Firmy farmaceutyczne oceniają ustawę refundacyjną po roku jej funkcjonowania

Po wprowadzeniu nowych regulacji większość firm farmaceutycznych odczuła spadki przychodów ze sprzedaży leków refundowanych, a 85 proc. z nich musiało podjąć kosztowne działania dostosowawcze prowadzące do zmiany modelu biznesowego w firmie.

Jak wynika z raportu KPMG, przedsiębiorcy widzą potrzebę uporządkowania przepisów prawa i pozytywnie oceniają kierunek zmian wyznaczony przez ustawę refundacyjną, promujący większą odpowiedzialność za wydawanie pieniędzy Narodowego Funduszu Zdrowia, jednak krytycznie oceniają sposób ich wprowadzenia. Co trzecia firma z branży farmaceutycznej zgadza się ze stwierdzeniem, że ustawa refundacyjna przyczyniła się do zwiększenia przejrzystości przepisów, natomiast 68 proc. firm wskazuje, że nie wpłynęła ona na poprawę transparentności regulacji. 87 proc. firm zwraca uwagę na brak wystarczającej pomocy ze strony Ministerstwa Zdrowia przy wyjaśnieniu wątpliwości dotyczących stosowania nowego prawa.

Firmy farmaceutyczne mają problemy z interpretacją nowych przepisów i uważają, że tak rewolucyjne dla branży zmiany w prawie weszły w życie bez niezbędnej dyskusji nad ich skutkami. Wątpliwości interpretacyjne są wskazywane jako największy mankament nowej ustawy, a doprecyzowanie przepisów pojawia się jako najczęstszy postulat zmian - mówi Marcin Rudnicki, Partner w Dziale Doradztwa Podatkowego w KPMG w Polsce.

Zdaniem przedstawicieli firm farmaceutycznych niejasne pozostają kryteria decyzji o objęciu danego leku refundacją, a mechanizmy wprowadzone przez ustawę nie promują leków innowacyjnych.

Narodowy Fundusz Zdrowia głównym beneficjatem ustawy refundacyjnej

Jak wynika z raportu KPMG, większość firm farmaceutycznych uważa, że ustawa refundacyjna przysłużyła się Narodowemu Funduszowi Zdrowia, ale nie wpłynęła dobrze na sytuację pacjentów, hurtowników, dystrybutorów i producentów leków. Blisko 75 proc. firm określiło wpływ ustawy na hurtowników jako niekorzystny, przy czym ponad połowa z nich określiła go jako bardzo niekorzystny. W przypadku pacjentów, dystrybutorów oraz producentów przeważała odpowiedź o raczej niekorzystnym wpływie. Inaczej oceniany jest wpływ ustawy refundacyjnej na sytuację NFZ - 84 proc. firm farmaceutycznych uznało go za raczej korzystny lub bardzo korzystny.

Badanie KPMG wykazało, że zdaniem większości firm farmaceutycznych wprowadzenie sztywnych cen i marż negatywnie wpłynęło na ich działalność. Takie opinie przeważają w grupie hurtowników (72 proc.). Przy tym 80 proc. hurtowników obniżyło poziom marż w pierwszym kwartale 2012 roku w stosunku do analogicznego okresu roku 2011. W przypadku dystrybutorów oraz producentów leków na niekorzystne skutki wprowadzenia sztywnych cen i marż wskazało blisko 60 proc. badanych. W odniesieniu do grup limitowych zbadano wpływ zmian z perspektywy producentów oraz dystrybutorów - odpowiednio 73 proc. i 46 proc. z nich uważa go za niekorzystny. Pozytywnie wpływ omawianej regulacji na swoją działalność ocenia niewielu producentów i dystrybutorów leków (w obu grupach 4 proc. respondentów).

