GUS podał dane o cenach towarów i usług konsumpcyjnych w marcu

Wcześniej, w publikacji flash GUS podał, że w marcu ceny spadły o 0,9 proc. rdr i wzrosły o 0,1 proc. mdm.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2016 r., w stosunku do poprzedniego miesiąca, wzrosły o 0,1% (w tym towarów - o 0,3%, przy spadku cen usług - o 0,3%).

W poszczególnych grupach towarów i usług konsumpcyjnych odnotowano zróżnicowaną dynamikę cen. Największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały w tym okresie wyższe ceny odzieży i obuwia (o 1,8%), żywności (o 0,4%), a także w zakresie transportu (o 0,8%), które podwyższyły wskaźnik odpowiednio o 0,10 p. proc., 0,09 p. proc. i 0,07 p. proc.

Niższe ceny towarów i usług związanych z rekreacją i kulturą (o 1,7%) obniżyły ten wskaźnik o 0,11 p. proc.

Ceny żywności w marcu br. w porównaniu z poprzednim miesiącem, podobnie jak w lutym br., wzrosły o 0,4%. Najbardziej podrożały cukier (o 4,3%), owoce (o 2,3%) oraz warzywa (o 1,6%). Więcej niż przed miesiącem konsumenci płacili za ryby i owoce morza (o 1,0%) oraz makarony i produkty makaronowe (o 0,6%).

Droższe niż w lutym br. było także mięso (przeciętnie o 0,1%, w tym mięso drobiowe - o 1,4%, cielęce - o 0,3%, wołowe - o 0,1%, przy spadku cen mięsa wieprzowego - o 0,3% i wędlin - o 0,2%). Ceny pieczywa pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu.

W marcu br. obniżyły się ceny mąki (o 1,5%), masła (o 1,2%) oraz tłuszczów roślinnych (o 0,5%). Mniej niż w lutym br. konsumenci płacili za artykuły w grupie "mleko, sery, jaja" (przeciętnie o 0,2%, w tym za jaja - o 1,1%, mleko - o 0,3%, przy utrzymujących się na poziomie notowanym w lutym br. cenach serów i twarogów oraz wzroście cen jogurtów, śmietany, napojów i deserów mlecznych - o 0,1%). Tańszy niż przed miesiącem był również ryż (o 0,2%).

Napoje bezalkoholowe potaniały w marcu br. przeciętnie o 0,1%. Tańsze niż przed miesiącem były kakao i czekolada w proszku (o 1,0%), soki owocowe i warzywne (o 0,4%), kawa oraz wody mineralne lub źródlane (po 0,2%). Więcej niż w lutym br. płacono natomiast za herbatę (o 0,8%). Zanotowano nieznaczny spadek cen napojów alkoholowych (o 0,1%). Ceny wyrobów tytoniowych pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu.

Koniec wyprzedaży kolekcji jesienno-zimowej, a także wprowadzenie na rynek nowej kolekcji wiosenno-letniej spowodowało, iż w marcu br. ceny odzieży i obuwia ukształtowały się na poziomie odpowiednio o 2,0% i 1,7% wyższym niż w lutym br.

Ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem obniżyły się w marcu br. o 0,1%.

Na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem pozostały opłaty za użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii.

Zanotowano wzrost opłat za zaopatrywanie w wodę (o 0,3%), usługi kanalizacyjne (o 0,2%) i wywóz śmieci (o 0,1%). Podniesiono opłaty za najem mieszkania (o 0,2%). Ceny nośników energii były niższe niż w lutym br. (przeciętnie o 0,2%, w tym opał i gaz - po 0,5%, przy utrzymujących się na poziomie obserwowanym w poprzednim miesiącu cenach energii elektrycznej oraz wzroście cen energii cieplnej - o 0,1%).

W marcu br. ceny towarów i usług w zakresie wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego obniżyły się o 0,2%. Tańsze niż w lutym br. były środki czyszczące i konserwujące (o 0,4%), artykuły włókiennicze (o 0,2%) oraz meble, artykuły dekoracyjne, sprzęt oświetleniowy (o 0,1%). Ceny urządzeń gospodarstwa domowego pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu. Więcej niż w lutym br. płacono natomiast za usługi związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego (o 0,2%).

