Wyznaczanie dnia wolnego za sobotnie święto
Zasady ustalania wymiaru czasu pracy przewidują jego obniżanie o 8 godzin za święto przypadające w innym dniu niż niedziela. Taki sposób obliczania czasu pracy powoduje, że w przypadkach, gdy święto przypada w sobotę, zazwyczaj należy wskazać inny dzień wolny od pracy, aby zapewnić pracownikom odpowiednią liczbę dni i godzin pracy. Najbliższe takie święto przypada 15 sierpnia br. i jest to święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Obliczanie wymiaru czasu pracy
W myśl art. 130 K.p. obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:
- mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
- dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku,
- obniżając wymiar czasu pracy o 8 godzin za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.
Inna metodyka obliczania wymiaru czasu pracy obowiązuje tylko w przypadku ruchu ciągłego.
Wszystkie dni świąteczne obowiązujące w Polsce określa art. 1 ustawy o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 90). W 2015 r. dwa dni świąteczne ze wskazanych w tej ustawie przypadają w soboty:
- 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
- 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.
W okresach rozliczeniowych obejmujących te święta trzeba więc sprawdzić, czy nie dojdzie do naruszenia wymiaru czasu pracy. W razie wystąpienia większej liczby dni i godzin pracy niż wynikająca z prawidłowo obliczonego wymiaru należy wskazać pracownikom dzień dodatkowo wolny od pracy.
Dzień wolny od pracy
Obliczony w podany sposób wymiar czasu pracy jest podstawą planowania czasu pracy pracowników. Przy planowaniu czasu pracy wymagane jest też m.in. zachowanie zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Polega ona na wskazaniu w tygodniu (przeciętnie) jeszcze jednego dnia wolnego od pracy oprócz niedzieli. Jeżeli taki dzień przypada w sobotę, a dni od poniedziałku do piątku są dniami pracy, to każde święto występujące w sobotę wymaga wskazania jeszcze jednego dnia wolnego od pracy. Niewyznaczenie takiego dnia prowadzi do naruszenia obowiązującego w danym okresie wymiaru czasu pracy (przykład 1).
Podobnie jest w organizacjach czasu pracy przewidujących inne niż sobota dni dodatkowo wolne od pracy. W takich organizacjach w zależności od tego, kiedy przypadną święta w innych dniach niż niedziela, należy sprawdzać i w razie potrzeby dostosowywać rozkłady czasu pracy dla zapewnienia odpowiedniej liczby dni i godzin pracy. Dotyczy to także rozkładów przy stałych dniówkach w podstawowej organizacji czasu pracy.
Wyznaczenie dnia wolnego za sobotnie święto w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych następuje w tym okresie. Natomiast w przypadku dłuższych okresów rozliczeniowych, wykorzystanie dodatkowego dnia wolnego za takie święto może nastąpić w dowolnym miesiącu okresu rozliczeniowego obejmującego miesiąc wystąpienia sobotniego święta.
Choroba w dniu świątecznym w sobotę
Zdarzają się sytuacje, kiedy pracownik w dniu świątecznym przypadającym na sobotę będącą równocześnie dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Okoliczność ta nie wpływa na obowiązek wyznaczenia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy za sobotnie święto. Wymiar czasu pracy chorującego pracownika ustala się bowiem tak samo jak innych pracowników i obniża o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy (art. 130 § 3 K.p.).
Natomiast inaczej jest w przypadku choroby przypadającej na dzień "oddawany za święto" występujące w sobotę. W takiej sytuacji pracownik nie ma prawa do innego dnia wolnego od pracy, także na podstawie art. 130 § 3 K.p. (przykład 2).
|
Przykład 1 Pracownicy są zatrudnieni w podstawowym systemie czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym. W zakładzie dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy są soboty. W sierpniu 2015 r. w zakładzie zgodnie z układem kalendarza przypada 21 dni roboczych, czyli 168 godzin pracy (21 dni × 8 godz.). Natomiast prawidłowo ustalony wymiar czasu pracy w sierpniu br. wynosi 160 godzin, tj. (40 godz. × 4 tyg.) + (8 godz. × 1 dzień) - (8 godz. × 1 święto). Rozkład czasu pracy wymaga więc korekty, aby nie doprowadził do naruszenia wymiaru czasu pracy i liczby dni wolnych od pracy. Pracodawca wyznaczył dzień dodatkowo wolny od pracy na 14 sierpnia br., dzięki czemu rozkład czasu pracy odpowiada obowiązującemu wymiarowi.
Pracodawca, który zatrudnia pracowników w systemie podstawowym w trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym, wyznaczył soboty jako dni wolne wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. W okresie rozliczeniowym przypadającym od lipca do września 2015 r. jako dzień wolny od pracy za Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wyznaczył 10 lipca br. Jeden z pracowników przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresie od 6 do 14 lipca br. Nie powoduje to obowiązku wyznaczenia innego niż 10 lipca br. dnia wolnego za święto. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym lipiec-wrzesień 2015 r. wynoszący 520 godzin należy obniżyć o 48 godzin w związku z chorobą, czyli za 6 dni roboczych, w których pracownik wykonywałby pracę po 8 godzin. Wyniesie więc on 472 godziny, tj. 520 godz. - 48 godz. Przy czym 10 lipca br. jest traktowany jako dzień wolny przysługujący za święto, dzięki czemu nie jest naruszony wymiar czasu pracy. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)
autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 56 (1201) z dnia 2015-07-13