Wysokość dodatków nocnych niezależna od roku pracy

Pora nocna obejmuje w każdym zakładzie 8 godzin pomiędzy godzinami 21⁰⁰ a 7⁰⁰. Wskazanie faktycznych godzin jej obowiązywania należy do pracodawcy. Nieokreślenie 8-godzinnej pory nocnej powoduje obowiązek zapłaty dodatku nocnego za każdą godzinę pracy pomiędzy 21⁰⁰ a 7⁰⁰.

Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje każdemu pracownikowi, zarówno wykonującemu taką pracę sporadycznie, jak też pracownikom pracującym w nocy. Pracownikiem pracującym w nocy w rozumieniu przepisów prawa pracy jest osoba, której rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub której co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną (art. 151⁷ § 2 K.p.).

Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151⁸ § 1 K.p.). Wynagrodzenie minimalne zostało określone w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r. nr 200, poz. 1679 ze zm.). Jest ono ustalane corocznie i w 2014 r. w przypadku pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 1.680 zł. Ustawodawca dopuścił niższą wysokość tego wynagrodzenia jedynie w okresie pierwszego roku pracy pracownika. W tym okresie nie może być ono niższe niż 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Biorąc pod uwagę, że przepis dotyczący wysokości dodatku za pracę w nocy zawiera odwołanie do minimalnego wynagrodzenia, także w przypadku pierwszego roku pracy wysokość tego dodatku należy obliczyć na podstawie 100% wynagrodzenia minimalnego.

Takie samo stanowisko prezentuje w tej sprawie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (pismo w tej sprawie zostało udostępnione redakcji 19 marca 2014 r. - patrz ramka).

Należy dodać, że możliwe jest ustalenie dodatków nocnych na wyższym poziomie niż wynikający z Kodeksu pracy, na mocy umowy o pracę lub przepisów zakładowych. Niedopuszczalne jest jednak ustalenie tego dodatku w niższej wysokości niż kodeksowa.

Dodatek za pracę w porze nocnej oblicza się zgodnie z § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia… (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.). Stanowi on, że przy ustalaniu dodatkowego wynagrodzenia przysługującego na podstawie art. 151⁸ § 1 K.p., za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę przewidziane w tym przepisie dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, o której mowa w wymienionej regulacji, należy rozumieć liczbę godzin obowiązującą pracowników do przepracowania w danym miesiącu, obliczoną w taki sposób, jak ustala się wymiar czasu pracy w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych. Nie stosuje się jako dzielnika rzeczywistej liczby przepracowanych godzin, gdyż prowadziłoby to do różnicowania wysokości tego dodatku w zależności od rozkładu czasu pracy danego pracownika. Tak też uważa Główny Inspektorat Pracy, który w piśmie z dnia 23 stycznia 2008 r. stwierdził, że przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu, przez którą - w celu obliczenia dodatku za pracę w porze nocnej - należy podzielić minimalne wynagrodzenie za pracę, należy rozumieć obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 130 K.p.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 67 (1108) z dnia 2014-08-21

GOFIN podpowiada