Miejsce kobiet w gospodarce

- Podejmowane tu i ówdzie próby narzucenia udziału kobiet w zarządach firm, według jakiegoś wskaźnika, nie budzą zaufania. Z czasem okazuje się, że nawet szkodzą - dodaje.

- Zamiast spektakularnych gestów, obietnic i różnorakich zapewnień, lepsze jest systematyczne budowanie klimatu sprzyjającego kobiecym karierom. To praca na lata, wymagająca stałych impulsów, wychodzących również z kręgów władzy. Czasem tym impulsem może być również nie podejmowanie żadnych działań. Przecież dziś już nikt nie próbuje wyznaczać parytetu płci w przypadku dentystów czy lekarzy rodzinnych - podkreśla stanowczo Teresa Mokrysz, właścicielka Grupy Mokate, laureatka przyznanego przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Liderek Biznesu z USA tytułu "Najbardziej Przedsiębiorczej Kobiety Świata".

Co stoi na przeszkodzie, aby udział kobiet w biznesie rósł w szybszym tempie?

- Sądzę, że jest to przede wszystkim kwestia powszechnego uświadomienia sobie barier i autentycznej woli ich eliminacji. Bariery te narosły zarówno w sferze psychiki, jak i uwarunkowań systemowych. Tkwią w nas samych i istnieją także w naszym otoczeniu. Aby zmniejszyły się lub znikły, trzeba czasu i pracy.

Ale może właśnie dlatego trzeba, na jakimś etapie, zadekretować równouprawnienie, by pomóc kobietom w przełamaniu tych barier?

- Takie działanie to nieporozumienie. Wystarczy zmienić atmosferę. Wiarą we własne siły mogą również natchnąć uczelnie, kształcące tysiące przyszłych pracownic i menedżerów. Trzeba jednak przełamać stereotyp programowy, który skłania prowadzących zajęcia do omawiania karier biznesowych, wciąż tych samych, preferujących świat pozbawiony kobiet. Absolwentki uczelni nie powinny wraz z dyplomem wynosić przeświadczenia, że pisane są im w biznesie jedynie drugoplanowe role.

Ciągle jednak mamy do czynienia z przekonaniami, że dla kobiety wkroczenie do świata biznesu oznacza pasmo wyrzeczeń i uciążliwości. Część środowisk politycznych lansuje nawet tezę, że na tej karierze - choćby i najwspanialszej - cierpi rodzina. Zatem naturalną tezą na tak zobrazowane zagrożenia jest ta, że kobiety nie powinny zbyt mocno angażować się w życie gospodarcze.

- Musimy skutecznie przełamywać te bariery. Młodsze pokolenie pań musi nabrać odwagi. Uwierzyć w swoje możliwości i w szanse. Niezależnie od uwarunkowań ze sfery psychiki, wiele barier związanych jest z prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Kariera kobiety, zwłaszcza dopiero podejmującej wyzwania, wciąż uzależniona jest od tego, jak funkcjonuje służba zdrowia, jak dostępne i sprawne są przedszkola, jakie warunki edukacji zapewnia dzieciom szkoła. Zamiast dekretować w taki czy inny sposób nasze miejsce w gospodarce czy polityce, lepiej aby administracja zajmowała się rozwiązywanie tych problemów.
Dziś, kiedy mamy możliwość spotykania się z szerszym gronie, mimo wszystko odnoszę wrażenie, że więcej sprzyja karierom pań. Wskazywałaby na to rosnąca liczba kobiet sprawdzających się w roli menedżerów czy właścicielek firm. Z moich obserwacji wynika, że na przestrzeni mijających piętnastu lat nie jest to może zjawisko masowe, ale jednak wyraźnie dostrzegalne. Pomaga też dostępność wielu dóbr i usług ułatwiających życie. Wkroczenie do świata biznesu nie musi już oznaczać pasma wyrzeczeń i uciążliwości.

Czy zatem wkraczamy już na ścieżkę wzrostu, prowadzącą do awansu zawodowego kobiet w takim wymiarze, jaki ma miejsce na przykład w Stanach Zjednoczonych?

- Tu byłabym ostrożna w optymistycznych prognozach. Uważam, że wiele nam brakuje do nadania tym zmianom charakteru trwałego trendu. Przede wszystkim, oceniając aktualne szanse młodych adeptek biznesu, dostrzegam ich zdecydowanie lepsze przygotowanie zawodowe. Zresztą nie tylko teoretyczne. Rynku nie muszą się uczyć, jego reguły mają we krwi, wyrosły wśród nich.

Media mogą pomóc w przełamywaniu stereotypów?

- Bardzo. Na poziomie lokalnym i ogólnokrajowym jest w Polsce wielka ilość przykładów, świadczących o sukcesach kobiet, nie tylko zresztą w biznesie. Trzeba je pokazywać. Przykłady działają motywująco.

Tymczasem jednak ciągle, mimo tych samych umiejętności, wiedzy i efektów, kobiety zarabiają mniej...

- Od kilku lat podejmowane są odgórne zabiegi przeciwdziałające temu zjawisku. Ale trwałą zmianę zainicjują same kobiety. Ukształtowane bez kompleksów i przekonane o swej wartości. Autentyczny biznes nie ma płci.

Podobnie jak radość z odnoszonych sukcesów?

- Tutaj bym się nie zgodziła. Kiedy kobieta osiągnie cel i zaistnieje w biznesie - moim zdaniem ma więcej satysfakcji, niż mężczyzna. Po pierwsze dlatego, że pokonała więcej przeszkód. Po drugie, że jak nikt inny potrafi docenić stworzenie czegoś nowego. Jeśli tym czymś nowym jest firma - kobieta potrafi z łatwością połączyć ten sukces z wyobrażeniem skutków, jakie rodzi on w domach pracowników. Dostrzega stabilizację i pewność bytu, jakie daje praca. To do nas przemawia. Jest naszym przywilejem i rodzajem dodatkowego wynagrodzenia. Natomiast droga wiodąca do tego celu - to zupełnie, co innego. Tam kobiecie jest trudniej.

Grupa MOKATE, obejmuje trzy przedsiębiorstwa na terenie kraju oraz trzy kolejne w Czechach, Słowacji i na Węgrzech. Pracuje w nich 1000 osób.
MOKATE pozostaje niekwestionowanym liderem na rynku cappuccino, ma bardzo wysoką pozycję na rynku naturalnych kaw rozpuszczalnych, miksów kawowych i blisko 20 proc. udział w rynku herbat.