Sprzedaż auta wykorzystywanego w działalności

Samochód będący środkiem trwałym

Odpłatne zbycie wykorzystywanego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą samochodu (osobowego lub ciężarowego) będącego środkiem trwałym stanowi przychód z działalności gospodarczej. Przychód ten powstaje:

• niezależnie od stopnia zamortyzowania zbywanego auta (w całości lub części) oraz
  
• bez względu kto jest nabywcą samochodu (osoba prywatna czy przedsiębiorca).

Przy sprzedaży środka trwałego kosztem uzyskania przychodu jest różnica między jego wartością początkową a sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych (art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o pdof). Przy czym na sumę odpisów amortyzacyjnych składają się odpisy zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, jak i niestanowiące kosztów podatkowych (art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof). Kosztem podatkowym jest więc niezamortyzowana wartość pojazdu (jeżeli jest on w pełni zamortyzowany to taki koszt nie wystąpi). Do kosztów można również zaliczyć wydatki związane ze sprzedażą samochodu.

Przykład

Podatnik zakupił i przekazał do używania w czerwcu 2008 r. samochód osobowy o wartości początkowej 99.000 zł. Równowartość 20.000 euro przeliczona na złote wynosiła 80.000 zł. W sierpniu 2010 r. podatnik sprzedał samochód za kwotę 70.000 zł (sprzedaż korzysta ze zwolnienia z VAT). Samochód był amortyzowany przy zastosowaniu podstawowej stawki amortyzacyjnej (20%).

Podatnik do przychodów zaliczy kwotę 70.000 zł, a do kosztów 56.100 zł, co wynika z następującego wyliczenia:

- wartość początkowa : 99.000 zł,

- suma odpisów amortyzacyjnych (99.000 zł × 20%) : 12 m-cy × 26 m-cy = 42.900 zł, w tym

• stanowiące koszt podatkowy (80.000 zł × 20%) : 12 m-cy × 26 m-cy = 34.666,67 zł,

• wyłączone z kosztów (19.000 zł × 20%) : 12 m-cy × 26 m-cy = 8.233,33 zł,

- koszty: (99.000 zł - 42.900 zł) = 56.100 zł.

Również sprzedaż samochodu wykreślonego wcześniej z ewidencji środków trwałych i przekazanego na potrzeby osobiste rodzi w określonym przypadku przychód z działalności gospodarczej. Będzie tak, jeżeli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia nie upłynie 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o pdof). Koszty uzyskania tego przychodu należy ustalić zgodnie z wcześniej omówionymi zasadami.

Pojazd firmowy niebędący środkiem trwałym

Firmowe auto kojarzy się raczej z samochodem wprowadzonym do ewidencji środków trwałych. W praktyce nie zawsze tak jednak jest. W sytuacji gdy podatnik zakupiony na potrzeby prowadzonej działalności samochód zamierza użytkować krócej niż rok, dla celów podatkowych nie stanowi on środka trwałego. Wówczas wydatkami na jego nabycie obciąża bezpośrednio koszty podatkowe. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to składnik majątku przedsiębiorstwa. Podatnicy mają jednak często wątpliwość czy kwota z jego sprzedaży stanowi przychód z działalności gospodarczej. Wszystko dlatego, że art. 14 ust. 2 ustawy o pdof, który zawiera katalog przychodów z działalności gospodarczej (innych niż przychód należny ze sprzedaży towarów i usług) nie odnosi się do składników majątku, które z uwagi na zamierzony okres wykorzystywania poniżej roku nie zostały zaliczone do środków trwałych.

Uważam, że jest to przychód z działalności gospodarczej, gdyż niezaprzeczalny jest jego związek z tym źródłem przychodów. Samochód został bowiem nabyty na potrzeby działalności, a wydatki na jego nabycie zaliczone do kosztów. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych, m.in. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 czerwca 2010 r., nr IPPB1/415-350/10-5/JB. Wynika z niej, że art. 14 ustawy o pdof nie wskazuje szczegółowo wszystkich przychodów z tego źródła, tylko niektóre ich rodzaje. Z tego względu organ przyjął, że również sprzedaż każdego innego składnika majątku niż wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o pdof, wykorzystywanego w działalności, skutkuje przychodem z tytułu działalności gospodarczej. Uzasadnienie stanowiska, że odpłatne zbycie składnika majątku niezaliczonego do środków trwałych (z uwagi na okres wykorzystywania poniżej roku) powoduje przychód z działalności gospodarczej można znaleźć również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, z dnia 8 maja 2009 r., nr ITPB1/415-145/09/AK. W ocenie fiskusa uwzględnienie całej wartości zakupu w kosztach uzyskania przychodów, pomimo niezaliczenia składnika majątku do środków trwałych, jednoznacznie przesądza, że:

• stanowi on składnik majątku prowadzonej działalności gospodarczej,
  
• w razie jego odpłatnego zbycia mamy do czynienia z przychodem z działalności gospodarczej (za wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych, o których mowa w art. 14 ust. 2c ustawy o pdof).

Należy jednak zwrócić uwagę, że przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia omawianego składnika majątku za koszt nie można uznać wydatku poniesionego na jego nabycie. Został on już bowiem zaliczony do kosztów.

Prywatne auto na potrzeby służbowe

Na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej przedsiębiorcy często wykorzystują również swoje prywatne samochody osobowe. Ustawodawca zezwala w takim przypadku na ujmowanie wydatków ponoszonych w związku z ich eksploatacją na cele działalności do kosztów uzyskania przychodów w ramach limitu wynikającego z tzw. kilometrówki (art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof). Nie stanowi to jednak podstawy do uznania kwoty uzyskanej ze sprzedaży takiego samochodu za przychód z działalności gospodarczej. Jeżeli sprzedaż osobistego samochodu nastąpi przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym pojazd ten został nabyty, uzyskany przychód stanowi źródło przychodów podatkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o pdof.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).

autor: Beata Siwkowska
Gazeta Podatkowa Nr 689 z dnia 2010-08-16

GOFIN podpowiada