Miał być na chwilę, jest od dwóch dekad. Tyle budżet zarabia na podatku Belki

Podatek od zysków kapitałowych - nazywany podatkiem Belki - będzie ograniczony. Obiecywała to przed wyborami Koalicja Obywatelska. Z postulatu zniesienia podatku dla oszczędności i inwestycji w kwotach nieprzekraczających 100 tysięcy złotych uczyniła nawet jeden ze swoich "stu konkretów".  

Przypomnijmy, że podatek od zysków kapitałowych jest naliczany od zysków z lokat, kont oszczędnościowych, obligacji, funduszy czy inwestycji na giełdzie. Jego stawka wynosi 19 procent. Niedawno to, że nad reformą podatku toczą się prace, potwierdził minister finansów Andrzej Domański. - W lutym bieżącego roku przedstawimy propozycję obniżenie podatku Belki - zapowiedział w piątek w rozmowie z mediami Domański. 

Zmniejszenie podatku będzie oznaczało niższe wpływy do budżetu. Będzie to problem dla gabinetu Donalda Tuska, który w 2024 roku będzie rządził krajem przy wyjątkowo dużym deficycie. W ustawie budżetowej zapisano, że deficyt budżetowy wyniesie 184 mld zł. Zmniejszanie potrzeb pożyczkowych budżetu na przyszłe lata będzie utrudnione przy obniżce jakiekolwiek podatku. 

To, jak zmienić się może skala wpływów do budżetu po reformie podatku Belki i od czego zależy wielkość tych wpływów, obrazują dane udostępnione przez resort finansów analitykowi Rafałowi Mundremu. Mundry podzielił się nimi w portalu społecznościowym X/Twitter. "Wpływy z podatku Belki w 2023 (do listopada) wyniosły 8,5 mld zł. To dwa razy więcej niż średnio w poprzednich latach. Dziękuję Ministerstwu Finansów za udostępnienie danych" - napisał analityk.  

Jak wskazał, wyższe dochody to efekt "wyższych stóp procentowych, czytaj - inflacji". To dlatego, że kiedy rosną stopy, wzrasta oprocentowanie lokat i kont. Wyższe zyski z tych form oszczędzania oznaczają wyższy podatek Belki do opłacenia. Dla porównania - w 2020 roku, kiedy stopy procentowe były wyjątkowo niskie, wpływy z podatku wynosiły 3 mld zł.

Porównanie wpływów budżetowych z podatku Rafał Mundry przedstawił na udostępnionym na X/Twitterze wykresie: 

Jak dodał analityk, od początku wprowadzenia podatku do budżetu wpłynęło z podatku od zysków kapitałowych łącznie 73 mld zł. 

Chociaż wpływy z podatku Belki będą w 2023 rekordowe, to dużo większe są dochody budżetu z innych podatków. Z CIT-u w okresie od stycznia do listopada 2023 roku rząd miał 62,8 mld zł, a z PIT-u - 79,3 mld zł. Najwięcej do budżetu trafia z VAT-u. W jedenastu miesiącach 2023 roku było to 232,3 mld zł.

Podatek od zysków kapitałowych został wprowadzony w 2002 roku. Ministrem finansów był wtedy Marek Belka, stąd do podatku przylgnęła nazwa "podatek Belki". Podatek został wprowadzony jako środek zaradczy wobec znacznej wówczas dziury budżetowej. Mimo tego, że w założeniu miał być tymczasowy, obowiązuje do dzisiaj. 

Szykują się jednak w nim zmiany - wynika z rządowych deklaracji. Jak zaznaczał ostatnio minister Domański, nie będzie to jednak całkowite zniesienie podatku od zysków kapitałowych. Wysokość daniny uzależniona będzie od osiągniętych zysków. Pytany, jakie będą progi, od których zależeć ma wysokość podatku, Domański, wskazał, że "przedstawi to po konsultacjach z zainteresowanymi grupami".