Likwidacja użytkowania wieczystego. Senat zaproponował poprawki, ustawa wraca do Sejmu

W środę Senat głosował nad uchwałą w sprawie nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma umożliwić firmom, osobom fizycznym i spółdzielniom mieszkaniowym uzyskanie na własność gruntów, które mają w użytkowaniu wieczystym. 

Za podjęciem uchwały w tej sprawie głosowało 95 senatorów, nikt nie był przeciw ani nie wstrzymał się od głosu. Teraz nowela trafi ponownie pod obrady Sejmu.

Wcześniej senatorowie poparli dwie poprawki do ustawy. Jedna z nich nakazuje określonym grupom podmiotów cudzoziemskich o staranie się o zezwolenie podmiotu administracji publicznej na wykupienie nieruchomości na własność. Druga poprawka przewiduje wydłużenie okresu na złożenie wniosku o wykup nieruchomości na własność z roku do 3 lat. 

Nowelizacja przewiduje, że cena nieruchomości nabywanej przez użytkownika wieczystego będącego przedsiębiorcą będzie ustalana jako co najmniej dwudziestokrotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. W przypadku niewykorzystywania nieruchomości na działalność gospodarczą cena będzie ustalana na poziomie dwudziestokrotności dotychczasowej opłaty. 

Ponadto w ciągu roku od wejścia w życie ustawy użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz. Spod roszczenia wyłączono m.in. grunty, w stosunku do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione po 31 grudnia 1997 r., a także grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym czy parkom narodowym. 

Przy roszczeniu cena gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa wyniesie - w przypadku płatności jednorazowej - 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. W przypadku płatności ratalnej cena wyniesie równowartość 25 opłat rocznych. Samorządy będą mogły przyjąć tę samą zasadę lub negocjować cenę z nabywcą, przy czym nie będzie mogła ona przekroczyć rynkowej wartości gruntu.

Aby zapewnić zgodność przepisów z regułami zasady pomocy publicznej przyjęto, że korzyść przedsiębiorcy obejmująca różnicę między wartością rynkową gruntu i ustaloną ceną będzie mogła zostać rozliczona w ramach limitu pomocy de minimis. W przypadku gdy różnica przekroczy dostępny limit pomocy de minimis, przedsiębiorca będzie zobowiązany do uiszczenia dopłaty. 

Nowelizacja zawiera zmiany w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nimi PCC w wysokości 6 proc. ma objąć zakup co najmniej 6 mieszkań w jednej inwestycji (w jednym budynku lub kilku budynkach tworzonych na jednej nieruchomości gruntowej). Ponadto nabycie pierwszego mieszkania będzie zwolnione z podatku.

Regulacja zawiera też rozwiązania, które mają przyspieszyć rozwój społecznych agencji najmu (SAN). Są to podmioty współpracujące z gminą, które pośredniczą między właścicielami mieszkań na wynajem i osobami niemogącymi sobie pozwolić na wynajęcie mieszkania na warunkach rynkowych.

Rozszerzono katalog podmiotów, które mogą prowadzić SANy o wszystkie podmioty wymienione w ustawie o pożytku publicznym, dano możliwość wykorzystania przez SANy własnych budynków i lokali oraz ubiegania się przez te podmioty o finansowe wsparcie w ramach Funduszu Dopłat w BGK.

Jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji, dzięki temu SANy będą mogły remontować i przywracać do użytkowania lokale pozyskane z rynku, nieużytkowane ze względu na zły stan techniczny. SANy będą też mogły dzierżawić budynki niemieszkalne i przekształcać je na lokale mieszkalne.