Ruszają wakacje od ZUS. Kto skorzysta i które składki pokryje państwo?

Monika Krześniak-Sajewicz: Zbliża się start tzw. wakacji składkowych dla przedsiębiorców. Od kiedy mogą składać wnioski? Czy ZUS już jest do tego przygotowany?

Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS: - Wnioski można składać od 1 listopada, przez cały miesiąc, bo mówimy tu o zwolnieniu ze składek za grudzień, których termin płatności przypada na styczeń. Czyli płatnicy składają wniosek w listopadzie; zwolnią się ze składek za grudzień, które w normalnym trybie musieliby zapłacić w styczniu.

- Listopad to jest pierwsze okienko dla składania wniosków o zwolnienie ze składek ZUS, jeśli mówimy o wakacjach składkowych w roku 2024. Oczywiście, można złożyć wniosek w grudniu już na rok 2025, czyli wniosek o zwolnienie ze składek za styczeń, bo termin wejścia w życie tej ustawy sprawia, że przedsiębiorca będzie mógł mieć wakacje składkowe przez dwa miesiące z rzędu, czyli za grudzień w styczniu i za styczeń w lutym. Przy czym wakacje składkowe dotyczą tylko obowiązkowych składek społecznych, na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy i ewentualnie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, bo składkę zdrowotną trzeba opłacić.

Czyli jeśli ktoś nie złoży wniosku w listopadzie, to przepada mu możliwość skorzystania z wakacji składkowych za 2024 rok?

- Tak, bo w tym roku można skorzystać tylko w jednym, konkretnym miesiącu, czyli za grudzień, i wynika to z momentu wejścia w życie ustawy. Żeby skorzystać z wakacji składkowych za 2025 rok będzie można złożyć wniosek w dowolnym momencie od grudnia 2024 do listopada 2025. Pamiętać należy jednak, że wniosek składa się zawsze w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chce się uzyskać zwolnienie.

Wakacje od ZUS dotyczą tylko składek społecznych, ale te składki są pokrywane przez budżet państwa. Czy to oznacza, że z punktu widzenia przedsiębiorcy za te miesiące wpływają składki i na koncie emerytalnym odkładana jest także składka emerytalna?

- Tak, choć z jednym zastrzeżeniem. Będą one opłacone ze środków budżetowych, ale od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje przedsiębiorcę. Na przykład dla osób opłacających składki według zasad ogólnych w tym roku podstawa wymiaru wynosi 4694,40 zł. Zatem zwolnienie obejmie składki w wysokości 1600,32 zł z dobrowolnym chorobowym lub 1485,35 zł bez chorobowego. To oznacza, że jeżeli przedsiębiorca płacił dobrowolnie nieco wyższe składki, to ta część dodatkowa nie zostanie opłacona.

To w praktyce oznacza, że korzystając z wakacji od ZUS przedsiębiorca nie pomniejsza swojej przyszłej emerytury ani nie skraca stażu okresu składkowego?

- Przedsiębiorca, który skorzysta z wakacji składkowych, nie uszczupla swojego kapitału emerytalnego. Jeśli był wcześniej zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to również ta składka zostanie pokryta, ale tu warunek jest taki, że musiał być zgłoszony przynajmniej w miesiącu poprzednim przed miesiącem składania wniosku i w miesiącu jego złożenia.

Wnioski będzie można składać elektronicznie. Czy ZUS ma już do tego przygotowane systemy informatyczne?

- Tak, trzeba będzie złożyć wniosek i można to zrobić tylko elektronicznie. Systemy są gotowe i właśnie przystępujemy do testów. Mogę zadeklarować, że od strony informatycznej ZUS jest przygotowany.

Jak duża grupa przedsiębiorców może skorzystać z wakacji od ZUS?

- Mikroprzedsiębiorcy, którzy zatrudniają nie więcej niż 9 ubezpieczonych, czyli firmy nie większe niż 10-osobowe. Przy czym zwolnienie składkowe dotyczy tylko i wyłącznie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, bo składki za pracowników muszą być normalnie odprowadzane.

- Ustawa przewiduje ograniczenia, jeśli chodzi o wysokość rocznego obrotu  w ostatnich 2 latach, ale limit 2 mln euro z punktu widzenia małych przedsiębiorstw jest tak wysoki, że w praktyce dla zdecydowanej większości nie stanowi bariery.

Czy przedsiębiorcy zgłaszają jakieś wątpliwości dotyczące tego, jak działają wakacje składkowe, albo do samego trybu składania wniosków?

- Staramy się prowadzić intensywną kampanię informacyjną. Będziemy też prowadzić taką akcję z Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Na naszej stronie są szczegółowe informacje, także te bardziej techniczne, i zakładam, że nie powinno być problemu. Choć, oczywiście, pytania są.

Można zakładać, że z tej ulgi skorzysta gros uprawnionych. Jaki jest szacowany roczny koszt wakacji składkowych?

- Wstępnie ten koszt jest szacowany na 1,5 mld zł.

Tu mówimy o powszechnych wakacjach składkowych dla przedsiębiorców. Ale parlament właśnie pracuje nad specjalną pomocą dla firm poszkodowanych w powodzi. Na czym ma polegać ta pomoc?

- "Ustawa powodziowa", którą 3 października rozpatrywano w Senacie, zapewni najbardziej namacalną pomoc w postaci tzw. świadczenia interwencyjnego w kwocie 16 tys. zł na pracownika, nie więcej niż 1 mln na firmę. Oprócz tego działają pozostałe, już wprowadzone mechanizmy, jak zmiana terminu płatności bieżących składek dla firm, które dotknęła powódź, na 15 września 2025 r. i korzystniejsza możliwość rozkładania na raty.

Rozmawiała Monika Krześniak-Sajewicz