Po audytach w spółkach Skarbu Państwa. Prawie 50 zawiadomień do prokuratury

MAP dodaje, że skala nieprawidłowości jest "olbrzymia". Jak poinformowano, 95 członków zarządów nie uzyskało absolutorium. Resort w komunikacie podkreślił, że wszystkie audyty były przeprowadzane przez profesjonalne firmy zewnętrzne z zachowaniem zasad ładu korporacyjnego.

Minister Jakub Jaworowski poinformował na konferencji prasowej, że w trakcie audytów zidentyfikowano trzy kategorie nieprawidłowości.

Pierwsza kategoria, według ministra, to "megalomania i niekompetencja". - To jest podejmowanie gigantycznych projektów inwestycyjnych bez uzasadnienia, bez analiz, które albo się kończyły tragicznie wielkimi stratami, np. Ostrołęka, albo wytworzyły gigantyczne problemy dla spółek - mówił.

- Druga kategoria nieprawidłowości to jest wykorzystywanie spółek i władzy w spółkach dla własnych partykularnych korzyści - wskazał Jakub Jaworowski. - Tutaj są znane sprawy "martwych dusz", zatrudniania rodzin, kolegów, znajomych na fikcyjnych stanowiskach doradców i pobierania za to absolutnie bajońskich sum - uściślił.

Jako trzecią kategorię wymienił "wykorzystywanie spółek i ich zasobów do brutalnej walki politycznej". Odniósł się do przypadków, w których spółki "finansowały spotkania i wiece o charakterze czysto politycznym, promujące polityków ówcześnie rządzącej partii".

Jak zauważył, biorąc pod uwagę straty dla pracowników, regionów, w których działają firmy czy całej gospodarki, suma strat jest o wiele większa. - Rachunek, który nam wystawiają poprzednicy za swoje rządy, jest naprawdę niebotyczny - powiedział Jaworowski.

Zaznaczył, że wiele spółek nadzorowanych przez MAP znajduje się w trudnej sytuacji finansowej i wymaga programów naprawczych, a pracownicy i kierownictwo resortu są od wielu miesięcy zaangażowani w pomoc tym spółkom. Jaworowski podkreślił, że pogorszenie sytuacji finansowej wielu przedsiębiorstw, spowodowane nietrafionymi decyzjami poprzednich zarządów, odbija się negatywnie na sytuacji pracowników oraz na lokalnych społecznościach.

Jako przykłady niegospodarności wymienił kwestię "nieprzestrzegania cen rynkowych i bezprawnego uwolnienia zasobów strategicznych w Orlenie" (straty szacowane na 3,5 mld zł), projekt budowy kompleksu Olefiny w Orlenie, nad którego dalszymi losami do tej pory zastanawia się obecny zarząd koncernu (wstępny szacunek strat w wysokości 5 mld zł), zarzuconą budowę bloku węglowego w Ostrołęce (wspólny projekt energetycznych spółek Energi i Enei), a także budowę opalanej węglem elektrociepłowni w Puławach (realizowaną przez grupę Azoty), na którą wydano 1 mld zł - jak podkreślił Jaworowski, mimo "pełnej świadomości" tego, jak zaostrzane są unijne normy klimatyczne - która to inwestycja "wciąż napotyka na trudności i ciągle nie jest zakończona".

- Będziemy naprawdę bezwzględni w egzekwowaniu tego, żeby tej sprawiedliwości stało się zadość - zaznaczył minister, odnosząc się do tego, że za konkretne decyzje odpowiedzialne są konkretne osoby.

Jaworowski poinformował też, że specjalny zespół w MAP wypracował kodeks dobrych praktyk, który ma w przyszłości uchronić państwowe spółki przed nieprawidłowościami. Jak dodał, wersja dokumentu zaprezentowana przez resort aktywów państwowych zostanie skierowana do konsultacji. 

Jak uściślił, kodeks zawiera 11 kluczowych punktów. Wśród zaleceń jest dbanie przez rady nadzorcze o wzrost wartości spółek w długim terminie, stałe nadzorowanie działań zarządu i spółki przez RN czy jasne cele dla zarządów (zdefiniowane w zakresie finansowym i pozafinansowym) i poszczególnych członków zarządów.

Po konsultacjach MAP chce zaproponować nowelizację ustawy regulującej nadzór nad państwowymi spółkami.