Najwyższa grzywna do 7,2 mln zł

Sąd będzie mógł orzec karę pozbawienia wolności od jednego miesiąca do 25 lat i dożywocie Nieletni sprawcy przestępstw częściej będą odpowiadać tak jak dorośli. Kierowcy w stanie nietrzeźwym stracą swoje samochody, a ich wizerunek zostanie opublikowany.

Sąd będzie mógł orzec karę pozbawienia wolności od jednego miesiąca do 25 lat i dożywocie  Nieletni sprawcy przestępstw częściej będą odpowiadać tak jak dorośli.  Kierowcy w stanie nietrzeźwym stracą swoje samochody, a ich wizerunek zostanie opublikowany.

Sąd będzie mógł orzec karę pozbawienia wolności od jednego miesiąca do 25 lat i dożywocie Nieletni sprawcy przestępstw częściej będą odpowiadać tak jak dorośli Kierowcy w stanie nietrzeźwym stracą swoje samochody, a ich wizerunek zostanie opublikowany. Dzisiaj parlamentarzyści rozpoczynają prace nad projektem zmian w kodeksie karnym (Dz.U. z 1997 r. nr 88, poz. 553) przygotowanym przez resort sprawiedliwości. Nowelizacja to blisko 180 przepisów.

- Zmian jest tak wiele i w tak szerokim zakresie, że nie można mówić o nowelizacji, a nowym kodeksie karnym z filozofią z poprzedniego systemu - wyjaśnia prof. Zbigniew Ćwiąkalski, karnista z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Najważniejsze zmiany to zaostrzenie kar, zwłaszcza za przestępstwo przeciwko zdrowiu i życiu. Projekt przewiduje, że zabójstwo w celu utrudnienia postępowania świadka, policjanta, prokuratora, sędziego będzie karane 25 latami pozbawienia wolności albo dożywociem. Umyślne spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała ma być zagrożone karą od pięciu do 25 lat (obecnie od roku do lat dziesięciu). Tak samo karany będzie rozbój z bronią w ręku. Sąd będzie mógł orzec zakaz przedterminowego zwolnienia, w tym wobec skazanych na dożywocie. Wzrośnie również wysokość grzywien, surowiej mają być traktowani recydywiści, trudniej uzyska się też warunkowe zawieszenie wykonania kary. Pojawią się nowe typy przestępstw i środki karne. Rozszerzy się też zakres obrony koniecznej. Jeśli napadnięty będzie się bronił i pod wpływem strachu przekroczy granice obrony koniecznej, to już prokurator będzie mógł umorzyć sprawę. Podobnie, gdy ofiara działała w obronie własnego domu czy mieszkania.

Wyniki sondażu

Te i inne zmiany, według ostatniego sondażu popiera 59 proc. Polaków. Co trzecia osoba popiera tylko niektóre z nich. Przeciwko zaostrzeniu przepisów jest tylko 12 proc. Polaków. Zupełnie inaczej jest wśród prawników. Z ankiety przeprowadzonej wśród sędziów i prokuratorów przez Instytut Nauk Prawnych tylko trzynaście z 4,5 tys. ankietowanych opowiedziało się za zaostrzeniem kodeksu karnego.

Zdaniem prof. Włodzimierza Wróbla z Uniwersytetu Jagiellońskiego nie ma potrzeby przeprowadzania gruntownych zmian i radykalnego zaostrzenia odpowiedzialności karnej.

- Obecny kodeks karny z punktu widzenia jego surowości jest wystarczający. Przestępczość spada od kilku lat. Już teraz nie jesteśmy w stanie zapewnić wykonania kary wszystkim skazanym. Polityka ministerstw będzie kosztowała sporo pieniędzy. Do więzienia trafi duża grupa ludzi, która nie powinna się tam znaleźć - wyjaśnia prof. Wróbel.

Podobnie twierdzi prof. Marian Filar z Uniwersytetu w Toruniu: - Gdyby poziom przestępczości był uzależniony od surowości kary, to ludzie nie popełnialiby przestępstw od tysiąca lat. Projekt ma charakter typowo polityczny i populistyczny. Skoro w więzieniach karę odbywa blisko dziewięćdziesiąt tysięcy sprawców, a 50 tys. czeka na obycie kary, to zaostrzanie odpowiedzialności spowoduje, że kolejka do więzienia będzie dwa razy dłuższa.

