Największe w Europie złoża "białego złota". Serbia szykuje się do otwarcia kopalni
Prezydent Serbii Aleksandar Vuczić powiedział w rozmowie z dziennikiem "Financial Times", że przygotowuje zgodę na otwarcie w kraju największej w Europie kopalni litu. Jeżeli projekt zostanie zrealizowany, może pokryć 90 proc. obecnego zapotrzebowania Europy na lit. Tym samym, brytyjsko-australijski koncern Rio Tinto, który miałby się zajmować eksploatacją tych złóż, stałby się wiodącym producentem tego surowca.
Kilka lat temu projekt eksploatacji serbskich złoż tego ważnego surowca wstrzymano po masowych protestach społecznych. Prezydent Vuczić przyznał w rozmowie z dziennikiem, że "wydaje się, że nowe gwarancje Rio Tinto i Unii Europejskiej odpowiadają na obawy Serbii dotyczące tego, czy kopalnia będzie spełniać niezbędne standardy środowiskowe".
Brytyjsko-australijski koncern Rio Tinto już w przeszłości planował eksploatację serbskich złóż litu, jednak projekt współpracy wstrzymano po masowych protestach aktywistów i społeczeństwa pod koniec 2021 r. "Plan rozwoju kopalń przewiduje zajęcie obszaru o powierzchni ponad 2 tys. ha, na którym znajduje się 28 wsi. Wiele porozumień zawartych między rządem a Rio Tinto nie zostało opublikowanych, co świadczy o braku transparentności współpracy i rodzi podejrzenia o korupcję" - napisano wówczas w uzasadnieniu petycji wzywającej do zaprzestania prac koncernu.
W styczniu 2022 r. ówczesna premierka Ana Brnabić ogłosiła wstrzymanie projektu i "zakończenie tematu Rio Tinto".
W opublikowanym w sobotę wywiadzie dla "FT" Vuczić powiedział jednak, że "jeśli wszystko potoczy się po naszej myśli, kopalnię będzie można otworzyć w 2028 r.". Agencja Reutera zauważyła, że jeśli projekt zostanie zrealizowany, może pokryć 90 proc. obecnego zapotrzebowania Europy na lit i pomóc Rio Tinto stać się wiodącym producentem tego surowca.
Lit i jego związki są wykorzystywane do produkcji m.in. wytrzymałych stopów używanych w lotnictwie, ogniw litowych i akumulatorów litowo-jonowych.
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marosz Szefczovicz powiedział w maju br., że negocjacje między Serbią i Unią Europejską w sprawie wydobycia litu w Dolinie Jadra na zachodzie kraju dobiegają końca. Przedstawiciel KE zaznaczył, że do uzgodnienia pozostają już "ostatnie przeszkody prawne".
