Santander Bank: To wciąż czas tworzenia rezerw, sytuacja wielu firm trudna

Santander Bank Polska ogłosił wyniki finansowe za I kwartał tego roku. Zysk netto banku wyniósł 152 mln zł, czyli o 11 proc. mniej niż w I kwartale przed rokiem. Rentowność kapitału (ROE) spadła do 4,1 proc.  

- Negatywny wpływ na wynik miały niskie stopy procentowe oraz niższy popyt na kredyty - powiedział na zdalnej konferencji prasowej prezes banku Michał Gajewski.

- Był to kwartał, po którym widzimy pewne efekty ożywienia - dodał.

Doprowadziła ona nie tylko do błyskawicznego spadku stóp procentowych, ale także do załamania koniunktury na rynku kredytowym. W ciągu roku portfel kredytów udzielonych przez Santandera BP skurczył się o 2 proc. do 149,5 mld zł. Wśród nowych kredytów rosną za to szybko portfele kredytów hipotecznych.

Bank odnotował w I kwartale wzrost sprzedaży kredytów hipotecznych o 9 proc. w porównaniu kwartałem poprzednim. Wiadomo - Polacy dla lokat bankowych mają jedyną alternatywę - inwestycje w nieruchomości. Ale w I kwartale wzrósł popyt nie tylko na hipoteki. Być może także konsumenci poczuli się już nieco bezpieczniej, a w związku z tym zaczynają znowu się zadłużać.

Sprzedaż kredytów gotówkowych w Santanderze wzrosła z kwartału na kwartał aż o 16 proc. To jednak nie wystarczyło, żeby nadrobić spadki z trzech pandemicznych kwartałów zeszłego roku. W całym portfelu wartość kredytów hipotecznych niemal się nie zmieniła, a kredytów konsumpcyjnych spadła o 5 proc.

Po wybuchu pandemii liczne przedsiębiorstwa dostały pieniądze z pomocy Polskiego Funduszu Rozwoju (szacowaną do tej pory na ok. 70 mld zł) i to wypchnęło z banków popyt na kredyt dla firm. Wartość kredytów udzielonych firmom przez Santander BP zmniejszyła się rok do roku o 3 proc. Ale w I kwartale tego roku już drgnęła w górę, choć nieznacznie, bo tylko o 1 proc., czyli o niespełna 2 mld zł.

- Ze względu na pandemię i wsparcie (państwa dla przedsiębiorstw) popyt na kredyty był zmniejszony. Widzimy lekki wzrost portfela w biznesie ale to kredyty w rachunku bieżącym. Wzrósł stopień ich wykorzystania - mówił Michał Gajewski.

Gdy wybuchła pandemia firmy wstrzymały inwestycje i wciąż nie inwestują. Ale bank widzi już pierwsze sygnały, że sytuacja ta może się zmienić.

- Nadal jest słabe zainteresowanie klientów kredytami inwestycyjnymi - powiedział Michał Gajewski.

- Patrzymy z optymizmem na kolejne miesiące. Klienci coraz częściej wracają do rozmów na temat nowych finansowań - dodał.

Santander dokłada starań, żeby przedsiębiorcy mieli łatwy dostęp do finansowania. Umożliwił zaciągnięcie firmom kredytu przez aplikację mobilną i uprościł starania o gwarancje de minimis udzielane przez BGK do wysokości 80 proc. kredytu dla małych i średnich firm. Tylko w marcu udzielił kredytów na 14 mln zł 170 przedsiębiorstwom z gwarancjami Biznes Max, które także daje BGK.

Wybuch pandemii spowodował też, że banki zostały zalane ogromną falą pieniędzy. NBP skupował obligacje rządu, BGK i PFR od banków i wtłoczył w nie w sumie ok. 120 mld zł. W Santanderze depozyty ogółem wzrosły o w ciągu roku o 14 proc., ale depozyty przedsiębiorstw aż o 28 proc. Napływ taniego pieniądza spowodował, że koszty jego pozyskania spadły aż o 72  proc. w ciągu roku. Ale niskie stopy i brak popytu na kredyt wpłynęły na obniżenie wyniku odsetkowego o 15,8 proc. i marży uzyskiwanej przez bank. Ta ostatnia spadła do 2,56 proc. w I kwartale z 3,32 proc. rok wcześniej.

Skoro banki z powodu niskich stóp zarabiają coraz mniej na kredytach, postanowiły powetować sobie utratę tych dochodów na prowizjach i marżach. Wynik z tytuły prowizji Santandera BP wzrósł w ciągu roku aż o 14 proc. do 611 mln zł.

Są one tworzone z dwóch powodów - pierwszy to spory prawne z frankowiczami. Drugim powodem jest kryzys i oczekiwane straty spowodowane upadłościami firm. Na razie banki wciąż liczą się z tym, że fala upadłości dopiero zacznie wzbierać. Santander BP utworzył w I kwartale 308 mln zł rezerw, a cała grupa - 363 mln zł.

- Jakość kredytów jest zadowalająca jak na tę fazę (kryzysu), w której jesteśmy, co nie zmienia faktu, że są sektory, w których sytuacja jest zła - powiedział wiceprezes banku Maciej Reluga.

Złe kredyty stanowią obecnie 6 proc. całego portfela kredytowego banku w porównaniu do 5,2 proc. przed rokiem. Bank przyznaje, że na jeden z dużych kredytów musiał utworzyć już 100 proc. rezerwy, gdyż spodziewa się upadłości firmy, której pożyczył pieniądze.

Upadłości przedsiębiorstw to nie jedyna tendencja jaka czeka nas w najbliższych miesiącach. Przedstawiciele Santandera BP zauważają już także drugą. Zagraniczne fundusze inwestycyjne, w tym private equity zachęcone sukcesem ofert publicznej Allegro coraz bardziej uważnie przyglądają się polskim firmom i zastanawiają czy nie kupić.

- Widzimy rosnące zainteresowanie klientów międzynarodowych w tym funduszy private equity inwestycjami w polskie firmy - mówił Michał Gajewski.

Jacek Ramotowski