Aktywa inwestorów amerykańskich w Polsce są warte ponad 200 mld zł

Aktywa inwestorów amerykańskich działających w Polsce przekraczają wartość 200 mld zł, ponad połowa amerykańskich inwestycji jest związana z przemysłem - mówi PAP prof. Eliza Przeździecka ze Szkoły Głównej Handlowej oraz Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce.

Autorka raportu "30 lat inwestycji amerykańskich w Polsce" zaznaczyła, że Polska jest uważana przez przedsiębiorców ze Stanów Zjednoczonych za atrakcyjny rynek lokowania kapitału.

"Nasz kraj jako wiodąca gospodarka UE, dotychczas o względnie wysokiej stabilnej stopie wzrostu PKB i centralnym położeniu w Europie, z odpowiednimi zasobami konkurencyjnej kosztowo, wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, stanowi bezpieczne i stabilne miejsce lokalizacji i rozwoju biznesu" - powiedziała.

Zwróciła uwagę na wzrost w ostatnich latach aktywności inwestorów amerykańskich w porównaniu do innych inwestorów zagranicznych w naszym kraju. "W latach 2010-2018 inwestycje amerykańskie wzrastały półtora raza szybciej niż inne zagraniczne" - przypomniała.

Zdaniem ekspertki "poparcie dla możliwości dalszego wzrostu i rozwoju" widać w tym, że duża część wszystkich inwestycji przedsiębiorców zza oceanu pochodzi od istniejących firm - są to tzw. reinwestycje.

"Firmy chcą się rozwijać i zostawiają efekty prowadzonej działalności w naszym kraju, tworząc nowe miejsca pracy i rozwijając działalność o nowe funkcje" - zaznaczyła.

Przeździecka uważa, że pozycja firm ze Stanów Zjednoczonych w naszym kraju to efekt "długiej historii inwestycji i rozwoju biznesu amerykańskiego w Polsce". Według niej, w tym kontekście ważna jest nie tylko wartość inwestycji, ale i aktywa, czyli całkowite zasoby majątkowe.

"Wartość aktywów inwestorów zza oceanu działających w Polsce to obecnie ponad 200 mld zł, co przekłada się na ponad 300 tys. miejsc pracy, z uwzględnieniem sieci franczyzowych i łańcuchów dostaw" - wyliczyła. Dodała, że w ostatnich pięciu latach zatrudnienie wzrosło o jedną czwartą.

Ekspertka zwróciła też uwagę na zmianę charakteru amerykańskich inwestycji. Na początku lat 90. chłonny rynek zbytu, wiele przedsiębiorstw państwowych wymagających reprywatyzacji, a także potrzeby finansowe rozwijającego się biznesu sprawiły, że naszym krajem zainteresowały się największe firmy amerykańskie.

"Druga połowa lat 90. XX wieku i pierwsza dekada obecnego stulecia to okres przyspieszonego rozwoju Polski, a także wzmożonej aktywności firm zza oceanu na naszym rynku" - wyjaśniła. Istniejące fabryki rozbudowały się dzięki reinwestycjom, a produkcja odtwórcza i imitująca, bazująca na technologii amerykańskiej, była stopniowo zastępowana przez procesy produkcyjne, do których know-how tworzy się w Polsce.

Np. inwestycje w usługach, jak podkreśliła Przeździecka, widać w szczególności w branży IT i sektorze usług biznesowych. Ich rozwój jest przede wszystkim efektem przenoszenia elementów łańcuchów wartości dotyczących takich procesów jak badania i rozwój, prace inżynieryjne, software development. W Polsce powstają centra świadczące szereg usług na rzecz sieci przedsiębiorstw we własnej grupie kapitałowej: centra usług wspólnych, centra B+R, inżynieryjne; ale też wyspecjalizowani usługodawcy BPO (business process outsourcing) - wyjaśniła.

Według rozmówczyni PAP, wśród firm z branży usług biznesowych, przedsiębiorstwa z udziałem kapitału amerykańskiego stanowią obecnie największą grupę pracodawców w Polsce.

"Zatrudniają w usługach biznesowych więcej niż firmy polskie" - wskazała. Powołała się na dane ABSL, z których wynika, że w ciągu ostatnich pięciu lat wzrost ten wyniósł 63 proc.

