Udzielenie urlopu ojcowskiego w wymiarze krótszym niż 2 tygodnie - opinia MPiPS

Zgodnie z art. 182³ § 1 Kodeksu pracy, pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

• do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo
  
• do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Przywołany powyżej przepis jednoznacznie określa wymiar urlopu ojcowskiego oraz termin, do którego może on zostać wykorzystany. W kontekście tej regulacji pojawiły się jednak wątpliwości, czy pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu ojcowskiego w wymiarze krótszym niż ustawowy (tj. poniżej 2 tygodni) w przypadku, gdy z uwagi na datę ukończenia przez dziecko wieku określonego w 182³ § 1 K.p. lub datę ustania stosunku pracy, pracownik nie miałby możliwości wykorzystania urlopu ojcowskiego w pełnym wymiarze.

W tej kwestii nasze Wydawnictwo zwróciło się o wydanie opinii do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które w stanowisku z dnia 1 kwietnia 2014 r. uznało, iż:

"(…) Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika - ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, zaś pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika (§ 2 powołanego artykułu - tj. art. 182³ K.p. - przyp. red.).

Literalne brzmienie powołanego przepisu wyraźnie wskazuje, iż skorzystanie przez pracownika z urlopu ojcowskiego jest możliwe w dowolnym czasie, ograniczonym jednak wiekiem dziecka (12 miesięcy) lub upływem 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się ww. postanowienia i wiekiem dziecka (7 lub 10 lat) oraz terminem złożenia wniosku (nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu). Tym samym w przypadku, w którym w trakcie trwania urlopu ojcowskiego dziecko ukończy 12 miesięcy, pracownik może korzystać z tego urlopu tylko do dnia poprzedzającego urodziny dziecka. Powyższe wynika bowiem z regulacji zawartej w art. 112 Kodeksu cywilnego (stosowanego w związku z art. 300 Kodeksu pracy), zgodnie z którą przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. Oznacza to, iż w dniu ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia, pracownik traci uprawnienie do pozostałej części urlopu ojcowskiego z powodu ustania przesłanki uprawniającej do korzystania z niego.

Odnosząc się natomiast do kwestii ustania stosunku pracy w trakcie urlopu ojcowskiego należy zauważyć, iż stosunek pracy pracownika przebywającego na tym urlopie podlega szczególnej ochronie (art. 177 w związku z art. 182³ § 3 Kodeksu pracy). Oznacza to, iż w tym czasie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać z pracownikiem umowy o pracę (chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jego winy i reprezentująca pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy bądź w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy). Ustanie stosunku pracy może zatem nastąpić dopiero po wykorzystaniu przez niego urlopu ojcowskiego, chyba że pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony (lub na czas wykonania określonej pracy), której termin rozwiązania upływa w trakcie urlopu ojcowskiego. W takim przypadku urlop ojcowski ulega odpowiedniemu skróceniu do ostatniego dnia trwania stosunku pracy. (…)"

Z przytoczonego stanowiska MPiPS można wysnuć wniosek, iż resort pracy przychyla się, choć nie jest to wskazane wprost, do poglądu dopuszczającego udzielenie pracownikowi urlopu ojcowskiego w wymiarze krótszym niż ustawowy w sytuacjach, gdy z uwagi na wiek dziecka lub zakończenie stosunku pracy, wykorzystanie tego urlopu w wymiarze 2 tygodni byłoby niemożliwe.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 12 z dnia 2014-04-20

GOFIN podpowiada