Według raportu KPMG, 85 proc. firm z branży farmaceutycznej wskazało, że ustawa refundacyjna wymusiła na nich konieczność zmiany modelu biznesowego. 56 proc. badanych firm podjęła lub planuje podjęcie działań w zakresie zmian w swojej strukturze lub procesach w celu adaptacji do nowych przepisów. Ponad ? firm wskazuje zaś, że proces przystosowania do nowego prawa generuje istotne koszty dla przedsiębiorstwa. Są to najczęściej koszty związane z koniecznością zapewnienia obsługi prawnej w większym wymiarze, usługami informatycznymi, zaangażowaniem dodatkowych sił i środków w analizę dynamicznie zmieniającej się sytuacji rynkowej oraz dostosowywanie zasad współpracy z kontrahentami do aktualnego statusu refundacyjnego leków.

Zdecydowana większość przedsiębiorców z branży farmaceutycznej (65 proc. hurtowników, 59 proc. dystrybutorów, 79 proc. producentów) odnotowała spadek przychodów ze sprzedaży leków refundowanych w pierwszym kwartale 2012 roku w porównaniu z analogicznym okresem roku 2011. Po pierwszym półroczu sytuacja poprawiła się w przypadku dystrybutorów i producentów leków (liczba firm sygnalizujących spadek przychodów zmniejszyła się odpowiednio o 15 i 14 punktów procentowych), a pogorszyła się w przypadku hurtowników (odsetek firm sygnalizujących spadek przychodów wzrósł do 68 proc.). Według szacunków na 2012 rok spadek przychodów najczęściej zanotują firmy z grupy hurtowników (73 proc.) oraz producentów leków (65 proc.). Spadków przychodów w skali całego roku spodziewa się nieco ponad 40 proc. dystrybutorów, natomiast mniej niż co trzeci z nich prognozuje wzrost przychodów ze sprzedaży leków refundowanych.

Z wypowiedzi przedsiębiorców wynikają postulaty modyfikacji obowiązujących przepisów. Dotyczą one między innymi uregulowania kwestii zmiany i przedłużenia decyzji refundacyjnych oraz doprecyzowania przepisów o stosowaniu cen urzędowych. Propozycje obejmują również doprecyzowanie zasad tworzenia grup limitowych i sposobu ustalania podstawy limitu, a także ogłaszanie kolejnych obwieszczeń z cenami leków na co najmniej dwa tygodnie przed ich wejściem w życie - wyjaśnia Magdalena Przygodzka, starszy menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego w KPMG w Polsce.

Zdaniem badanych przedsiębiorców, potrzebne jest także doprecyzowanie przepisów o niedozwolonych korzyściach i uregulowanie kwestii eksportu równoległego. Postulowane zmiany obejmują również zmianę przepisu o reklamie aptek w ten sposób by możliwe było przekazywanie przez apteki informacji do pacjentów.

- - - - - -

Raport KPMG "Opinie firm farmaceutycznych dotyczące nowej ustawy refundacyjnej" jest pierwszą na rynku publikacją pokazującą skutki wprowadzenia ustawy refundacyjnej z punktu widzenia przedsiębiorców. Raport prezentuje wyniki z badania ankietowego przeprowadzonego w drugiej połowie 2012 roku przez firmę badawcza PMR metodą CATI (Computer Assisted Telephone Interview). Łącznie przeprowadzono 82 wywiady z kierownikami wyższego szczebla w firmach farmaceutycznych. W analizie uwzględniono profil działalności firm, tym samym badanych podzielono na trzy grupy: producentów leków (32 proc.), dystrybutorów z grupy kapitałowej producenta (32 proc.) oraz niezależnych hurtowników (36 proc.).

KPMG to międzynarodowa sieć firm świadczących usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego i doradztwa gospodarczego. KPMG zatrudnia ponad 152 000 pracowników w 156 krajach. Niezależne firmy członkowskie sieci KPMG są stowarzyszone z KPMG International Cooperative ("KPMG International"), podmiotem prawa szwajcarskiego. Każda z firm KPMG posiada odrębną osobowość prawną. W Polsce KPMG działa od 1990 roku. Obecnie zatrudnia ponad 1200 osób w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi.

Pobierz darmowy: PIT 2012