Abonament RTV trzeba płacić nawet bez telewizora? Nadchodzą duże zmiany

Abonament RTV jest opłatą obowiązkową, jeśli posiadamy telewizor lub radio. Osoby, które dopiero co kupiły odbiornik, mają 14 dni od zakupu na rejestrację sprzętu. Opłatę abonamentową należy uiszczać do 25. dnia każdego miesiąca w wysokości 27,30 zł za telewizor lub 8,70 zł za radio. Płatności można dokonać również jednorazowo za cały rok.

Do tej pory powszechną praktyką było, że abonament RTV muszą opłacać osoby, które posiadają odbiornik telewizyjny lub radiowy. Potwierdził to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po tym, jak w lutym 2018 roku kontrolerzy Poczty Polskiej, odpowiedzialni za egzekwowanie opłat, weszli do firmy, w której wyświetlano audycję telewizyjną na monitorze LCD podłączonym do komputera.

Choć nie był to telewizor, kontrolerzy uznali, że konieczna jest rejestracja sprzętu i opłacanie abonamentu. Na właściciela firmy nałożono karę w wysokości 681 złotych. 

Firma odwołała się do WSA, a sąd stanął po stronie przedsiębiorstwa. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że obowiązek opłacania abonamentu dotyczy tylko odbiorników umożliwiających natychmiastowy odbiór sygnału telewizyjnego i radiowego (telewizor, radio, radio samochodowe, radiomagnetofon, wieża stereo z radiem). W tym przypadku było inaczej, co wzbudziło wątpliwość przedsiębiorcy.

WSA wyjaśnił, że abonament RTV nie obejmuje samej możliwości oglądania telewizji na urządzeniach elektronicznych. Podkreślił też, że choć technologia pozwala na odbiór sygnału przez internet, przepisy nie przewidują opłat za nowoczesne urządzenia. 

Z wyrokiem WSA nie zgodził się jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który stanął po stronie kontrolerów z Poczty Polskiej. Tezy WSA uznał za odwołujące się do nieistniejącej przesłanki. W swoim wyroku skrytykował decyzję WSA i przypomniał, że abonament RTV pobiera się nie za coś, ale w celu realizacji misji publicznej przez państwowego nadawcę. 

Oznacza to, że NSA powiązał obowiązek opłaty abonamentu RTV z korzystaniem z publicznych radia i telewizji, a nie z faktem odbioru publicznych przekazów na konkretnych urządzeniach. 

Po wyroku zapanowała niepewność co do kontroli opłacania abonamentu RTV. Pojawiło się ryzyko, że podczas kontroli kara może zostać nałożona nawet na osoby, które nie posiadają telewizora lub radia, ale zostaną podejrzane o używanie telefonu czy komputera do oglądania TVP lub słuchania Polskiego Radia. 

Zapytaliśmy zatem resort kultury oraz sejmową komisję kultury, czy wyrok NSA wpłynął na planowane zmiany w abonamencie RTV oraz czy w związku z nim prowadzone są prace nad nowymi regulacjami. Okazuje się, że problem interpretacji przepisów dotyczących obowiązku abonamentowego oraz nakładania kar może wkrótce rozwiązać się sam.

Członek sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz przewodniczący Rady Mediów Narodowych Wojciech Król poinformował Interię Biznes, że trwają końcowe prace nad ustawą medialną, która według założeń zniesie obowiązek abonamentowy, a więc rozwiąże problem kontroli interpretacji przepisów. - Finansowanie mediów publicznych będzie zadaniem państwa - powiedział nam Król. - W związku z powyższym wyrok nie będzie miał znaczenia - dodał poseł PO. 

Prace nad zniesieniem opłaty abonamentowej potwierdził nam resort kultury, który wskazał, że zniesienie opłat abonamentowych ma być wdrożeniem do polskiego porządku prawnego Europejskiego Aktu o Wolności Mediów. 

"Nowy system finansowania publicznej radiofonii i telewizji ma zostać oparty na budżetowym modelu finansowania. Wprowadzenie ustawowego mechanizmu zagwarantuje stabilność finansowania publicznego poprzez zdefiniowanie na poziomie ustawy stałego, określonego wskaźnika na poziomie 0,09 proc. PKB" - przekazało nam ministerstwo kultury. 

Kiedy możemy spodziewać się likwidacji abonamentu RTV? Resort kultury przekazał nam, że dobiegły końca konsultacje środowiskowe, a wnioski z nich zostały uwzględnione w przygotowanym projekcie ustawy. "Po akceptacji projektu przez kierownictwo MKiDN zostanie on przekazany do KPRM wraz z wnioskiem o wpis do Wykazu Prac Legislacyjnych Rady Ministrów. Po uzyskaniu wpisu zwrócimy się z prośbą o opinię ministerstw oraz przeprowadzimy konsultacje społeczne" - dodało ministerstwo. 

Resort kultury nie wskazał jednak konkretnej daty. Prace nad projektem nowej ustawy najprawdopodobniej potrwają do przyszłego roku. Oznacza to, że likwidacja abonamentu nastąpi najwcześniej w 2026 r. 

Sebastian Tałach