Zdaniem Anny Kozaneckiej-Żarneckiej, adwokat z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, cel przyświecający projektodawcom jest słuszny, jednak skuteczność rozwiązań wątpliwa.

- Powszechnie wiadomo, że to nie surowość kary, lecz jej nieuchronność zapobiega przestępczości, a tym samym zwiększa bezpieczeństwo obywateli - wyjaśnia Anna Kozanecka-Żarnecka.

Surowsze kary dla nieletnich

Projekt rozszerza odpowiedzialność osób, które popełniły przestępstwa po ukończeniu 15 lat. Za każdą zbrodnię (tj. czyn, którego dolna granica to trzy lata pozbawienia wolności) oraz występki, takie jak udział w bójce z następstwem ciężkiego uszkodzenia ciała lub śmierci człowieka, pozbawienie wolności ze szczególnym udręczeniem, przestępstwo stadionowe, kradzież rozbójniczą, nieletni odpowie jak dorosły.

Wyższe kary

Sądy będą miały większą swobodę i możliwość wyboru kar w przedziale od jednego miesiąca do 25 lat pozbawienia wolności. Ulegną podwyższeniu dolne progi kar pozbawienia wolności dla wielu przestępstw, przede wszystkim skierowanych przeciwko życiu i zdrowiu (np. przy zabójstwie z ośmiu do dziesięciu lat) i bezpieczeństwu komunikacji.

- Zdaniem psychologów kara nie ma charakteru resocjalizacyjnego powyżej pewnej granicy. Przykładowo, jeżeli ktoś przebywa w zakładzie karnym dwa, trzy lata, to potem dolegliwość z tym związana nie jest przez niego odczuwalna. Kara jest wtedy czystą izolacją, a nie środkiem, który ma wpłynąć na resocjalizację sprawcy - wyjaśnia prof. Ćwiąkalski.

Znacznie wzrośnie także wymiar grzywny. Górna jej granica ulegnie podwyższeniu z 360 do 720 stawek dziennych oraz z 2 tys. zł do 10 tys. zł wysokość maksymalnej stawki. Oznacza to, że najwyższa grzywna będzie mogła być orzeczona do 7,2 mln zł (dziś 720 tys. zł). Orzeczenie grzywny będzie obligatoryjne w sytuacjach, gdy sprawca dopuści się przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub korzyść taką osiągnie.

- Grzywna musi być realna. Kogo stać w Polsce na zapłacenie 7 mln kary - wskazuje prof. Włodzimierz Wróbel.

Przepadek samochodu

W zmienionym kodeksie pojawią się surowsze sankcje wobec pijanych kierowców. Sąd będzie musiał orzec przepadek samochodu prowadzonego przez sprawcę przestępstwa, jeżeli był on pod wpływem alkoholu lub środków odurzających albo uciekł. Jeżeli pojazd mechaniczny nie jest własnością kierowcy, orzeczenie będzie dotyczyć przepadku równowartości pojazdu.

Zdaniem mecenas Anny Kozaneckiej-Żarneckiej może się zdarzyć, że wyegzekwowanie orzeczenia przepadku równowartości pojazdu w rzeczywistości będzie fikcją, chociażby ze względu na stan majątkowy kierowcy, który w stanie nietrzeźwym prowadził nienależący do niego samochód.

Projekt przewiduje obowiązkową publikację wizerunków nietrzeźwych kierowców.

Karane będzie propagowanie treści pedofilskich. Nowym rozwiązaniem jest też zakaz wstępu sprawców przestępstw stadionowych na imprezy masowe. Karane będzie również posiadanie w miejscu publicznym noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu w okolicznościach wskazujących na zamiar jego użycia. Projekt wprowadza także przestępstwo kradzieży kieszonkowej (zagrożone od roku do dziesięciu lat), które dotychczas było traktowane jak wykroczenie.

NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W KODEKSIE KARNYM

Granice obrony koniecznej zostaną rozszerzone Po ukończeniu 15 lat nieletni odpowie za wszystkie zbrodnie i niektóre występki na podstawie k.k. Auto stracą nietrzeźwi kierowcy, a ich zdjęcia trafią do internetu 7,2 mln zł wyniesie maksymalna wysokość grzywny Całkowity zakaz warunkowego przedterminowego zwolnienia będzie mógł orzec sąd Zakaz wstępu na imprezy masowe to nowy rodzaj kary, który zostanie wprowadzonyZaostrzenie kar za przestępstwa skierowane przeciwko życiu i zdrowiu uczyni zadość poczuciu sprawiedliwości i pozwoli na długoletnią izolację sprawców

ZBIGNIEW ZIOBRO

Obszerna nowelizacja kodeksu karnego ma zwiększyć ochronę społeczeństwa przed najpoważniejszymi przestępstwami. Zaostrzenie kar za przestępstwa skierowane przeciwko życiu i zdrowiu oraz związane z użyciem przemocy czynić będzie zadość poczuciu sprawiedliwości, ale i pozwoli na długoletnią izolację tych sprawców, których pobyt na wolności stwarza poważne zagrożenie dla społeczeństwa. Proponujemy też wprowadzenie kar krótkoterminowych oraz łagodniejszych warunków zwolnienia warunkowego dla niezdemoralizowanych sprawców drobnych przestępstw.

Zaostrzamy także przepisy o recydywie - jak bowiem wskazują badania, niewielkie grono zatwardziałych przestępców odpowiedzialnych jest za znaczną część przestępstw. Wprowadzamy możliwość orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia.

Proponujemy także wprowadzenie nowych typów przestępstw. Przestępstwem stanie się podstępne zwabianie dzieci przez internet, kradzież kieszonkowa będzie zawsze przestępstwem, niezależnie od wartości skradzionego mienia, przestępstwem staną się także liczne zachowania związane z burdami na stadionach.

Rozszerzeniu ulegają uprawnienia osoby broniącej się przed napadem. Stworzony zostanie fundusz pomocy ofiarom przestępstw, który ma finansować pomoc na rzecz ofiar. W pierwszej tak kompleksowej nowelizacji kodeksu karnego poprawiamy także błędy kodeksu karnego z 1997 roku. Praktyka pokazała, że liczne jego przepisy są wadliwe merytorycznie i legislacyjnie. Kodeks karny podlegał 22 nowelizacjom, w wyniku których zmianie uległa jedna czwarta jego pierwotnego tekstu, co dobitnie świadczy o jego niskiej merytorycznej jakości.

Zaostrzanie kar w sytuacji, gdy mamy ponad 20 tys. osób więcej niż miejsc w zakładach karnych i 50 tys. wyroków niewykonanych to szczyt nieodpowiedzialności

ANDRZEJ ZOLL

Nie ma żadnych powodów, żeby generalnie zmieniać prawo karne. Nie doszło do wzrostu przestępczości, a kodeks karny z punktu widzenia jego surowości jest wystarczający. Zaostrzanie go w sytuacji, gdy mamy ponad 20 tys. osób więcej w zakładach karnych, niż jest w nich miejsc, i 50 tys. wyroków niewykonanych to jest szczyt nieodpowiedzialności.

Podstawowy błąd to wprowadzenie przepisu, który mówi o obligatoryjnym stosowaniu odpowiedzialności karnej, jeżeli sprawca był karany bądź osadzony w zakładzie poprawczym. Budzi to zastrzeżenia w związku z Konwencją o Prawach Dziecka, której Polska jest sygnatariuszem. Dzieckiem jest osoba do 18 roku życia, a art. 3 Konwencji nakazuje również sądom kierowanie się wyłącznie dobrem dziecka. Sąd musi mieć swobodę, nie może być związany normą, która dobra dziecka nie bierze pod uwagę. Kolejna rzecz to zniesienie obniżonego do 2/3 górnego progu zagrożenia karą w stosunku do nieletnich. To jest drastyczne zaostrzenie kary w stosunku do 15-letnich dzieci.

Podwyższenie zagrożeń karą spowoduje, że sąd nie będzie mógł stosować środków o charakterze nieizolacyjnym. Prowadzi to do absurdalnego efektu. Przy tej sytuacji w więziennictwie należy szukać probacyjnych środków walki z przestępczością.

Artykuł 31 ust. 3 konstytucji wskazuje na wysoką wartość wolności człowieka. Tak więc pozbawienie wolności musi być konieczne i ustawodawca musi udowodnić, że zagrożenia karą, które obowiązują, nie są wystarczające. Instytut Nauk Prawnych zorganizował ankietę wśród sędziów i prokuratorów. Odpowiedziało na nią 4,5 tys. osób. Z tego tylko 13 osób opowiedziało się za zaostrzeniem kodeksu karnego. Założenia projektu są sprzeczne z konstytucją.

Reklama

Łukasz Sobiech

Gazeta Prawna
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »