Podatki, mieszkania, Zielony Ład. Co łączy, a co dzieli obu kandydatów?
Podatek katastralny, tanie mieszkania na wynajem, obniżenie składki zdrowotnej, podatki - w części kwestii dotyczących gospodarki kandydaci na prezydenta, którzy zmierzą się ze sobą w dogrywce, mają zupełnie inne poglądy, ale są też i takie, w których mówią jednym głosem. Sprawdzamy, czym różnią się w poglądach gospodarczych Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki.
Zgodnie z oficjalnymi wynikami I tury wyborów prezydenckich dwa najwyższe wyniki zdobyli Rafał Trzaskowski (31,36 proc.) oraz Karol Nawrocki (29,54 proc.) Kandydaci zmierzą się ze sobą ponownie 1 czerwca, w II turze. Obaj podczas kampanii wyborczej duży nacisk położyli na sprawy gospodarcze. Choć reprezentują dwie różne strony polityczne wśród poglądów można jednak znaleźć takie, w których panuje zgoda.
Prezydent Warszawy stworzył dedykowany program "Patriotyzm gospodarczy", gdzie jako priorytet postawił sobie wsparcie dla polskich przedsiębiorców. Przede wszystkim chce wzmocnić ich pozycję na arenie międzynarodowej i pomóc im w rozwoju za granicą. Zadeklarował uproszczenie prawa gospodarczego, co niejako jest kontynuacją inicjatyw deregulacyjnych prowadzonych w rządzie. Wielokrotnie podkreślał rolę rozwoju przemysłu. W marcu na spotkaniu z wyborcami w Mielcu obiecywał kontynuację projektu realizowanego w dwudziestoleciu międzywojennym.
- Wszyscy pamiętamy Centralny Okręg Przemysłowy sprzed 90 lat. Dzisiaj powinniśmy zrobić dokładnie to samo; powinniśmy zainwestować w takie rozwiązania i stworzyć nową wizję centrum, nową wizję Centralnego Okręgu Przemysłowego, który stanie się motorem napędowym Podkarpacia i całego regionu - mówił.
Dużą wagę przywiązuje do kwestii uniezależnienia energetycznego poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii. Ponadto zadeklarował utworzenie Prezydenckiego Funduszu Inwestycyjnego - narzędzia, które miałoby udzielać wsparcia dla "regionów borykających się z długotrwałymi problemami gospodarczymi i społecznymi". Rocznie 2 mld zł miałyby być przekazywane potrzebującym miastom czy regionom.
W przypadku podatku katastralnego kandydat KO jest przeciwnikiem jego wprowadzenia. "Taki podatek mógłby uderzyć nie tylko w najbogatszych, ale i w zwykłe rodziny. Konieczne są bardziej precyzyjne narzędzia podatkowe, by uniknąć niezamierzonych skutków finansowych" - wskazał sztab przy udzielonej odpowiedzi dla Latarnika Wyborczego przygotowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Odnosząc się do przyszłości Zielonego Ładu w Polsce, wskazuje, że z jednej strony powinno się zwracać uwagę na kwestię czystego powietrza czy zielonych miast, jednak zwraca uwagę w kwestionariuszu, że "musimy zadbać o to, by transformacja energetyczna nie pogłębiała nierówności i nie uderzała w polskie rodziny oraz przedsiębiorców". Ponadto jest zwolennikiem wydatkowania 5 proc. PKB na obronność już od 2026 roku.
Trzaskowski popiera odejście od wprowadzania dodatkowych przepisów przy wprowadzaniu unijnego prawa. Deklaruje wprowadzenie ugody podatkowej, a więc wsparcia przedsiębiorców w zakresie negocjacji spłaty zobowiązań czy komunikacji z fiskusem. Zakłada ponadto, że do polskich przepisów powinno zostać wprowadzone domniemanie niewinności podatnika.
Zgodnie z linią swojej partii chciałby obniżyć składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Jest zwolennikiem automatycznego pozyskiwania danych z rejestrów publicznych, co miałoby ukrócić zbędną papierologię, jak i zwiększenie zakresu usług w obsłudze mObywatel.
Z kolei Karol Nawrocki deklarował podczas kampanii wyborczej, że jest zwolennikiem obniżenia podatków. Chodzi tu przede wszystkim o wprowadzenie zerowego PIT dla rodzin z co najmniej dwójką dzieci, obniżenia VAT z 23 do 22 proc. Ogłoszony w marcu "kontrakt z Polakami" zakłada, że kandydat popierany przez PiS nie podpisze ustaw podnoszących podatki. Ponadto zadeklarował podniesienie drugiego progu podatkowego do 140 tys. zł i likwidację podatku Belki. Chciałby również, posiadając inicjatywę ustawodawczą, złożyć w Sejmie projekty ustaw, które umożliwiłoby łączne rozliczanie PIT, ZUS i składki zdrowotnej.
