Zakup wadliwego towaru
Prowadzenie działalności związanej z nabywaniem i dalszą odsprzedażą towarów, łączy się z ryzykiem dostawy towaru wadliwego lub niepełnowartościowego, który nie nadaje się do wykorzystania zgodnie z jego przeznaczeniem, ani dalszego obrotu.
W sytuacji nierzetelności kontrahenta, który odmówi przyjęcia reklamacji pojawia się problem zrekompensowania takiej straty. Potraktowanie jej jako kosztu uzyskania przychodu jest jedną z możliwości rozwiązania takiej sytuacji.
Artykuł 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm. - dalej jako "ustawa o PIT") stwierdza, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Dlatego aby wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, musi on pozostawać w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie może być wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, który zawarty jest w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. Związek z działalnością może być również pośredni - jednak w każdej sytuacji, wydatek taki musi być udokumentowany.
Pojecie kosztów uzyskania przychodów jest stosunkowo obszerne, dlatego mogą pojawić się wątpliwości czy zakup wadliwego towaru może być takim kosztem. W przedmiotowym zakresie wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 14 maja 2010 r. (sygn. ITPB1/415-169b/10/MR).
"W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza można przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.() nabycie towarów handlowych (środków obrotowych) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w celu ich dalszej odsprzedaży, co do zasady ma na celu osiągnięcie przychodu. Jednak nie w każdym przypadku strata w środkach obrotowych może być kosztem uzyskania przychodów. (?) Podatnik nie może bezkrytycznie kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania, bądź też będących następstwem niezachowania przez niego należytej staranności. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik (?) Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im. (?) wówczas takie wydatki mogłyby być uznane za koszt uzyskania przychodów".
Następnie organ podatkowy podkreśla konieczność odrębnego rozpatrywania każdego stanu faktycznego i wskazuje przesłanki, pozwalające potraktować taki wydatek jako koszt uzyskania przychodu. Są nimi np. dokonanie rekonesansu rynku i otoczenia prawnego na podstawie możliwych danych, ocena wiarygodność klienta oraz podjęcie odpowiednich czynności zabezpieczających transakcję. Ich zaistnienie pozwala wg organu podatkowego stwierdzić dołożenie należytej staranności, co z kolei umożliwia uznanie straty z tytułu dostawy wadliwego towaru, za koszt uzyskania przychodu.
Konkludując, stwierdzić należy, iż możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, straty z tytułu wydatków na towar, który okazał się niepełnowartościowy - istnieje. Aby jednak można było z niej skorzystać, konieczne jest wykazanie rzetelności i "dobrej wiary" podatnika. W zakresie tym mieścić będzie się również złożenie reklamacji.
Justyna Zając-Wysocka
Radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
