Za co można dostać odszkodowanie? Kiedy się nie należy?

Odszkodowanie to świadczenie o charakterze finansowym, którego celem jest naprawienie szkody majątkowej. Jak wynika z art. 361 Kodeksu cywilnego: "naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono".

Czym się różni odszkodowanie od zadośćuczynienia? Jak już zostało wcześniej wspomniane - odszkodowanie dotyczy rekompensaty za szkody majątkowe, czyli takie szkody, których wartość można wyrazić w pieniądzu (koszty lub straty związane z danym zdarzeniem). Jeśli chodzi o zadośćuczynienie, to tutaj rekompensata jest dokonywana w związku ze szkodami niematerialnymi - niemającymi wymiaru finansowego. Mogą to być krzywdy moralne czy ból fizyczny bądź psychiczny.

W niektórych przypadkach odszkodowanie może nie zostać wypłacone osobie poszkodowanej. Jeśli szkoda powstała w wyniku zdarzenia komunikacyjnego, to wówczas odszkodowanie nie zostanie wypłacone między innymi wtedy, gdy:

• szkoda została spowodowana umyślnie przez ubezpieczonego bądź gdy ten był pod wpływem alkoholu lub narkotyków, lub gdy uciekł z miejsca wypadku; 
• szkoda powstała w okresie karencji; 
• naruszono warunki umowy (na przykład zatajono ważne informacje); 
• polisa nie obejmuje danego typu szkody. 

Wybierając ubezpieczenie, warto dokładnie zapoznać się ze szczegółami dotyczącymi umowy. Mogą się one różnić w zależności od konkretnego ubezpieczyciela.

Warto również zwrócić uwagę na sytuację, w której odszkodowanie dotyczyłoby wypadku w trakcie pracy. Taka rekompensata może nie być wypłacona między innymi wtedy, gdy zdarzenie wynikało z wyłącznej winy pracownika (na przykład z powodu umyślnych naruszeń zasad BHP) lub gdy pracownik był pod wpływem środków odurzających.

Istnieje wiele sytuacji, w których możliwe jest otrzymanie odszkodowania. Prawdopodobnie jedną z najczęstszych jest wypadek komunikacyjny. Wówczas osoba poszkodowana może ubiegać się o rekompensatę z tytułu szkód materialnych (na przykład uszkodzenia pojazdu). Tego rodzaju odszkodowanie jest wypłacane z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku. Odszkodowanie może dotyczyć również szkód związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej czy szkód powstałych między innymi w wyniku wypadku w pracy bądź błędu medycznego.

A za co można dostać największe odszkodowanie? Przeważnie najwyższe odszkodowania są wypłacane w związku z różnego rodzaju wypadkami - wówczas rekompensata obejmuje między innymi rzeczywiste straty (na przykład koszty leczenia) czy utracone korzyści (takie jak na przykład zmniejszenie lub utrata zarobków).

Nie zapominajmy, że w wielu sprawach sądy orzekają o przyznaniu zarówno odszkodowania, jak i zadośćuczynienia. W przypadku ciężkiego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu wynikającego z wypadku komunikacyjnego lub błędu medycznego kwota łącznej rekompensaty nierzadko sięga kilkuset tysięcy złotych.