NIK ocenia działania rynku funduszy inwestycyjnych

Działania Komisji Nadzoru Finansowego i jej Urzędu (UKNF) wobec funkcjonujących na rynku funduszy inwestycyjnych były wykonywane zgodnie z przepisami. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła jednak nieprawidłowości - działania nierzetelne dotyczące analiz mających zapewnić ochronę uczestników rynku oraz przy działaniach kontrolnych i sankcyjnych poinformowała we wtorek Najwyższa Izba Kontroli.

Izba wskazała na słabości systemowe nadzoru, które w konsekwencji mogą doprowadzić do zbyt późnej i nieadekwatnej reakcji na nieprawidłowości w działalności nadzorowanych podmiotów.

Pozytywnie przez NIK zostały ocenione starania Urzędu o wzmocnienie nadzoru oraz udział w pracach legislacyjnych wzmacniających nadzór i ochronę inwestorów, a także prowadzona przez Urząd działalność edukacyjna.

W komunikacie podano, że w wyniku kontroli wykryto w nadzorze nad funduszami słabości systemowe, które mogą wpływać na stabilność, przejrzystość, bezpieczeństwo i zaufanie do rynku finansowego, a także na poziom ochrony jego uczestników.

Reklama

NIK zwróciła uwagę, że systemy przetwarzania danych z raportów miały ograniczone możliwości przeprowadzania sprawnej weryfikacji danych. Z tego powodu możliwość szybkiej identyfikacji błędów i nieprawidłowości wynikających ze sprawozdań i raportów składanych przez różne podmioty była utrudniona.

"Systemy te powinny między innymi pozwalać na automatyczne porównywanie niektórych danych finansowych zawartych w sprawozdaniach finansowych kierowanych do KNF" - czytamy.

Według izby do 2020 r. brakowało regulacji wewnętrznych dotyczących sposobu weryfikacji danych zawartych w sprawozdaniach oraz sprawowania kontroli działalności inwestycyjnej i sytuacji finansowej funduszy inwestycyjnych. Jak zauważa NIK, takie regulacje pozwoliłyby na skuteczniejsze wykonywanie tych zadań w sytuacji dużej rotacji pracowników.

Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie podjęcie przez Urząd prac nad systemowym wzmocnieniem nadzoru, między innymi poprzez wprowadzenie dodatkowej sprawozdawczości dla podmiotów nadzorowanych i cyklicznej sprawozdawczości zarządczej, udoskonalenie procesu raportowania oraz poprawę funkcjonalności wykorzystywanych systemów informatycznych.

"W opinii NIK prace te powinny być sfinalizowane w celu podniesienia skuteczności nadzoru, przy uwzględnieniu zmieniającego się otoczenia prawnego" - dodano.

NIK pozytywnie oceniła wprowadzenie w UKNF dwóch instrukcji dotyczących weryfikacji danych sprawozdawczych TFI oraz kontroli działalności inwestycyjnej i sytuacji finansowej funduszy inwestycyjnych. Jednocześnie izba zauważyła, że w jednej z nich Urząd nie uwzględnił możliwości zawarcia w niej informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach w nadzorowanych podmiotach.

Najwyższa Izba Kontroli wskazała także, że druga instrukcja koncentruje się na kontroli dostarczanych przez fundusze sprawozdań kwartalnych dotyczących działalności inwestycyjnej i sytuacji finansowej funduszy inwestycyjnych, nie odnosi się natomiast do zawiadomień o nieprawidłowościach, które przekazywane są przez depozytariuszy.

NIK jako słabość systemową wskazała także niewielką liczbę przeprowadzanych kontroli. Według izby w kluczowym dla nadzoru nad rynkiem funduszy inwestycyjnych Departamencie Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Emerytalnych nie wprowadzono procedury ich planowania. Zdaniem NIK liczba kontroli powinna ulec zwiększeniu.

Izba oceniła pozytywnie podjęte w 2020 r. prace nad zwiększeniem zatrudnienia w wiodącym dla nadzoru nad rynkiem funduszy inwestycyjnych departamencie, w tym w szczególności w komórce kontroli.

