprzedaż posiłków pozostałemu personelowi szkoły podlega opodatkowaniu.
Jarosław Włoch
Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
