Refakturowanie kosztów ubezpieczenia przedmiotu leasingu

Refakturowanie kosztów ubezpieczenia przedmiotu leasingu

Dość powszechnie firmy leasingowe przy zawieraniu umów, w szczególności gdy ich przedmiotem są samochody, refakturują na leasingobiorcę koszty ubezpieczenia związane z przedmiotem leasingu. W tej sytuacji pojawia się problem, czy ubezpieczenie to opodatkować należy stawką właściwą dla usługi ubezpieczeniowej, czy też dla umowy leasingu.

Pojęcie refakturowania nie zostało wprost uregulowane w przepisach o VAT. Jednak kwestia ta została poruszona w art. 30 ust. 3 ustawy o VAT. Jak wynika z tego przepisu, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

W uchwale z dnia 15 października 1998 r., sygn. akt III ZP 8/1998, Sąd Najwyższy orzekł, iż istnieje możliwość refakturowania usług ubezpieczenia przy umowie leasingu samochodu, jednak przy spełnieniu warunku, iż leasingodawca osobno rozliczy koszty ubezpieczenia samochodu oraz zastosuje tę samą stawkę podatku VAT (lub zwolnienie), jaka określona była na fakturze wystawionej przez ubezpieczyciela.

Zgodnie z art. 28 dyrektywy 2006/112/WE Rady, w przypadku, w którym podatnik we własnym imieniu, lecz na rachunek innego podatnika bierze udział w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik sam nabył i wyświadczył te usługi. Ponadto w art. 79 dyrektywy 2006/112/WE Rady stwierdzono, że do podstawy opodatkowania podatnik nie zalicza tych kwot, które są mu zwracane przez usługobiorcę jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz klienta (usługobiorcy). Podatnik musi posiadać dowód na rzeczywistą kwotę kosztów i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Jednak z drugiej strony należy pamiętać, że w przypadku gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, uznaje się, że usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.

Stanowisko fiskusa

Zdaniem większości organów podatkowych usługi ubezpieczenia w tym przypadku nie będą korzystały ze zwolnienia od VAT z uwagi na to, że stanowią one element cenotwórczy usługi leasingu, a tym samym będą podlegać opodatkowaniu stawką właściwą dla usługi głównej. Uzasadniając swoje stanowisko organy podatkowe odwołują się również do przepisów unijnych, tj. na art. 78 dyrektywy 2006/112/WE Rady. Zgodnie z tym przepisem podstawa opodatkowania obejmuje:

• podatki, cła, opłaty i podobne należności, z wyjątkiem samego VAT;
   
• dodatkowe koszty, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta.

Przepis ten zawiera również delegację, na mocy której państwa członkowskie mogą uznać za dodatkowe koszty takie wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lutego 2010 r., nr IPPP3/443-153/10-2/IB uznał, że w przypadku świadczenia usług leasingu wraz z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu koszty tego ubezpieczenia również powiększą podstawę opodatkowania świadczonych usług. Koszty ubezpieczenia zatem, którymi obciążany jest leasingobiorca, są elementem podstawy opodatkowania usługi leasingu i podlegają opodatkowaniu według stawki właściwej dla czynności głównej, czyli leasingu.

W odpowiedzi z dnia 1 kwietnia 2009 r. na interpelację poselską nr 8364 Minister Finansów stwierdził, że koszty ubezpieczenia, którymi obciążany jest leasingobiorca, są elementem podstawy opodatkowania usługi leasingu i podlegają opodatkowaniu według stawki właściwej dla leasingu.

Niejednolite orzecznictwo

Niekorzystny dla podatników (firm le­asingowych) wyrok wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w dniu 8 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Wr 881/08 (orzeczenie nieprawomocne). Sąd orzekł, iż w przypadku świadczenia usługi leasingu wraz z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu, mamy do czynienia z jedną usługą. W związku z tym do podstawy opodatkowania należy zaliczyć również koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu i do całej usługi zastosować jednakową stawkę podatku VAT - właściwą dla usługi leasingu. Nie ma zatem możliwości, zdaniem Sądu, odrębnego refakturowania usługi ubezpieczeniowej przy zastosowaniu zwolnienia z VAT.

Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt I SA/Po 1387/08 (orzeczenie nieprawomocne). Sąd uznał, że ubezpieczenie nieruchomości jest usługą pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jaką jest najem ubezpieczonego lokalu. Zdaniem Sądu ubezpieczenie jest ściśle związane z nieruchomością, a przez to z najmem i ma w stosunku do niego charakter poboczny (uzupełniający). Koszty ubezpieczenia, którymi obciążany jest korzystający, powinny, zdaniem Sądu, być elementem podstawy opodatkowania czynszu najmu i to niezależnie od tego, czy stanowiąc element kalkulacyjny wchodzą w skład umówionej przez strony należności, czy też umowa stron pozwala wyłączyć ubezpieczenie w odrębnych kwotach.

Jednak odmienne stanowisko zaprezentował WSA w Warszawie w wyrokach z dnia 24 marca 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1888/09 oraz sygn. akt III SA/Wa 2038/09 (orzeczenia nieprawomocne). Sąd uznał, że usługa ubezpieczenia refakturowana na leasingobiorcę podlega zwolnieniu z VAT. Uznał ją za usługę odrębną niestanowiącą elementu składowego usługi leasingowej.

Zdecyduje NSA

Do NSA wpłynęła skarga kasacyjna podatnika na wyżej prezentowanie orzeczenie sądu wrocławskiego. NSA postanowił w dniu 31 marca 2010 r. (sygn. akt I FSK 608/09) przedstawić do rozpoznania składowi siedmiu sędziów NSA zagadnienie, czy w świetle art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podmiot świadczący usługi leasingu powinien włączyć do podstawy opodatkowania tych usług koszty ubezpieczenia przedmiotu leasingu.

Miejmy nadzieję, że uchwała ta ostatecznie rozstrzygnie omawiany problem.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa Nr 660 z dnia 2010-05-06

GOFIN podpowiada

Zobacz wskaźniki dla firm na naszych stronach