NIK sformułowała wnioski do Przewodniczącego KNF, które dotyczą modyfikacji systemów sprawozdawczych, wprowadzenia procedur planowania kontroli, doboru kontrolowanych podmiotów, rozszerzenia zakresu informacji prezentowanych w cyklicznych dokumentach UKNF dotyczących TFI, prezentowania w cyklicznych dla KNF dokumentach opisu najważniejszych stwierdzonych nieprawidłowości oraz uzupełnienie wprowadzonej w 2020 r. instrukcji dotyczącej kontroli funduszy.

"NIK sformułowała też dwa wnioski de lege ferenda do ministra właściwego w sprawach instytucji finansowych, we współpracy z UKNF. Pierwszy dotyczy rozszerzenia w przepisach prawa katalogu nieprawidłowości, w przypadku których dopuszczalne jest objęcie sankcjami osób bezpośrednio odpowiedzialnych za ich powstanie. W drugim NIK proponuje liberalizację przepisów dotyczących ochrony tajemnic zawodowych KNF/UKNF w celu ułatwienia poszkodowanym inwestorom dochodzenia roszczeń przed sądami powszechnymi" - dodano.

Z informacji NIK wynika, że na koniec 2020 r. na rynku funkcjonowało 56 towarzystw funduszy inwestycyjnych i 737 funduszy inwestycyjnych. W likwidacji było 145 funduszy. Kontrola Komisji Nadzoru Finansowego objęła okres od 2017 r. do 2020 r.

Ważne dane o TFI!

Wartości aktywów funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez TFI  były w latach 2017-2020 zmienne. Po spadku zanotowanym w 2018 r.  w pierwszych miesiącach 2019 r. wartość aktywów funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez towarzystwa wzrosła, osiągając na koniec marca 2019 r. 331,4 mld zł. W kolejnych miesiącach łączna wartość aktywów funduszy zarządzanych przez TFI uległa obniżeniu do około 317 mld zł i do końca 2019 r. kształtowała się na poziomie około 320 mld zł.

Na koniec 2020 r. wyniosła ona 315,7 mld zł. Wartość aktywów funduszy zarządzanych przez TFI, stanowiąca kwotowo relatywnie dużą pozycję, była jednak znacznie niższa od sumy oszczędności gospodarstw domowych zgromadzonych w bankach. Interesującym zjawiskiem jest, że w środowisku bardzo niskich stóp procentowych relacja wartości środków pieniężnych gospodarstw domowych zgromadzonych w bankach do wartości aktywów funduszy inwestycyjnych wrosła z 2,4 w 2017 r. do 3,2 w 2020 r. Wskazuje to na malejącą skłonność do ryzyka wraz ze wzrostem niepewności, jaki nastąpił w związku z epidemią COVID-19.

Suma przychodów TFI w 2020 r. przekroczyła 3,4 mld zł. Była ona niższa niż suma przychodów uzyskanych w 2019 r., wynoszących niecałe 3,6 mld zł. Była także niższa od sumy przychodów ogółem w 2018 r., które przekroczyły 3,9 mld zł. Na przestrzeni lat 2018-2020 spadek przychodów sięgnął 0,5 mld zł, co oznaczało ich obniżenie o 12,6 proc.

Koszty ogółem TFI w latach 2019 i 2020 wynosiły blisko 2,4 mld zł. Były one o około 15 proc. niższe niż w 2018 r., gdy wyniosły 2,8 mld zł. Spadek kosztów w latach 2018-2019 był większy niż spadek przychodów, zatem zagregowany wynik finansowy netto TFI za 2019 r. był, w porównaniu
do 2018 r., wyższy o 5,1 proc. i wyniósł 0,96 mld zł.

Wynik netto towarzystw za 2020 r. wyniósł 0,85 mld zł i był o 11 proc. niższy niż w 2019 r. Wraz ze zmniejszeniem sumy wyników finansowych, w 2020 r. zanotowany został również spadek marży netto z 27 proc. do 25 proc. Mimo obniżenia tego wskaźnika, marża była wyższa niż w latach 2016-2018, gdy mieściła się w przedziale 15 proc.-23 proc.

Pełne notowania TFI



Informacja prasowa
Dowiedz się więcej na temat: NIK | fundusze inwestycyjne
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »