W 2020 r., sytuacja materialna gospodarstw domowych nieznacznie poprawiła się pomimo pandemii COVID-191 , która miała znaczący wpływ zwłaszcza na poziom i strukturę wydatków. Gospodarstwa domowe osiągały wyższe dochody, ale w porównaniu z rokiem poprzednim zauważalnie mniej wydawały.
Najniższym przeciętnym miesięcznym dochodem rozporządzalnym na jedną osobę w 2020 roku dysponowały gospodarstwa domowe rencistów. Ich przeciętny dochód na jedną osobę wyniósł 1522 zł i był o 20,7 proc. niższy od średniej ogólnopolskiej.
Zdaniem ekspertów, ta różnica się pogłębia, bo w 2019 roku wynosiła 17,7 proc.. W tej grupie, podobnie jak w latach poprzednich, odnotowano najwyższy udział wydatków w dochodach, które sięgają niemal 80 proc.
Wydatki zmieniały się w odpowiedzi na dynamikę pandemii i wynikające z niej ograniczenia. Poziom przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na osobę w zaokrągleniu do 1 zł wyniósł w 2020 r. 1919 zł i był realnie wyższy o 2,0 proc. (nominalnie o 5,4 proc.) od dochodu z 2019 r.
Tym samym tendencja wzrostowa dochodu rozporządzalnego została zachowana, ale jej dynamika została spowolniona. Przeciętne miesięczne wydatki na 1 osobę w gospodarstwach domowych osiągnęły w 2020 r. wartość 1210 zł i były realnie niższe o 6,5 proc. (nominalnie o 3,4 proc.) od wydatków z 2019 r.
Wydatki na towary i usługi konsumpcyjne wyniosły 1165 zł i były realnie niższe o 6,2 proc. (nominalnie o 3,0 proc.) w stosunku do 2019 r. Jednocześnie w porównaniu z 2019 r. wzrosły wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe oraz użytkowanie mieszkania i nośniki energii (które mają najwyższy udział w strukturze wydatków).
Zmiany te były uwarunkowane zmieniającą się dynamiką pandemii COVID-19 i związanymi z nią ograniczeniami.
Dochody i wydatki
W 2020 r. nadal utrzymywało się relatywnie duże zróżnicowanie przeciętnych miesięcznych dochodów i wydatków pomiędzy różnymi grupami społeczno-ekonomicznymi gospodarstw domowych. Podobnie jak w latach poprzednich, najwyższy przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę w gospodarstwach domowych (2238 zł) oraz przeciętne miesięczne wydatki (1412 zł) na osobę wystąpiły w gospodarstwach osób pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym.
W tej grupie gospodarstw domowych - w stosunku do przeciętnej dla ogółu gospodarstw domowych w Polsce - zarówno dochód, jak i wydatki były wyższe, odpowiednio o 16,6 proc. i o 16,8 proc. (w 2019 r. odpowiednio o 19,5 proc. i o 17,6 proc.).
Najniższe przeciętne wydatki na 1 osobę odnotowano natomiast w gospodarstwach domowych rolników (840 zł) i były one o 30,6 proc. niższe od średnich wydatków dla gospodarstw ogółem (w 2019 r. - niższe o 27,0 proc.).
W przypadku dochodów rozpiętość wskaźnika przeciętnych miesięcznych dochodów i wydatków według grup społeczno-ekonomicznych w odniesieniu do średniej krajowej pozostała na zbliżonym do 2019 r. poziomie i wyniosła 37,3 p. proc. (w 2019 r. - 37,2 p. proc.), zaś w przypadku wydatków wyniosła 47,4 p. proc. (wzrost o 2,8 p. proc.).
Tak jak w latach poprzednich, najwyższy udział wydatków w dochodach (78,8 proc.) i najniższą kwotę nadwyżki przeciętnych miesięcznych dochodów rozporządzalnych nad średnimi wydatkami (322 zł), odnotowano w gospodarstwach domowych rencistów.
Najniższy udział wydatków w dochodach (45,3 proc.) i największą średnią kwotę nadwyżki dochodu nad wydatkami (1014 zł) miały gospodarstwa domowe rolników.
W porównaniu z rokiem poprzednim udział wydatków w dochodach gospodarstw domowych ogółem obniżył się o 5,8 p. proc. do 63,0 proc. (w 2019 r. o 1,3 p. proc.). W 2020 r. wystąpił wzrost realnego przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego ogółem na osobę - o 2,0 proc. (w 2019 r. wzrost o 5,0 ).
Dotyczyło to większości grup społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych, poza gospodarstwami domowymi pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym, w których dochody w ujęciu realnym pozostały na podobnym poziomie (spadek o 0,1 proc.) oraz gospodarstwami domowymi rencistów (spadek o 2,6 proc.).
Najwyższy realny wzrost dochodów zanotowano w gospodarstwach domowych rolników (o 7,7 proc.), a najniższy w grupie emerytów (o 0,2 proc.).
GUS
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