W marcu br. opłaty związane ze zdrowiem utrzymały się przeciętnie na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu. Więcej należało zapłacić za usługi lekarskie (o 0,3%), stomatologiczne oraz urządzenia i sprzęt terapeutyczny (po 0,1%). Usługi szpitalne utrzymały się na poziomie obserwowanym w lutym br. Potaniały usługi sanatoryjne (o 2,8%), a także wyroby farmaceutyczne (o 0,1%).

Po obserwowanych od grudnia 2015 r. spadkach, w marcu br. wzrosły ceny w zakresie transportu (o 0,8%), głównie w wyniku podwyżek cen paliw do prywatnych środków transportu (przeciętnie o 1,3%, w tym oleju napędowego - o 3,7%, benzyny - o 1,1%, przy spadku cen gazu ciekłego - o 5,1%). W marcu br. odnotowano również wzrost opłat za usługi transportowe (o 1,1%). Mniej niż w poprzednim miesiącu płacono za samochody osobowe (o 0,2%).

Spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu br., w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku, wyniósł 0,9% (w tym towarów - o 1,6%, przy wzroście cen usług - o 0,8%).

Największy wpływ na ukształtowanie się wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych na tym poziomie miały obniżki opłat związanych z transportem (o 8,4%), niższe ceny odzieży i obuwia (o 3,5%) oraz w zakresie mieszkania (o 0,6%), które obniżyły wskaźnik odpowiednio o 0,73 p. proc., 0,19 p. proc. i 0,17 p. proc.

Wzrosty cen żywności (o 0,9%), a także w zakresie restauracji i hoteli (o 1,2%) podniosły ten wskaźnik odpowiednio o 0,20 p. proc. i 0,06 p. proc.

Poniżej poszczególne składniki wskaźnika inflacji za luty i marzec:

Główny Urząd Statystyczny potwierdził swoje wcześniejsze szacunki dotyczące deflacji. W marcu wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych był niższy niż przed rokiem o 0,9 proc. Wiele wskazuje na to, że w kolejnych miesiącach jego spadek będzie coraz mniejszy, ale pierwszych oznak inflacji możemy się spodziewać najwcześniej pod koniec roku.

Podobnie jak w 2015 r., pierwsze miesiące obecnego roku przynoszą nasilenie presji deflacyjnej. Jest ona już jednak wyraźnie słabsza. Od stycznia do marca ubiegłego roku spadek cen wynosił 1,4-1,6 proc., podczas gdy w tym roku sięga 0,8-0,9 proc. Przyczyny pozostają wciąż te same: zniżkujące notowania surowców, głównie ropy naftowej, umiarkowana dynamika wynagrodzeń i popytu ze strony konsumentów, a ostatnio także umacniający się złoty. Potwierdzają się więc skorygowane niedawno w dół prognozy inflacyjne NBP, zakładające że średnioroczna zmiana cen będzie mieścić się w przedziale od minus 0,9 do plus 0,2 proc. Na razie można przypuszczać, że bardziej prawdopodobny jest wariant, w którym w skali rocznej inflacji jednak nie zobaczymy, choć lekki wzrost wskaźnika możliwy jest w ostatnich miesiącach 2016 r.

W marcu, podobnie jak w poprzednich miesiącach największy, bo sięgający 13,4 proc. spadek miał miejsce w przypadku paliw. Mimo wzrostu notowań ropy naftowej, był on silniejszy niż w lutym, gdy wyniósł 11,3 proc. Tym razem kierowcom sprzyjało dodatkowo umocnienie się złotego wobec dolara.

Podobne były też tendencje cenowe w większości grup wydatków. Niemal w takim samym tempie jak przed miesiącem taniały odzież i obuwie, usługi związane z łącznością i utrzymaniem oraz wyposażeniem mieszkania. Niemal w identycznej jak przed miesiącem skali zwiększyły się koszty związane z edukacją (o 0,8 proc.) oraz ceny w restauracjach i hotelach (o 1,2 proc.). Warto zwrócić uwagę na znacznie większy niż w lutym wzrost cen żywności, która podrożała o 0,9 proc. (w lutym wzrost sięgał 0,4 proc.).

