Jak odwołać członka zarządu?

Aby ocenić konkretną sytuację (tj. odwołanie i powołanie prezesa - członka zarządu przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki) niezbędne jest zapoznanie się z wewnętrznymi regulacjami prawnymi w jakich obraca się spółka.

Przede wszystkim trzeba by dokonać analizy kto (rada nadzorcza czy walne zgromadzenie) ma prawo powołać i odwołać członka zarządu oraz czy akcjonariusze nie mają przypisanych indywidualnych uprawnień w tym zakresie. Jeżeli nie zostały w statucie zapisane żadne szczególne regulacje należy postępować zgodnie z wytycznymi Kodeksu spółek handlowych (a więc byłaby to kompetencja rady nadzorczej, w niektórych przypadkach - Walnego Zgromadzenia).

Ponieważ dokumenty korporacyjne (statut, regulamin Walnego Zgromadzenia, regulamin Rady Nadzorczej) Spółki PKP Intercity S.A. nie są publiczne dostępne - nie ma możliwości oceny prawnej tej konkretnej sytuacji. Nie taki jest zresztą cel tej publikacji.

Jak odwołać członka zarządu (w tym również prezesa zarządu) uregulowano w art. 368, par. 4 Kodeksu spółek handlowych (ksh). Członka zarządu odwołuje (jak również powołuje, a także zawiesza z ważnych powodów - zob. art. 383, par. 1 ksh) rada nadzorcza. Odwołania (i zawieszenia) może dokonać również Walne Zgromadzenie. Kodeks Spółek Handlowych nie dopuszcza powołania członka zarządu przez Walne Zgromadzenie, chyba że... kompetencja ta została zapisana w statucie.

Ponadto, aby posiedzenie rady nadzorczej odbyło się zgodnie z prawem niezbędne jest jego zwołanie z odpowiednim wyprzedzeniem (sposób zwoływania wynika ze statutu lub regulaminu), a porządek obrad zawierać punkt dotyczący zmian w zarządzie. Chyba że na posiedzeniu są obecni wszyscy jej członkowie - wtedy pewne procedury można uprościć.

Pamiętajmy jeszcze o dwóch niebezpieczeństwach - drobnych lecz uciążliwych.

Po pierwsze - odwołanie członka zarządu nie oznacza automatycznego wypowiedzenia umowy o pracę (jeżeli takowa jest), a tym bardziej automatycznego jej rozwiązania (art. 370, par. 1 ksh).

Po drugie - jak przy każdym takim głosowaniu - musi ono odbyć się w sposób tajny.

Członek zarządu może również sam złożyć rezygnację. Rezygnacja może zostać złożona w dowolnym momencie, bez uzasadniania. Pamiętać należy tylko o zapisach art. 386 ksh w połączeniu z art. 369 ksh, a więc w przypadku rezygnacji przez członka rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.

Odwołanie członka zarządu - jak pokazują przykłady z życia - nie jest ani trudną, ani skomplikowaną czynnością. Wielokrotnie jednak może powodować perturbacje w bieżącym funkcjonowaniu Spółki. Członkowie zarządu posiadają dużą wiedzę na temat samej Spółki i brak sukcesji w tym zakresie może źle wpłynąć na jej dalszą sytuację. Im mniejsza spółka tym większe ryzyko w tym zakresie.

Piotr Rybicki