Bliżej gazowego uniezależnienia od Rosji
Polska w najbliższych siedmiu latach znacznie uniezależni się od rosyjskich dostaw gazu. Komisja Europejska przedstawiła listę transgranicznych projektów rozbudowy infrastruktury energetycznej, które mogą ubiegać się o wsparcie finansowe z brukselskiej kasy w latach 2014-2020.
Około 250 projektów z całej UE może ubiegać się o prawie 6 mld. euro. Do 30 maja 2014 jest czas na składnie wniosków. O tym, czy dany projekt otrzyma finansowanie z budżetu UE decydować będzie Bruksela.
Wszystkie projekty z tej listy zostaną natomiast objęte ułatwieniami proceduralnymi, będą mogły np. skorzystać z przyspieszonych procedur wydawania zezwoleń.
W przypadku Polski chodzi głównie o projekty budowy połączeń gazowych i elektroenegetycznych w Korytarzu Bałtyckim i korytarzu Północ-Południe. W razie wstrzymania dostaw gazu z Rosji, dzięki projektom w korytarzu Północ - Południe, Polska będzie mogła tłoczyć gaz z Niemiec czy ze Słowacji. Chodzi o tzw. rewers, czyli możliwość tłoczenia gazu w przeciwną stronę niż kierunek skąd jest importowany. W budowę interkonektorów w tym korytarzu zaangażowane są: Polska, Niemcy, Czechy, Słowacja, Słowenia i Austria. W tym korytarzu będzie można także zmniejszyć obciążenie sieci elektrycznych np. w Poznaniu przesyłając prąd na południe kraju. Z Korytarza Bałtyckiego, czyli połączeń gazowych z Polską skorzystają zwłaszcza Litwa, Łotwa i Estonia, uniezależniając się od Rosji. W te projekty zaangażowane są: Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia i Niemcy.
Polska chciała wpisać na listę Komisji Europejskiej projekty wzmocnienia sieci wewnętrznej, jednak Bruksela stawiała na interkonektory transgraniczne.
Aby projekt został umieszczony na liście, jego realizacja musiała przynieść znaczne korzyści co najmniej dwóm państwom członkowskim - wyjaśnia swoje stanowisko Komisja Europejska.
Wśród projektów dotyczących Polski znalazły się dwa połączenie elektroenergetyczne z Niemcami (między Eisenhuettenstadt i Plewiskami oraz między Vierraden i Krajnikiem), most energetyczny z Litwą (między Alytus i Ełkiem). Ponadto, status priorytetowy nadano projektowi wzmocnienia połączenia gazowego z Czechami oraz budowy takich połączeń ze Słowacją, Danią i Litwą. Na dofinansowanie ma też szansę rozbudowa wydajności terminalu LNG w Świnoujściu oraz przejść gazowych na rurociągu jamalskim we Lwówku i Włocławku.
Projekty "będące przedmiotem wspólnego zainteresowania" krajów UE będą mogły skorzystać z następujących udogodnień :
- procedury w zakresie planowania i przyznawania pozwoleń zostaną przyspieszone (nieprzekraczalny termin trzech i pół lat);
- jeden właściwy organ krajowy będzie działać jako punkt kompleksowej obsługi wniosków o pozwolenie;
- promotorzy projektów i władze będą obciążone mniejszymi kosztami administracyjnymi ze względu na usprawnienie procedur oceny oddziaływania na środowisko, z poszanowaniem wymogów prawa unijnego;
- zwiększy się przejrzystość oraz udział społeczeństwa;
- zwiększy się widoczność i atrakcyjność dla inwestorów dzięki wzmocnionym ramom regulacyjnym, zgodnie z którymi koszty będą przyporządkowywane państwom, które czerpią największe korzyści z realizacji projektu;
- możliwe będzie otrzymanie wsparcia finansowego w ramach instrumentu "Łącząc Europę". Będzie to miało kluczowe znaczenie przy pozyskiwaniu niezbędnych środków prywatnych i publicznych, a ewentualne dofinansowanie będzie można otrzymać już w 2014 r.
Katarzyna Szymańska-Borginon
