Pamiątki z wakacji mogą narazić na kłopoty. Jakich przedmiotów nie przywozić do Polski?
Wybierasz się na długo wyczekiwane wakacje w egzotycznych miejscach? Jeśli chodzi o pamiątki, postaw głównie na zdjęcia i ewentualnie lokalne wyroby. Ale tylko wtedy, gdy jesteś w stanie określić sposób ich powstania i materiały, z których są wykonane. W przeciwnym wypadku grozi ci grzywna, a nawet więzienie.
CITES to konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami — gatunkami zagrożonymi wyginięciem (również zwana konwencją waszyngtońską).
Została opracowana w celu ochrony środowiska, szczególnie enklaw, w których nadal występują dzikie zwierzęta będące pod ochroną lub zagrożone wyginięciem.
Wciąż w wielu państwach sprzedawane są jednak produkty pochodzące z ciał egzotycznych zwierząt lub fragmenty unikalnych roślin. Najczęściej na straganach, do których przyciągani są turyści poszukujący atrakcyjnych pamiątek.
Specjaliści są zdania, że oprócz narkotyków, handel zagrożonymi gatunkami jest na drugim miejscu pod względem opłacalności dla przestępców.
Do przewożenia nielegalnych przedmiotów przyczyniają się również osoby, które nie muszą być w organizacjach przestępczych. Nierzadko nieświadomi konsekwencji swojego postępowania turyści zostają zatrzymani na lotniskach w celu wyjaśnień. Za egzotyczne pamiątki grożą im grzywny, a nawet kara więzienia.
Polska zajmuje niechlubne miejsce wśród liderów tego procederu. Z danych WWF wynika, że tylko w latach 2019-2022 wykryto blisko pół miliona nielegalnych przedmiotów, które pochodzą z przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie.
Przestępstwem przeciwko przyrodzie nazywa się postępowanie, w wyniku którego zabija się lub krzywdzi dziką przyrodę. Dotyczy to zarówno zwierząt, jak i roślin. Przestępstwem przeciwko przyrodzie jest zatem kłusownictwo, przemyt, nielegalny handel, zatruwanie i nielegalne posiadanie.
Turyści przywożący egzotyczne pamiątki mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za przemyt i nielegalne posiadanie. A jeśli istnieją dowody wskazujące na to, że produkty zostały przywiezione w celu dalszego odsprzedania, również za handel.
Kara za te przestępstwa to grzywna, jak również pozbawienie wolności na okres od 3 miesięcy do nawet 5 lat.
Jedną z potężniejszych gałęzi przestępstw przeciwko przyrodzie jest produkcja pseudomedykamentów. Praktykuje się ją głównie w krajach azjatyckich i niektórych częściach Afryki.
Nie istnieją badania medyczne potwierdzające właściwości przypisywane tym preparatom. Są to jednak głęboko zakorzenione, lokalne przekonania kulturowe, z powodu których rokrocznie ginie mnóstwo zwierząt. Przykładem takich pseudomedykamentów mogą być produkty otrzymywane z kości i innych fragmentów ciała tygrysów (ich narządów wewnętrznych, gałek ocznych, zębów).
Ponieważ dzikich tygrysów w Azji pozostało na wolności jedynie niespełna 4000 osobników, zakładane są farmy tych zwierząt, na których według danych organizacji środowiskowych żyje nawet 8000 wielkich kotów. Jedynym celem ich hodowli jest pozyskiwanie części ich ciał, oczywiście poprzez zabijanie.
Nie tylko z punktu widzenia moralnego powinno to budzić oburzenie. Preparaty produkowane z ciał martwych zwierząt są sprzedawane bez jakichkolwiek wskazań medycznych, badań klinicznych. Opakowania nie informują o skutkach ubocznych, a nawet o pełnym składzie produktu.
Kupując te produkty zagrażasz przyrodzie, ale równie poważnie swojemu zdrowiu.
Okazy CITES to produkty odzwierzęce lub fragmenty egzotycznych roślin, których nie wolno sprzedawać i przewozić. Wyjątkiem są sytuacje, np. związane z działalnością naukową — jednak wtedy konieczne są stosowne dokumenty i zezwolenia.
Na wakacjach uważaj przede wszystkim na żywe rośliny i okazy zwierząt, ale również wypchane trofea czy fragmenty ciał zwierząt (kość słoniowa, róg nosorożca, biżuteria z zębów, dziobów, piór).
Absolutnie nie kupuj torebek, portfeli, pasków do spodni czy butów ze skór dzikich zwierząt, takich jak węże, warany, krokodyle, tygrysy, oceloty.
Na liście gatunków, które są objęte CITES jest 30 tysięcy pozycji. ⅓ z nich stanowią zwierzęta. Lista dostępna jest na stronach rządowych. Jeśli cokolwiek wzbudza twoje wątpliwości — po prostu zrezygnuj z zakupu.
Najlepiej z dalekich wakacji przywozić po prostu zdjęcia. Nawet najmniejsze fragmenty rafy koralowej czy pierścionek z fragmentem kości wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla przyrody. Ktoś ten kawałek rafy musiał wziąć z oryginalnego miejsca, a zwierzę zabić. Nie służy to żadnym celom, poza zarobkowymi dla wąskiej grupy ludzi.
Jednak nawet robiąc zdjęcia, powinieneś zachować czujność. Nie fotografuj się ze zwierzętami, które są w tym celu tresowane i hodowane w skandalicznych warunkach. Jeśli napotkasz w czasie pływania rozgwiazdę, rybę czy małą ośmiornicę, podziwiaj ją z odległości, ale nie wyciągaj z wody. Wiele zwierząt wodnych po takim szoku umiera.
Jeśli chcesz wspierać lokalną ludność, jedz w miejscowych restauracjach (jeśli serwują produkty legalne, a nie np. mięso tygrysa), oglądaj i płać za występy taneczne i wokalne prezentujące kulturę danych społeczności, kupuj wyroby dziewiarskie. W ten sposób będziesz odpowiedzialnym turystą, który nie musi się obawiać konsekwencji swoich wyborów.
KO
