Rozliczenia składki zdrowotnej nie warto zostawiać na ostatnią chwilę. Możesz mieć problem

• Przedsiębiorcy muszą rozliczyć składkę zdrowotną do 22.05.2023 r.
• Składki nie można już odliczyć od podatku
• Przepisy są zbyt zawiłe - większość przedsiębiorców korzysta z pomocy doradców podatkowych

Osoby prowadzące działalność gospodarczą płacą składkę na ubezpieczenie zdrowotne co miesiąc i to nawet jeśli w danym miesiącu nie miały dochodu lub wykazały stratę. Jej wysokość zależy od formy opodatkowania, ale w przypadku rozliczania się na zasadach ogólnych (skala podatkowa, liniowo) nie może wynieść mniej niż 314,10 zł.

Niezależnie od wypełniania takiego obowiązku co miesiąc, przedsiębiorcy muszą też rozliczyć składki za cały ubiegły rok - termin upływa 22.05.2023 r. Jeśli okaże się, że w ciągu roku zapłaciliśmy za dużo - może to wynikać np. ze sprzedaży środka trwałego czy różnic remanentowych - składamy (do 1.06.2023 r.) wniosek o zwrot nadpłaty. Jeśli za mało - trzeba wykonać przelew do ZUS (do 22.05.2023 r.). Nowością jest też to, że osoby, które wybrały zasady ogólne opodatkowania, nie mogą już odliczyć składki zdrowotnej od dochodu.

- Już dziś podatki i składki samodzielnie rozlicza nie więcej niż 20 proc. przedsiębiorców, reszta zleca to doradcom podatkowym. System jest już jest absurdalnie skomplikowany, a kolejne zmiany - delikatnie mówiąc - nie wyglądają na jego deklarowane "upraszczanie". Nazywając rzeczy wprost - to dokładanie niepotrzebnej pracy, która niczemu nie służy. Składkę zdrowotną i tak wyliczamy przecież co miesiąc! Nawet autorzy tych zmian nie deklarują żadnego konkretnego celu ich wprowadzenia. Małe pocieszenie, że więcej pracy będą też mieli pracownicy urzędów skarbowych i ZUS, którzy muszą teraz porównać nasze miesięczne deklaracje z rocznymi - mówi w rozmowie z nami Agnieszka Berent z Kancelarii Skłodowscy.

Jeśli przedsiębiorca wybrał jako formę opodatkowania podatek liniowy, powinien pomnożyć roczny dochód przez stawkę 4,9 proc., a w przypadku skali podatkowej - przez 9 proc. W obu przypadkach podatek nie może jednak wynieść mniej niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w pierwszym dniu 2022 r. (3010,00 zł), a zatem nie mógł być mniejszy niż 270,90 zł miesięcznie.

Inaczej oblicza składkę zdrowotną przedsiębiorca, który jako formę opodatkowania wybrał ryczałt. Jeśli przychody nie przekroczyły 60.000 zł, składka zdrowotna to liczba miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu pomnożona przez 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku. Jeżeli były większe, ale nie przekroczyły 300.000 zł - liczbę miesięcy mnożymy przez 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a jeśli jeszcze wyższe to ustalamy iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Z kolei jeśli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach karty podatkowej, podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest po prostu kwota minimalnego wynagrodzenia - a zatem wynosiła ona wspomniane wcześniej 270,90 zł miesięcznie.

- Nie ma żadnego "tricku", który pozwoliłby uniknąć płacenia składki zdrowotnej. Nie ma też ona górnej granicy, a zatem im wyższe ktoś ma dochody, tym bardziej jest dla niego bolesna. Co więcej - nie można już odliczyć jej od podatku. Niektórzy podatnicy mogą jednak obniżyć podstawę opodatkowania o wartość składki zdrowotnej. W przypadku osób rozliczających podatek liniowo, można odliczyć od dochodu maksymalnie 8700,00 zł w roku, ryczałtem - pomniejszyć przychód o połowę zapłaconych składek zdrowotnych, a w formie karty podatkowej - obniżyć podatek o 19 proc. zapłaconej składki - dodaje Agnieszka Berent.

Zasady rozliczania składki zdrowotnej w 2023 r. są te same. Trzeba jednak koniecznie pamiętać o zmianie kwot istotnych dla obliczeń, które wykonamy za klika miesięcy. Za styczeń 2023 r. najniższa składka zdrowotna przyjęta będzie jeszcze od wynagrodzenia minimalnego za 2022 rok, czyli od 3010,00 zł. 

W trakcie 2023 roku wynagrodzenie minimalne wzrośnie dwa razy: od stycznia wynosi już 3490,00 zł, a od lipca wzrośnie do 3600,00 zł. Pora wreszcie na dobrą wiadomość - podstawą w rozliczeniach za cały rok będzie tylko jedna kwota, czyli właśnie 3490,00 zł.

Wojciech Szeląg