Rząd: Akcje Poczty Polskiej, PKP i PERN-u nie będą mogły być zbyte przez Skarb Państwa

Przedkładany przez przewodniczącego Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryka Kowalczyka "Projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz niektórych innych ustaw" zmienia też m.in. zasady wynagradzania członków Rady ds. spółek.

Nowelizowaną ustawę o zarządzaniu mieniem państwowym oraz przepisy ją wprowadzające uchwalono w grudniu ub.r., a weszły w życie od 1 stycznia 2017 r. w związku z reformą sytemu zarządzania mieniem państwowym.

Na ich mocy zlikwidowano Ministerstwo Skarbu Państwa. Rolę koordynatora polityki właścicielskiej zaczęła pełnić prezes Rady Ministrów. Tym samym przyznano premierowi kompetencje do wykonywania praw z akcji i udziałów Skarbu Państwa. Nadzór nad spółkami przekazano zaś poszczególnym ministrom. Jednak wiosną premier Beata Szydło przejęła bezpośredni nadzór nad PZU, który sprawował wcześniej minister rozwoju.

"Wprowadzane zmiany pozwolą na usunięcie wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się od czasu wejścia w życie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, doprecyzowanie niektórych przepisów oraz uzupełnienie o nowe rozwiązania, co uporządkuje kompetencje i zadania organów administracji rządowej po wprowadzeniu reformy zarządzania mieniem państwowym w dniu l stycznia 2017 r. oraz uelastyczni stosowanie przepisów ustawy" - czytamy w uzasadnieniu noweli projektu.

W ustawie właściwej stworzono listę 24 spółek, których akcje należące do Skarbu Państwa nie mogą być zbyte. Chodzi m.in. o Agencję Rozwoju Przemysłu SA, Eneę SA, Energę SA, Giełdę Papierów Wartościowych SA, Grupę Azoty SA, Grupę LOTOS SA, KGHM Polska Miedź SA, PKP Polskie Linie Kolejowe SA, PKP Cargo SA, PKO BP, PZU czy Totalizator Sportowy Sp. z o.o.

Projekt nowelizacji rozszerza listę spółek, w których akcje i prawa z akcji Skarbu Państwa nie podlegają zbyciu. Dodano następujące spółki: PERN Spółka Akcyjna z siedzibą w Płocku, Poczta Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie.

"Wszystkie powyższe spółki są jednoosobowymi spółkami Skarbu Państwa, które z uwagi na ich doniosłość dla gospodarki krajowej, realizowanie istotnych zadań publicznych oraz interes Skarbu Państwa powinny pozostać jednoosobowymi spółkami Skarbu Państwa" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Wprowadzono dodatkowy zapis mający na celu umożliwienie, w ściśle określonych i wyjątkowych przypadkach, zbycie akcji albo udziałów spółek umieszczonych na liście. Takie zbycie będzie możliwe jedynie po uprzednim wyrażeniu zgody przez Radę Ministrów, poprzez wniesienie do spółki, której akcjonariuszem jest wyłącznie Skarb Państwa, lub do innej spółki, o której mowa w tym przepisie, w zamian za objęcie przez Skarb Państwa akcji w podwyższonym kapitale zakładowym. "W przypadku zbycia akcji w powyższy sposób Skarb Państwa nie traciłby nad spółką, której akcje są zbywane zupełnej kontroli, gdyż w wyniku powyższej operacji akcje Skarbu Państwa trafią do podmiotów pozostających pod kontrolą Skarbu Państwa albo podmiotów, w których akcje Skarbu Państwa nie podlegają zbyciu" - napisano.

Ustawa właściwa utworzyła ponadto Radę do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, jako ciało doradcze, zapewniające prezesowi Rady Ministrów kompleksowe i profesjonalne wsparcie w zakresie koordynacji nadzoru właścicielskiego. Do 9-osobowej Rady po trzy osoby powołują premier, minister właściwy ds. gospodarki (obecnie MR) oraz minister właściwy ds. energii (ME). Rada opiniuje kandydatów do organów spółek z udziałem Skarbu Państwa oraz państwowych osób prawnych.

Projekt przewiduje podwyższenie procentowego wskaźnika, od którego zależy wysokość wynagrodzenia dla członków Rady do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

"W konsekwencji czego wzrosną wynagrodzenia członków Rady, co uzasadnione jest dużym nakładem pracy, koniecznym do wykonywania ustawowych zadań tego organu, z których najistotniejszym jest opiniowanie kandydatów na członków organów spółek i państwowych osób prawnych" - czytamy.

Oznacza to, że przewodniczący Rady będzie otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 250 proc. (teraz jest to 130 proc.) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Pozostali członkowie Rady mają otrzymywać miesięczne wynagrodzenie w wysokości 200 proc. (teraz jest to 100 proc.).

W projekcie przewidziano także korektę przepisów dotyczących wymogów, jakie musi spełniać członek organu nadzorczego danej spółki z udziałem Skarbu Państwa. I tak ukończenie studiów podyplomowych Master of Business Administration będzie dawało możliwość spełnienia wymogu umożliwiającego zasiadanie w organach nadzorczych.

Ponadto projekt przewiduje, że osoby wybrane do organu nadzorczego przez pracowników nie będą musiały spełniać wymogu otrzymania pozytywnej opinii Rady do spraw spółek i posiadać wykształcenia wyższego.

Zaproponowano także, że jedna osoba może być członkiem rady nadzorczej tylko w jednej spółce, w której udział Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50 proc. kapitału zakładowego lub 50 proc. liczby akcji.

Ponadto w projekcie wprowadzono rozwiązania "zmierzające do wzmocnienia, doprecyzowania i uzupełnienia kompetencji i zadań Prezesa Rady Ministrów, wynikających z ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, co przyczyni się do optymalizacji systemu zarządzania mieniem państwowym, jaki powstał z dniem 1 stycznia 2017 r. i uwypuklenia szczególnej roli, którą pełni Prezes Rady Ministrów w tym systemie".