KE porozmawia z węgierskim rządem o ustawie ws. szkolnictwa wyższego

Zgodnie ze znowelizowaną we wtorek ustawą dotyczacą szkolnictwa wyższego, na Węgrzech będą mogły działać tylko te wydające dyplomy zagraniczne szkoły wyższe spoza UE, które dysponują międzypaństwową umową popierającą ich działalność. Innym warunkiem będzie posiadanie przez nie placówki edukacyjnej w kraju pochodzenia. Przeciwko ustawie, która dotknie m.in. założony przez finansistę i filantropa George'a Sorosa i prowadzący działalność edukacyjną tylko w Budapeszcie Uniwersytet Środkowoeuropejski (CEU), protestowały niedawno tysiące osób w Budapeszcie, liczni intelektualiści, w tym kilkunastu laureatów Nagrody Nobla. Rząd węgierski podkreśla, że ustawa nie ogranicza wolności akademickiej.

- Komisja Europejska analizuje ustawę dotyczącą szkolnictwa wyższego (na Węgrzech - PAP). Przewodniczący KE przedstawił sprawę jasno, że nie podoba mu się decyzja dotycząca zamknięcia Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego, i potwierdził, że KE przeanalizuje kwestie prawne związane z Węgrami w następną środę - powiedziała w piątek rzeczniczka Komisji Europejskiej Mina Andreeva.

Jak dodała, w najbliższy wtorek wiceszef KE Frans Timmermans i węgierski komisarz UE ds. edukacji Tibor Navracsics spotkają się z sekretarzem stanu odpowiedzialnym za edukację w Ministerstwie ds. Zasobów Ludzkich na Węgrzech Laszlo Palkovicsem. Tematem rozmowy będzie kwestia szkolnictwa wyższego na Węgrzech.

Navracsics, były członek rządu Viktora Orbana, skrytykował w niedzielę decyzję, która uderza w węgierską uczelnię. - Uniwersytet Środkowoeuropejski jest jedną z najważniejszych wyższych uczelni nie tylko na Węgrzech, ale także w europejskim systemie edukacji wyższej - powiedział cytowany przez portal Index.hu.

W czwartek szef kancelarii premiera Viktora Orbana, Janos Lazar powiedział, że nowa węgierska ustawa o szkolnictwie wyższym nie ogranicza wolności akademickiej, autonomii uniwersytetów ani swobody badawczej. Zapewnił, że rząd węgierski jest gotów udzielić odpowiedzi Brukseli, Waszyngtonowi i Berlinowi, które - według niego - znajdują się pod ogromną presją "George'a Sorosa i jego sieci". Jak ocenił, "stale trwa lobbing przeciwko Węgrom", ale rząd ochroni kraj także przed tymi organizacjami.

Sprawą chce zająć się również Parlament Europejski. Debata z udziałem przedstawiciela Komisji Europejskiej ma odbyć się 26 kwietnia. Sprawa przepisów skierowanych przeciwko Uniwersytetowi Środkowoeuropejskiemu w Budapeszcie wywołuje napięcie w Europejskiej Partii Ludowej (EPL), do której należy rządząca na Węgrzech partia premiera Orbana, Fidesz. O sprawie w czwartek telefonicznie rozmawiał z premierem Węgier szef frakcji Europejskiej Partii Ludowej w PE Manfred Weber.

Władze węgierskie uzasadniały konieczność nowego prawa tym, że kompleksowa kontrola wykazała nieprawidłowości i niezgodności z prawem w działalności 27 z 28 funkcjonujących na Węgrzech zagranicznych uczelni, w tym CEU.

CEU odnosząc się do zapewnień władz węgierskich, że warunki zawarte w ustawie są możliwe do spełnienia, zaznaczył w środę, że umowa międzypaństwowa to tylko jeden z warunków, a oprócz tego są inne, których realizacja wydaje się obecnie nieprawdopodobna lub bardzo mało prawdopodobna w wyznaczonym terminie.

Uczelnia odniosła się też do słów premiera Orbana, że nie jest uczciwa wobec węgierskich uczelni sytuacja, że "jest uniwersytet, który działa na Węgrzech i wydaje dwa dyplomy: węgierski i amerykański". Według CEU nie jest prawdą, by jej absolwenci otrzymywali dwa dyplomy: amerykański i węgierski po zakończeniu jednego kierunku. Uczelnia zaznaczyła, że większość jej absolwentów otrzymuje tylko dyplom amerykański, a 29 proc. także węgierski, ale muszą w tym celu zaliczyć osobny program.

Sprawdź: PROGRAM PIT 2016