TFI: W listopadzie tylko 40 proc. funduszy inwestycyjnych wypracowało zyski

Zwłaszcza klienci, którzy lokują swoje pieniądze w akcje polskich spółek mogli poczuć się zawiedzeni. To kolejny słaby miesiąc dla rynku kapitałowego w naszym kraju.

Listopad nie okazał się jednak przełomowy i z 28 grup funduszy, dla których przygotowujemy zestawienie aż 12 nie odnotowało zysku lub osiągnęło stratę. Giełdy zagraniczne również nie dały dużo zarobić. Słaba była pierwsza połowa miesiąca, kiedy to apetyty inwestorów osłabiły sygnały ze strony amerykańskiej Rezerwy Federalnej o podwyżkach stóp procentowych jeszcze w tym roku. Nastroje dodatkowo pogorszyły ataki terrorystyczne w samym sercu Europy. Później spadki zostały częściowo zniwelowane, ale i tak wyniki funduszy są zdecydowanie gorsze niż miesiąc temu.

W listopadzie MSCI World stracił -0,67 proc.. W rozbiciu na regiony wypadło to jeszcze gorzej - MSCI DM Europe -1,99 proc., MSCI EM Asia -3,31 proc., MSCI Latin America -4,37 proc.

Liderami listopadowego rankingu drugi raz z rzędu zostały fundusze akcji rosyjskich oraz akcji tureckich. Dały one zarobić średnio odpowiednio +4,0 proc. i +2,9 proc. (to zdecydownie mniej niż w miesiącu poprzednim, gdy zyski przekroczyły +10 proc.). Wynik byłby jeszcze wyższy gdyby nie zestrzelenie rosyjskiego bombowca na granicy turecko-syryjskiej. Rosyjski Micex i turecki BIST 100 straciły tego dnia po kilka procent. Inwestorzy częściowo wycofali się z rynku w obawie przed pogorszeniem sytuacji geopolitycznej w tych regionach. W listopadzie najwyższe stopy zwrotu z tych dwóch grup osiągnęły QUERCUS Turcja Parasolowy SFIO (+7,6 proc.) oraz Investor Rosja SFIO (+5,2 proc.). Inne zagraniczne giełdy zyskiwały w mniejszym stopniu. Na uwagę zasługuje niemiecki DAX (+4,9 proc.).

Gospodarka naszego zachodniego sąsiada ma się coraz lepiej. Listopadowe odczyty indeksów PMI dla przemysłu i usług okazały się lepsze od konsensusu rynkowego. Wzrósł również eksport, zwłaszcza do USA, czemu służy słabe euro. Także pozostałe indeksy krajów wysokorozwiniętych zanotowały dodatnie wyniki, ale są to wzrosty na poziomie +1-2 proc.

Na tle zdecydowanie słabszych rezultatów funduszy akcyjnych, solidnie wypadła grupa funduszy dłużnych uniwersalnych z USA. To drugi miesiąc z rzędu, gdy wypracowały one zysk rzędu +3,0 proc. Przez ostatni rok fundusze te wypracowały średnio +16,1 proc., co stawia je na pozycji lidera w całym rankingu wyprzedzając ponad trzykrotnie fundusze akcji amerykańskich. Tak dobre wyniki osiągnęły jedynie jednostki wyceniane w PLN, dzięki solidnemu umocnieniu się dolara w stosunku do złotego (+19,93 proc. w skali roku). W tym czasie jednostki wyceniane w USD straciły bowiem średnio -4,4 proc.

Jeśli nie był to dobry miesiąc dla inwestorów na całym świecie, to dla polskiej giełdy, a tym samym funduszy w nią inwestujących, był fatalny. To siódmy miesiąc z rzędu, gdy krajowe blue chipy notowały spadki. Tym razem istotne - WIG20 stracił -6,5 proc. Najwięcej traciły spółki z sektora energetycznego (WIG-energia: -9,0 proc.), bankowego (WIG-banki: -9,7 proc.) i surowcowego (WIG-surowce: -17,8 proc.).

Inwestorzy dyskontują już zapowiedzi partii rządzącej, która chcąc finansować swój sztandarowy projekt 500 zł na każde dziecko, może nałożyć dodatkowe podatki na spółki z kluczowych dla Polski sektorów.

Kilkuprocentowy zysk udało się wypracować tylko czterem funduszom inwestującym w polskie instrumenty finansowe, przy czym są to fundusze zarabiające na spadkach (strategie short).

Były to QUERCUS Short (Parasolowy SFIO) (+6,5 proc.), Ipopema Short Equity (Ipopema SFIO) (+6,2 proc.), ALTUS Short (Parasolowy FIO) (+5,6 proc.) i SATURN Agresywny FIZ (+4,7 proc.). Na drugim biegunie zdecydowanie przeważają fundusze akcji zagranicznych. Tu na wyróżnienie zasługuje Superfund RED (Superfund SFIO), który wypracował +11,6 proc. zysku. W sumie na plusie miesiąc zakończyło 119 funduszy akcji zagranicznych i tylko 14 funduszy akcji polskich.