Amerykańskie inwestycje w Polsce obejmują obecnie szereg kluczowych branż: od przemysłu lotniczego, poprzez komponenty motoryzacyjne, usługi IT, usługi biznesowe, nieruchomości i towary konsumpcyjne - wyliczyła. Firmy z USA prowadzą też badania i rozwój, np. w dziedzinie IT, cyberbezpieczeństwa, biotechnologii, lotnictwa i materiałów.  "Ponad połowa amerykańskich inwestycji w Polsce związana jest obecnie z przemysłem, przy średniej wśród inwestorów zagranicznych na poziomie 38 proc., a lokalizacja fabryk dotyczy całego kraju" - zauważyła Przeździecka. Z przytoczonych przez nią danych AmCham wynika, że 70 proc. inwestycji i 77 proc. miejsc pracy w przemyśle znajduje się poza województwem mazowieckim.

Według Przeździeckiej rynek amerykański jest też coraz ważniejszym kierunkiem ekspansji eksportowej polskich producentów. "Ostatnie dane wskazują, że USA to 8. rynek zbytu dla polskich towarów oraz 3. kraj świadczenia usług" - wskazała. W latach 2018-2019 polski eksport do Stanów Zjednoczonych, jak podał GUS, zwiększył się o 12 proc., a do pozostałych krajów średnio o 6,5 proc.

Biorący udział w spotkaniu prezes Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce Tony Housh, zaznaczył, że Polska jest bardzo atrakcyjnym miejscem do prowadzenia biznesu i wyraził nadzieję, że proces inwestycji amerykańskich firm "jeszcze przyśpieszy". Dodał, że swoistego rodzaju sprawdzianem dla przedsiębiorców okazała się pandemia, która pokazała jak wiele spraw biznesowych można załatwić zdalnie.

Według raportu przygotowanego przez KPMG inwestycje firm z kapitałem amerykańskim odpowiadają za 11 proc., wartości wszystkich inwestycji zagranicznych w Polsce a wartość zainwestowanego przez nie kapitału szacuje się na ok. 62,7 mld dol. Zaznaczono, że amerykańskie inwestycje powstają zarówno ze strumienia reinwestycji jak i nowo napływającego kapitału. Z danych KPMG wynika, że w amerykańskich firmach powstało ok. 300 tys. miejsc pracy.

W Polsce od lat z powodzeniem działają amerykańskie giganty z sektora technologicznego i IT. To między innymi Google, Microsoft, Cisco, Dell, Intel, Motorola, Worldpress czy istniejący nieomalże od 30 lat w Polsce- IBM. Firmy te tworzą w Polsce centra badawczo-rozwojowe, a ich obecność wpływa pozytywnie na poziom zaawansowania technologicznego otoczenia. Microsoft współpracuje w 6000 tys. polskich firm - głównie z sektora MŚP. Dobrym przykładem współdziałania amerykańskich firm w tej sferze może być Centrum Innowacji Microsoft - otworzone w Poznaniu we współpracy z Politechniką Poznańską oraz Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym czy Google for Startups Campus w Warszawie. Z kolei Microsoft i Google są strategicznymi partnerami technologicznymi w projekcie Chmury Krajowej, która dzięki dostarczeniu na polski rynek potencjału jaki oferują zaawansowane technologie chmury obliczeniowej w biznesie ma szansę znacząco przyśpieszyć cyfrową transformacje polskiej gospodarki.

Dwustronna współpraca gospodarcza między Polską a USA stale się się rozwija. W 2019 r według wstępnych danych GUS. Stany Zjednoczone były 8. partnerem gospodarczym Polski pod względem importu (trzecim po Chinach i Rosji wśród krajów pozaeuropejskich). Pod względem eksportu USA były ósmym partnerem Polski (drugim po Rosji wśród krajów pozaeuropejskich). W 2019 r. eksport towarów do USA wzrósł o 4,3% (r/r), do prawie 7,6 mld USD, a import o 10,7%, do 8,5 mld USD (obrót 16,1 mld USD był rekordowy pod względem relacji z USA). Według wstępnych danych za pierwsze V miesiące 2020 r. eksport z Polski do USA wyniósł ponad 3 mld USD , import osiągnął prawie 3,5 mld zł. USD.

W Specjalnych Stref Ekonomicznych/Polskiej Strefy Inwestycji obecnie aktywnych pozostaje 100 amerykańskich inwestycji, o łącznej wartości 7,2 mld PLN i z 10 740 zadeklarowanymi nowymi miejscami pracy.

Największym zainteresowaniem wśród inwestorów amerykańskich cieszy sią Katowicka i Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna z odpowiednio 37 i 20 inwestycjami. Pod względem nakładów inwestycyjnych najwięcej amerykańskich przedsiębiorcy zadeklarowali w Katowickiej SSE (3,15 mld PLN) oraz Łódzkiej SSE (1,0 mld PLN). Natomiast pod względem nowych miejsc pracy przedsiębiorcy z USA najwięcej deklarowali utworzyć w Katowickiej SSE (4 707 miejsc) oraz w Wałbrzyskiej SSE (3 658 miejsc).