Roman Przasnyski

Główny Analityk GERDA BROKER

Ekonomista Piotr Bujak mówi, że spadek cen jest korzystny dla polskich rodzin. Deflacja w Polsce ma związek ze spadkiem cen surowców i żywności na światowych rynkach, a to powoduje, że sytuacja finansowa polskich gospodarstw domowych się poprawia, zwiększają się ich dochody i możliwości wydatków konsumpcyjnych.

Piotr Bujak wyjaśnia zarazem, że charakter deflacji w Polsce nie zagraża naszej gospodarce. Deflację w Polsce kształtuje spadek cen paliw i żywności, co nie jest groźne dla naszej gospodarki, przynajmniej do momentu kiedy Polska nie zostanie producentem i eksporterem ropy naftowej. Deflacja - tłumaczy ekonomista - zagraża gospodarkom tych krajów, które są nadmiernie zadłużone i mają zbyt wysoki poziom płac realnych.

Zdaniem Piotra Bujaka Polska nie ma tych problemów. Ekonomista uważa, że w Polsce spadek cen prawdopodobnie utrzyma się do 3 kwartału tego roku.

..........................................

Zgodnie z finalnymi danymi GUS inflacja CPI obniżyła się w marcu do -0,9% r/r wobec -0,8% w lutym, kształtując się nieznacznie poniżej naszej prognozy równej oczekiwaniom rynku (-0,8%) oraz zgodnie ze wstępnym odczytem. W kierunku spadku inflacji oddziaływało niższe tempo wzrostu cen paliw (-13,4% r/r w marcu wobec -11,3% w lutym), które obniżyło inflację o 0,1 pkt. proc.

Przyczyną obniżenia dynamiki cen ogółem w marcu był również spadek inflacji bazowej, która zgodnie z naszymi szacunkami wyniosła -0,2% r/r wobec -0,1% w lutym, zmniejszając inflację o 0,1 pkt. proc. Na niższą inflację bazową złożyły się niższa dynamika cen w kategorii "rekreacja i kultura" (-2,0% r/r w marcu wobec -0,5% w lutym) będąca konsekwencją m.in. wprowadzenia nowych, niższych cenników przez operatorów telewizji kablowych i satelitarnych oraz mająca przeciwny efekt wyższa dynamika cen w kategorii "odzież i obuwie" (-3,5% r/r w marcu wobec -4,5% w lutym), związana z wypuszczeniem na rynek nowej kolekcji wiosenno-letniej. W kierunku wzrostu inflacji (o 0,1 pkt. proc.) oddziaływała natomiast wyższa dynamika cen w kategorii "żywność i napoje bezalkoholowe" (0,8% r/r w marcu wobec 0,4% w lutym).

Prognozujemy, że deflacja w Polsce utrzyma się do IV kw. br. W naszej ocenie w kierunku zwiększenia inflacji oddziaływać będą wyższe dynamiki cen paliw oraz żywności, której wzrost będzie szczególnie silny pod koniec br.

Wsparcie dla takiej oceny stanowi indeks cen żywności FAO, który zwiększył się marcu br. o 1,0% m/m, sygnalizując odwrócenie trendu spadkowego światowych cen żywności (por. AGROpuls z 08.04.2016). Ceny żywności w Polsce są silnie skorelowane z cenami światowymi, co będzie w naszej ocenie oddziaływać w kierunku ich wzrostu w dalszej części br. Główne czynniki ryzyka dla naszej prognozy inflacji to kształtowanie się cen ropy na światowym rynku, warunki pogodowe, ostateczna formuła podatku od handlu detalicznego oraz ryzyko kolejnych obniżek cen nośników energii.

Dzisiejszy odczyt inflacji zgodny ze wstępnym szacunkiem jest w naszej ocenie neutralny dla złotego oraz cen polskich obligacji. Mimo pogłębienia deflacji w marcu, w świetle wypowiedzi prezesa NBP M. Belki na konferencji po ubiegłotygodniowym posiedzeniu RPP (por. MAKROpuls z 06.04.2016), widzimy ryzyko w górę dla naszego scenariusza, zgodnie z którym RPP dokona jednorazowej obniżki stóp procentowych o 50 pb w lipcu br.

Jakub Olipra

Ekonomista Credit Agricole Bank Polska S.A.