Powstanie "biała księga" z rekomendacjami jak skutecznie pomóc uchodźcom

Propozycje są efektem rozmów ponad 120 osób, które we Wrocławiu uczestniczyły w Samorządowym Okrągłym Stole. Byli to samorządowcy, przedstawiciele rządu, Prezydenta RP, organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy i naukowcy.

Obrady prowadził Jacek Karnowski, prezydent Sopotu: - Solidarność, okrągły stół, zaufanie - te 3 słowa dziś we Wrocławiu są najważniejsze. My samorządowcy, rękami Jacka Sutryka, wzięliśmy sprawy w swoje ręce i zorganizowaliśmy ten stół, aby rozmawiać. Bo wiemy, że dziś potrzebne jest wzajemne zaufanie, by pomagać uchodźcom. Dziś wiemy, że nie możemy zmarnować tej szansy. Z rekomendacji, które są głównym punktem naszych obrad powstanie "biała księga", która trafi następnie do Prezydenta Rzeczypospolitej, premiera, marszałków Sejmu i Senatu oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu. To także wskazówka dla nas wszystkich, abyśmy wiedzieli jak dalej być solidarni - powiedział Jacek Karnowski.

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

Rekomendacje dotyczą ośmiu dziedzin życia, zostały przygotowane przez osiem zespołów (podstolików). To: rynek pracy i gospodarka, edukacja i nauka, mieszkalnictwo, ochrona zdrowia i pomoc społeczna, integracja społeczna i działania obywatelskie, finanse i legislacja, bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo oraz wsparcie dla Ukrainy.

Eksperci zajmujący się rynkiem pracy uważają, że niezbędne jest stworzenie: programu masowej i szybkiej nauki języka polskiego dla obywateli Ukrainy oraz programu finansowego wsparcia przedsiębiorstw, którzy tworzą nowe miejsca pracy. Brakuje nam także stałego monitoringu zapotrzebowania na zatrudnienie w różnych działach gospodarki. Ważne są: ujednolicenie dostępu do rynku pracy i zakładania firm, tworzenie i rozwijanie spółdzielni socjalnych oraz kampania informacyjna o tym, iż praca uchodźców oznacza kooperację a nie rywalizację na rynku pracy.

Osoby opracowujące zagadnienia dotyczące edukacji zwróciły uwagę, że obecnie ok. 300 tys. dzieci uczy się lub korzysta z polskich placówek, a ok. 500 tys. uczy się zdalnie w szkołach ukraińskich. Potrzebne są więc działania, które dotyczą obu systemów edukacji.    

- Rekomendujemy finansowanie z budżetu państwa rzeczywistych koszty nauki uczniów z Ukrainy w polskich szkołach oraz pełne refinansowanie pobytu dzieci z Ukrainy w polskich przedszkolach - mówiła Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu i koordynatorka podstolika poświęconego edukacji i nauce. Potrzebne jest wsparcie dla dzieci ze specjalnymi potrzebami oraz doradztwo zawodowe dla dzieci ukraińskich. Potrzebni są nowi nauczyciele i pracownicy do innych placówek edukacyjnych. Po to by dzieci łatwiej się integrowały, przydałby się system półkolonii.

- Mieszkalnictwo to zawsze wyzwanie. Przy okazji tego kryzysu mamy szanse poprawić sytuację zarówno Ukraińców, jak i Polaków. Rekomendacje podzieliliśmy na perspektywy czasowe: krótką, średnia i długoterminową - powiedział Tomasz Fijołek z Unii Metropolii Polskich, koordynator podstolika poświęconego mieszkalnictwu.

Najszybciej potrzebna jest relokacja w kraju i w Europie, utrzymanie gotowości zakwaterowania zbiorowego oraz informacja o sytuacji mieszkaniowej uchodźców. Perspektywa średniookresowa to: wykorzystanie pustostanów oraz pozagminnych zasobów mieszkaniowych czy rozwinięcie inwestycji modułowych. Ważną rekomendacją jest uelastycznienie zasad najmu czy zmiana w finansowaniu polityki mieszkaniowej.

Po to by możliwa była pomoc medyczna uchodźców potrzebne jest zwiększenie finansowania NFZ, skorzystanie z doświadczeń organizacji pozarządowych działania w sytuacjach kryzysowych w zakresie udzielania pomocy medycznej, ułatwienie procedur związanych z wykonywaniem prawa do wykonywania zawodów medycznych oraz nostryfikacji dyplomów uchodźców.

Skuteczna pomoc społeczna możliwa będzie tak po wprowadzeniu standardów ochrony dzieci, wsparcia psychologicznego i profilaktyki zdrowia psychicznego, jak i wzmocnieniu kadry specjalistów.

Eksperci podkreślali znaczenie prowadzenia spójnej polityki migracyjnej oraz stworzenie zachęt (także finansowych) dla organizacji pozarządowych, samorządów, różnych grup i szkół by prowadzili programy integracyjne.

Na pilne pozyskanie środków europejskich na pomoc uchodźcom zwrócił uwagę Artur Kozioł, burmistrz miasta i gminy Wieliczka i koordynator podstolika poświęconego finansom i legislacji.

- Postulujemy m.in. wzrost udziału w PIT dla samorządów oraz podwyższenie do 2 proc. możliwości odpisu z PIT dla organizacji pozarządowych, a także wprowadzenie możliwości odpisu 1 proc. w podatku CIT na rzecz NGO - powiedział.

Bezpieczeństwo i porządek publiczny wymagają współpracy pomiędzy rożnymi instytucjami, a takiej koordynacji wciąż nie ma. Brakuje również monitoringu i przeciwdziałania przejawów dezinformacji i szerzenia mowy nienawiści.

- Te działania powinny być podejmowane zarówno w polsko-, jak i ukraińsko- i rosyjskojęzycznym Internecie - tak o jednej z rekomendacji powiedział Sylwester Szczepaniak z Unii Metropolii Polskich.

Wsparcie Ukrainy dotyczy tak działań krajowych jak i międzynarodowych. Są nimi zaproszenie uriańskich przedstawicieli (ale także mołdawskich i gruzińskich) do składu Europejskiego Komitetu regionów oraz utworzenie przedakcesyjnego europejskiego funduszu "Odbudowa-Stabilizacja-Rozwój" dla Ukrainy. Eksperci postulują również utworzenie komisji do wsparcie Ukrainy przez poszczególne korporacje samorządowe oraz wykorzystanie do odbudowy poszczególnych miast sieci miast partnerskich.

Biała księga z rekomendacjami ma być gotowa w ciągu kilku tygodni.

Aleksandra Fandrejewska