Co dalej z budową terminala w Świnoujściu? Sąd ogłosił decyzję

W poniedziałek (4 sierpnia) WSA ogłosił orzeczenie w sprawie zaskarżonej przed dwie organizacje ekologiczne decyzji określającej środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia pn. "Budowa Terminala Kontenerowego w Porcie Zewnętrznym w Świnoujściu". 

Na złożony w marcu tego roku wniosek niemieckiej organizacji Lebensraum Vorpommern z wyspy Uznam oraz stowarzyszenia Zielone Wyspy Świnoujście WSA wstrzymał wykonanie decyzji środowiskowej dotyczącej budowy terminala w Świnoujściu. Rozprawa w tej sprawie odbyła się 21 lipca, jednak sąd odroczył termin ogłoszenia orzeczenia z uwagi na zawiły charakter sprawy.

W poniedziałek przed południem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, ogłaszając decyzję, poinformował, że oddalił skargi na decyzję środowiskową Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) dla terminala kontenerowego w Świnoujściu złożone przez organizacje ekologiczne z Polski i Niemiec.

Sędzia WSA Anita Wielopolska wskazała w sentencji, że po analizie obszernego materiału dowodowego sąd doszedł do przekonania, że Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska w żaden sposób nie uchybił obowiązującym przepisom. "Przeprowadził niezbędne uzgodnienia z organami, otrzymał stosowne opinie, rozpoznał wszystkie zarzuty, które zostały wniesione w odwołaniach" - zaznaczyła. 

Sędzia zwróciła również uwagę, że GDOŚ przeanalizował i odniósł się do wszystkich zarzutów podniesionych przez niemiecką organizację, zaś inwestor, czyli Zarząd Portów Szczecin i Świnoujście został wezwany do uzupełnienia raportu środowiskowego i spełnił ten obowiązek. - Trzeba podkreślić, że wbrew temu co twierdzi niemieckie stowarzyszenie, ich uwagi i sugestie zostały uwzględnione. Były przeprowadzone konsultacje, w tym również transgraniczne i zostały one zakończone protokołem, do którego włączone zostały wszystkie ustalenia - powiedziała sędzia Wielopolska. 

Dodała, że nie było jakichkolwiek podstaw do uchylenia decyzji środowiskowej GDOŚ. - W ocenie sądu decyzja była prawidłowa i nie ma żadnych powodów, by ją wyeliminować z obrotu prawnego - podsumowała.

- Wygraliśmy z niemiecką organizacją w sądzie. Decyzja środowiskowa dla terminala kontenerowego w Świnoujściu została utrzymana w mocy. Realizacja całej inwestycji, tak jak do tej pory, będzie przebiegać zgodnie z planem - zapewnił Arkadiusz Marchewka, wiceminister infrastruktury odpowiedzialny za gospodarkę morską, w nagraniu zamieszczonym w mediach społecznościowych po ogłoszeniu decyzji przez WSA.

- Budowa terminala jest dla naszego rządu priorytetowa. Tak jak już wielokrotnie mówiłem, nikt nam tej inwestycji nie zatrzyma - dodał Marchewka. W ocenie resortu nowe możliwości portu sprawią, że konkurencyjność Polski na Bałtyku zdecydowanie wzrośnie. - Do Świnoujścia będą przypływać największe kontenerowce świata, a co za tym idzie, będziemy przyjmować coraz większą część rynku transportowego w całym regionie - ocenił wiceminister resortu infrastruktury. 

Prezes Portów Szczecin-Świnoujście Jarosław Siergiej wyraził zadowolenie z orzeczenia sądu. - Inwestycja będzie realizowana. Taki był plan od samego początku. Można budować i to będzie robione - powiedział po rozprawie.

Budowa głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu, w formie tzw. portu zewnętrznego, to jeden z największych projektów polskiej gospodarki morskiej. Inwestorem jest Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, a przedsięwzięcie koordynuje Ministerstwo Infrastruktury. Zgodnie z planem terminal ma zostać zbudowany do 2029 roku.

Skarga do WSA na decyzję środowiskową wydaną przez GDOŚ była kolejnym etapem sądowej batalii o lokalizację i warunki budowy portu zewnętrznego w Świnoujściu, który ma obsługiwać wielkie kontenerowce. Miasto Świnoujście w 2024 r. zaskarżyło decyzję lokalizacyjną dla terminala wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. 

Z kolei Lebensraum Vorpommern jesienią 2023 r. zaskarżyło pierwszą decyzję środowiskową wydaną przez RDOŚ w Szczecinie. Argumentowano, że nie został uwzględniony wpływ inwestycji na Bałtyk i obszary chronione morza. W postępowaniu odwoławczym prowadzonym przez GDOŚ w 2024 r. ZMPSiŚ musiał uzupełnić dokumentację. 

W lutym tego roku GDOŚ wydała decyzję środowiskową, która znów została zaskarżona przez niemiecką organizację ekologiczną. Wiceminister Marchewka w rozmowie z PAP zwracał uwagę, że Lebensraum Vorpommern napisała m.in. o zagrożeniach związanych z niewybuchami zalegającymi na dnie Bałtyku. Ostrzegała też przed bronią chemiczną z czasów II wojny światowej. "Obszar planowanej inwestycji został zbadany. Gdyby odkryte zostały jeszcze jakieś niewybuchy, to oczywiście zajmie się nimi nasza Marynarka Wojenna. Argumenty podnoszone przez stronę skarżącą uważam za absurdalne" - odpierał zarzuty Marchewka.

"Nie jesteśmy zaskoczeni skargami, odwołaniami. Zdajemy sobie sprawę, że toczymy batalię z przeciwnikiem rozwoju naszych portów" - podkreślał Marchewka. Pytany, kto jest tym przeciwnikiem, powołał się na doniesienia niemieckich mediów, w których Świnoujście jest określane jako groźna konkurencja. Przypomniał, że z roku na rok rosną przeładunki kontenerów w polskich portach. W ubiegłym roku przekroczyły 3,3 mln TEU. Wartość naliczonych w portach podatków (cło, akcyza, VAT) sięgnęła 56 mld zł, w tym 40 mld zł Porcie Gdańsk, gdzie znajduje się największy na Bałtyku terminal kontenerowy. Z kolei w lutym premier Donald Tusk zapowiedział, że do 2030 r. przeładunki kontenerowe wzrosną trzykrotnie - do ok. 10 mln TEU. 

Wbicie łopaty pod drogę techniczną planowane jest na przełomie trzeciego i czwartego kwartału tego roku. Port kontenerowy w Świnoujściu ma kosztować ok. 2,5 mld zł, a związana z nim infrastruktura morska ok. 10 mld zł. Zaprojektowany został do obsługi największych statków transoceanicznych (do 400 m), które wpływają na Bałtyk. 

Nowy tor podejściowy do Świnoujścia (zadanie realizowane przez Urząd Morski w Szczecinie) zaplanowano na 65 km, przy 17 m głębokości. Terminal, przy którym będą mogły cumować jednocześnie dwa kontenerowce, ma wybudować konsorcjum firm z Kataru i Belgii.