Drugi nabór programu "Infrastruktura i środowisko"

W pierwszym, zakończonym w końcu maja konkursie samorządy zgłosiły 96 wniosków wartości blisko 5,3 mld zł. Trwa ocena projektów. Kolejne konkursy będą ogłaszane także we wrześniu i w grudniu.

W sumie w ramach programu do wydania na cele związane z ochroną środowiska jest ponad 4,8 mld euro, czyli 18 proc. wszystkich środków w ramach "Infrastruktury i środowiska".

Działania w zakresie naboru i oceny złożonych wniosków były jednym z tematów zakończonego w piątek w Promnicach k. Tychów posiedzenia Konwentu Prezesów Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Fundusze - narodowy i wojewódzkie - zajmują się obsługą unijnych wniosków. Do ich zadań należy m.in. przekazywanie środków z UE, rozliczanie i nadzorowanie realizacji inwestycji oraz udzielanie niskooprocentowanych pożyczek. Bez tych krajowych pieniędzy nie byłoby mowy o europejskich dotacjach.

Jak mówił w piątek w Promnicach wiceminister rozwoju regionalnego, Janusz Mikuła, resort kładzie nacisk na to, aby projekty, których dotyczą złożone wnioski, były przygotowane w stopniu zaawansowanym, przynajmniej w 40 proc. jeśli chodzi o niezbędne zezwolenia i dokumenty.

-Projekty powinny być tak przygotowane, aby krótko po podpisaniu umowy można było wejść na plac budowy (...). Wszystkie inwestycje, nawet te największe, powinny być gotowe w ciągu 2-2,5 roku - mówił wiceminister, zaznaczając, że zawarte w umowach harmonogramy realizacji nie mogą być fikcją.

Przypomniał, że tzw. preumowy dotyczące już wybranych projektów powinny być zawarte do końca lipca, a w wyjątkowych wypadkach w sierpniu. Brak preumowy w ciągu pół roku będzie oznaczać skreślenie danego projektu z tzw. listy indykatywnej, a w konsekwencji brak środków na jego realizację.

Złożone dotychczas wnioski dotyczą głównie projektów budowy nowoczesnych oczyszczalni ścieków, kanalizacji oraz racjonalizacji gospodarki odpadami w poszczególnych gminach.

Najwięcej wniosków (17 na kwotę ponad 2,5 mld zł) wpłynęło do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jeden z tych projektów przekazano do WFOŚ w Katowicach.

Spośród funduszy wojewódzkich najwięcej projektów złożono w Katowicach (10 wartości ponad 486,2 mln zł), Gdańsku (10 na 430, 2 mln zł), Krakowie (8 na 415,1 mln zł), Poznaniu (6 na 246,5 mln zł) i Warszawie (10 na kwotę 219 mln zł). W funduszach w Opolu i Kielcach nie zgłoszono ani jednego wniosku, we Wrocławiu jeden.

Mikuła ocenił, że niezgodność polskiego prawa w zakresie ocen oddziaływania na środowisko z przepisami unijnymi, na co zwracała uwagę Komisja Europejska, nie jest już przeszkodą w zawieraniu umów i realizacji projektów środowiskowych. Do czasu nowelizacji stosownej ustawy, co ma nastąpić jeszcze w tym roku, obowiązują w tym zakresie wytyczne, ogłoszone przez resort rozwoju regionalnego.

Inwestycje realizowane ze środków programu "Infrastruktura i środowisko" mają prowadzić do spełnienia przez Polskę wymogów ekologicznych, wskazanych w traktacie akcesyjnym. Chodzi m.in. o wskaźnik oczyszczania ścieków komunalnych. W Polsce do oczyszczalni trafiają ścieki 57 proc. mieszkańców, we wiodących krajach Unii - 90 proc.

Polska odbiega także od unijnych norm w gospodarce odpadami. Chodzi przede wszystkim o skalę i sposoby utylizacji odpadów oraz stopień ich recyklingu i gospodarczego wykorzystania. Niespełnienie unijnych norm środowiskowych po 2015 roku może oznaczać dotkliwe kary finansowe.

Podczas dwudniowych obrad w Promnicach prezesi WFOŚ z całej Polski rozmawiali także m.in. o współpracy funduszy z bankami oraz założeniach do strategii komunikacji zewnętrznej w ramach systemu funduszy ochrony środowiska. Dyskutowano również o wspólnej strategii działania NFOŚiGW i funduszy wojewódzkich na lata 2009- 2012.