Zły miesiąc dla rynku kapitałowego w Polsce i na świecie miał przełożenie także na inne grupy funduszy. Średnie wyniki funduszy mieszanych w zależności od rodzaju wahały się od -1,9 proc. do +1,6 proc. Bardziej odporny na zawirowania okazał się rynek instrumentów dłużnych. Indeks IROS mierzący zmiany cen obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu wzrósł o +0,16 proc.

To zdecydowanie mniej niż w październiku, kiedy zyskał +0,97 proc., ale dobrą wiadomością jest to, że żadna z grup funduszych inwestujących w polskie obligacje nie zanotowała straty w tym trudnym dla rynku miesiącu. Najlepiej poradził sobie Opera Avista.pl (Opera FIO) (+1,38 proc.) inwestujący uniwersalnie oraz Novo Papierów Dłużnych (Novo FIO) (+0,86 proc.) i UniObligacje Aktywny (UniFundusze SFIO) (+0,86 proc.). Lepsze wyniki osiągnęły jednak fundusze inwestujące w obligacje zagraniczne.

Tu na wyróżnienie zasługuje PKO Papierów Dłużnych USD (Parasolowy FIO) (+3,15 proc.). Nawet uważane za najbezbieczniejsze aktywa z kategorii funduszy gotówkowych i pieniężnych miały gorszy miesiąc. Pięć z nich odnotowało stratę, a największą (-4,5 proc.) Copernicus Płynnościowy Plus (Copernicus FIO) - na skutek odpisania upadającego SK Banku.

Zespół Analiz Online

W listopadzie klienci polskich TFI wycofali netto 357 mln zł, z czego 323 mln zł wycofano z funduszy niedetalicznych - podały Analizy Online w raporcie. Fundusze detaliczne odnotowały ujemne saldo na poziomie 34 mln zł, co jest najlepszym wynikiem od czerwca.

Wśród funduszy detalicznych najwyższe dodatnie saldo odnotowały fundusze absolutnej stopy wzrostu, do których trafiło 330 mln zł. Drugi najwyższy wzrost był udziałem funduszy akcyjnych (wzrost o 168 mln zł).

"Zdecydowały o tym jednak jedynie fundusze akcji zagranicznych, które pozyskały 250 mln zł rekompensując wypłaty środków z funduszy akcji polskich na kwotę 84 mln zł netto" - podano w komunikacie.

"Wśród rozwiązań skoncentrowanych na krajowym rynku akcji największy odpływ środków odnotowały fundusze małych i średnich spółek. Ich bilans sprzedaży wyniósł blisko -90 mln zł, na co wpłynęły m.in. wypłaty netto z Noble Fund Akcji Małych i Średnich Spółek (Noble Funds FIO) (-19 mln zł), UniAkcje Małych i Średnich Spółek (UniFundusze FIO) (-24 mln zł) oraz PKO Akcji Małych i Średnich Spółek (Parasolowy FIO) (-10 mln zł)" - dodano.

Najwyższy odpływ środków miła miejsce w przypadku funduszy gotówkowych i pieniężnych, z których wycofano 324 mln zł.

Poniżej saldo wpłat i wypłat do funduszy w listopadzie, w podziale na segmenty (liczby w mln zł):

DM Trigon

Pomimo znaczących spadków indeksów warszawskiej giełdy w listopadzie wystąpiły napływy do funduszy akcyjnych. Łącznie 230mln PLN, z czego ponownie większość dotyczyła funduszy akcji zagranicznych (+207mln PLN). Do funduszy akcji polskich napłynęło 23mln PLN z wyraźnym rozgraniczeniem pomiędzy fundusze szerokiego rynku (+103mln PLN), a miśs (-80mln PLN).

Dużo zyskały również fundusze absolutnej stopy zwrotu (+236mln PLN), natomiast fundusze zrównoważone i stabilnego wzrostu kontynuowały odpływy.

Na obraz przepływów w całym rynku TFI (-355mln PLN) największy wpływ miały odpływy z bezpiecznych kategorii funduszy obligacyjnych i pieniężnych. Odpływy z funduszy obligacji nie są niczym nowym i wystąpiły dziewiąty miesiąc z rzędu (tym razem -407mln PLN).

Negatywny trend zarysowuje się również w funduszach pieniężnych, z których środki odpływają drugi miesiąc z rzędu.

Na podstawie przepływów netto do poszczególnych kategorii funduszy inwestycyjnych szacujemy, że instytucje te kupiły w listopadzie akcje na GPW za około 54mln PLN.

Największe napływy wystąpiły w Altusie (187 mln PLN), a relatywnie do aktywów najlepiej poradził sobie Superfund (48 mln PLN, 13 proc. aktywów). Odpływy netto najmocniej dotknęły Skarbca (-244 mln PLN) i Arkę (-214 mln PLN). Największy wzrost aktywów odnotował Superfund (+14 proc. m/m).