Emerytom obiecał waloryzację emerytur przynajmniej o 150 zł - zawsze powyżej wskaźnika inflacji. Jest przeciwnikiem podnoszenia wieku emerytalnego, jak również wprowadzania euro. Ponadto zapowiadał utworzenie tzw. budżetowego pancerza, a więc ochrony finansów publicznych przed nadużyciami. W jego opinii miałaby być to broń w walce z mafiami VAT-owskimi.
Nawrocki zadeklarował w Latarniku Wyborczym poparcie dla wprowadzenia podatku katastralnego, choć pierwotnie zapowiadał konstytucyjną ochronę przed nim.
"W Konstytucji RP powinna znaleźć się zasada, że nigdy nie będzie podatku katastralnego płaconego od mieszkania, w którym się mieszka. Dodatkowy podatek powinien obejmować wyłącznie posiadaczy większej liczby mieszkań i nigdy nie odnosić się do własnego mieszkania, w którym mieszka rodzina. Można wprowadzić opodatkowanie od trzeciego i kolejnego mieszkania, chyba że rodzina posiada większą liczbę dzieci, wtedy zwolnione byłoby tyle mieszkań, ile posiada się dzieci" - doprecyzował jego komitet przy udzielonej odpowiedzi.
Nawrocki zadeklarował poparcie dla decyzji prezydenta Andrzeja Dudy dotyczącej zawetowania obniżenia składki zdrowotnej. Tłumaczył, że jest przeciwny wprowadzaniu rozwiązań, które mogłyby jeszcze bardziej osłabić kondycję finansów sektora ochrony zdrowia.
W kwestiach energetyki jest zwolennikiem odrzucenia Zielonego Ładu, systemu ETS i Mercosur, podkreślając ponadto przywiązanie do kwestii bezpieczeństwa żywnościowego. W lutym podczas jednego ze spotkań z wyborcami obiecał niższe rachunki za prąd. - Musimy wrócić do cen energii elektrycznej sprzed czasów pandemii. Gwarantuję, że w ciągu pierwszych 100 dni od objęcia urzędu prezydenta Rzeczypospolitej wprowadzę z pełną determinacją plan "Prąd 33 proc.", który oznacza, że będziecie (...) płacić o 1/3 mniej za rachunki energii elektrycznej - wskazywał.
Kandydat popierany przez PiS wielokrotnie podkreślał, że jest przeciwnikiem szybkiego odchodzenia od paliw kopalnych.
- Do momentu, gdy nie będzie atomu, musimy porzucić to myślenie, które każe nam wygaszać kolejne bloki węglowe - mówił w kwietniu w Koninie.
Jest za to zwolennikiem rozbudowy Centralnego Portu Komunikacyjnego czy polskich portów.
Mimo wielu różnic Trzaskowski i Nawrocki znajdują tematy, w których ich poglądy są zbieżne. Zgodnie z udzielonymi odpowiedziami dla Latarnika Wyborczego obaj kandydaci uważają, że państwo powinno budować niskoczynszowe mieszkania na wynajem, a dużą rolę w tym procesie powinny odgrywać samorządy.
Odnosząc się do obniżenia kosztu kredytów, prezydent Warszawy zadeklarował swoje poparcie, nawet jeśli groziłoby to wzrostem inflacji.
"Dziś nie ma ryzyka inflacji, natomiast mamy za mało inwestycji. Obecne wysokie stopy procentowe podnoszą koszty kredytu dla milionów Polek i Polaków oraz przedsiębiorstw. Odpowiedzialna polityka monetarna dba o wartość pieniądza i nie jest narzędziem uprawiania polityki partyjnej" - wskazał komitet KO.
Podobne zdanie ma również kontrkandydat - jego komitet wskazał, że "stopy procentowe powinny zostać obniżone", jednocześnie deklarując poparcie dla powrotu wakacji kredytowych, "które ograniczały zyski banków i pozwalały Polakom odetchnąć od rat lub nadpłacić kredyt". O konieczności obniżek stóp obaj kandydaci mówili jeszcze przed majową decyzją Rady Polityki Pieniężnej, gdzie doszło do pierwszego od jesieni 2023 roku "cięcia".
Zarówno Nawrocki, jak i Trzaskowski podpisaliby ustawę, która odbiera 800 plus niepracującym osobom z Ukrainy. Sztab Trzaskowskiego wyjaśnił w argumentacji, że Polska powinna pokazać, że nie jest krajem będącym źródłem wyłącznie przywilejów socjalnych. "Oczekujemy aktywności zawodowej i wkładu w rynek pracy" - wskazano". W podobnym tonie wypowiada się strona przeciwna.
Paulina Błaziak
