1) W lutym 2016 r. pracownica powróciła do pracy po wykorzystanym urlopie rodzicielskim. Od marca 2016 r. korzystaliśmy ze zwolnienia z opłacania za nią składek na FP i FGŚP. Na początku sierpnia 2018 r. urodziła ona kolejne dziecko. Do czasu porodu pracownica cały czas pracowała. Pensję sierpniową wypłacimy jej na początku września br. Czy od tej wypłaty powinniśmy opłacić za pracownicę składki na FP i FGŚP, skoro obecnie przebywa ona na urlopie macierzyńskim?
NIE. Za pracowników, którzy powracają z urlopu związanego z rodzicielstwem (patrz ramka) pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na FP i FGŚP przez 36 miesięcy. Okres ten liczy się począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu związanego z rodzicielstwem.
Do okresu 36 miesięcy wlicza się wszystkie okresy zwolnienia z opłacania składek, które mają miejsce po powrocie pracownicy z urlopu związanego z rodzicielstwem udzielonego z tytułu urodzenia dziecka (lub dzieci) przy jednym porodzie.
Urodzenie przez pracownicę kolejnego dziecka (lub dzieci) powoduje, że pracodawca nabywa nowe uprawnienie do zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP po jej powrocie z urlopu macierzyńskiego na okres kolejnych 36 miesięcy. Od wypłaconego więc we wrześniu sierpniowego wynagrodzenia pracodawca nie powinien naliczać składek na FP i FGŚP, ponieważ w miesiącu tym przysługuje mu zwolnienie z ich opłacania (tu: do stycznia 2019 r.).
2) Pracownica zakończyła urlop rodzicielski pod koniec czerwca 2018 r. Do pracy powróci jednak dopiero pod koniec sierpnia br., po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego. Od czerwcowego wynagrodzenia urlopowego wypłaconego na początku lipca br. nie naliczyliśmy za nią i nie opłaciliśmy składek na FP i FGŚP. Czy postąpiliśmy prawidłowo?
TAK, ponieważ od lipca 2018 r. pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania za nią składek na FP i FGŚP.
Zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP po powrocie pracownika z urlopu związanego z rodzicielstwem przysługuje pracodawcy przez okres 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie pracownika z wymienionych urlopów. Okres 36-miesięcznego zwolnienia pracodawcy z opłacania składek na FP i FGŚP należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu związanego z rodzicielstwem. Analogicznie ustala się okres zwolnienia z opłacania składek na te Fundusze w przypadku, gdy pracownik bezpośrednio po zakończeniu takiego urlopu - tak jak w omawianej sytuacji - korzysta np. z urlopu wypoczynkowego.
Dla skorzystania z omawianej preferencji istotne znaczenie ma data zakończenia przez pracownika korzystania z urlopu związanego z rodzicielstwem, a nie data jego faktycznego powrotu do pracy. Analogiczną zasadę stosuje się także wtedy, gdy bezpośrednio po powrocie z urlopu w związku z urodzeniem dziecka pracownik korzysta z: urlopu wypoczynkowego, dni wolnych od pracy z tytułu opieki nad członkiem rodziny czy zwolnienia lekarskiego.
W przypadku, o którym mowa w pytaniu, zakończenie urlopu rodzicielskiego nastąpiło w czerwcu 2018 r. Wobec tego zwolnienie z opłacania za pracownicę składek na FP i FGŚP przysługuje pracodawcy w okresie od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2021 r. Od wszelkich więc wypłat dokonanych jej (lub postawionych do jej dyspozycji) w tym okresie, niezależnie od tego, za jaki okres są one należne, pracodawca nie opłaca za nią składek na te Fundusze.
3) Pracownica zakończyła urlop rodzicielski 3 sierpnia 2018 r. i po urlopie wypoczynkowym wróciła do pracy 14 sierpnia br. Z dniem 17 sierpnia br. nastąpiło natomiast rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. W ostatnim dniu pracy wypłaciliśmy jej wynagrodzenie za sierpień i ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Czy powinniśmy naliczyć od tych wypłat składki na FP i FGŚP?
TAK. W przypadku, o którym mowa, zakończenie urlopu rodzicielskiego nastąpiło w sierpniu 2018 r. Zwolnienie z opłacania za pracownicę składek na FP i FGŚP przysługiwałoby więc pracodawcy od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2021 r. W sierpniu 2018 r. pracodawca nie ma prawa do tej preferencji, dlatego od wynagrodzenia za sierpień oraz ekwiwalentu na niewykorzystany urlop wypoczynkowy wypłaconego w tym miesiącu pracodawca ma obowiązek opłacić składki na te Fundusze.
4) W połowie lipca 2018 r. pracownica powróciła do pracy po zakończonym urlopie rodzicielskim. Pracodawca jest więc zwolniony z obowiązku opłacania za nią składek na FP i FGŚP w okresie od 1 sierpnia 2018 r. do 31 lipca 2021 r. W październiku br. pracodawca chce zawrzeć z nią 6-miesięczną umowę zlecenia. Czy od wynagrodzenia wypłacanego jej ze zlecenia również będzie zwolniony z opłacania składek na te Fundusze?
Omawiana preferencja przysługuje tylko na pracowników w rozumieniu K.p., czyli osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie dotyczy więc osób wykonujących umowę zlecenia.
Gdy pracodawca zawrze taką umowę z własnym pracownikiem, wówczas zwolnienie z opłacania składki na FP i FGŚP będzie mu przysługiwało tylko w stosunku do wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika z umowy o pracę. Z kolei od wynagrodzenia wypłaconego mu z racji wykonywanej umowy zlecenia (podlegającego składkom emerytalno-rentowym) pracodawca powinien opłacić składki na te Fundusze.
Z tym że składkę na FP opłaci tylko w przypadku, gdy podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2018 r. - 2.100 zł). Ustalając obowiązek opłacania składki na FP z umowy zlecenia, pracodawca powinien uwzględnić łączną kwotę stanowiącą dla pracownika w danym miesiącu podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych, czyli oskładkowany przychód z umowy o pracę oraz ze zlecenia (a nie jedynie przychód uzyskany przez pracownika z umowy zlecenia) - przykład.
Przykład
Pracownica powróciła do pracy z urlopu macierzyńskiego 21 września 2016 r. Pracodawca jest więc zwolniony z obowiązku opłacania za nią składek na FP i FGŚP od 1 października 2016 r. do 30 września 2019 r. W sierpniu 2018 r. pracodawca zawarł z nią dodatkowo umowę zlecenia od 1 sierpnia do 31 grudnia 2018 r.
Na koniec sierpnia br. pracownica uzyska oskładkowany przychód z umowy o pracę w kwocie 4.500 zł oraz 1.100 zł ze zlecenia. W tym przypadku podstawę wymiaru obowiązkowych składek emerytalno-rentowych (także chorobowej i wypadkowej) stanowi suma tych przychodów, czyli kwota 5.600 zł (4.500 zł + 1.100 zł).
W odniesieniu do składek na FP oraz FGŚP zwolnienie z obowiązku ich opłacania będzie dotyczyło wyłącznie przychodu uzyskanego z umowy o pracę, tj. 4.500 zł. Natomiast od uzyskanego przez pracownicę wynagrodzenia z umowy zlecenia (tj. od kwoty 1.100 zł) pracodawca jest zobowiązany opłacić składki na FP oraz na FGŚP, ponieważ łączny przychód pracownicy stanowiący podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych w sierpniu br. jest wyższy niż kwota minimalnej płacy.
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 67 (1524) z dnia 2018-08-20
GOFIN podpowiada
